Åženol BALI

VAN – MaraÅŸ depremlerinden sonra bölgedeki fay hareketliliÄŸi devam ederken, deprem uzmanları özellikle Dersim, Bingöl, Hakkari ve Van illerine dikkat çekiyor. Bölgede art arda meydana gelen depremlerin ardından uzmanların açıklamaları yeniden gündem olurken son olarak da Prof. Dr. Ahmet Övgün Ercan, Prof. Dr. Naci Görür, Prof. Dr. Okan Tüysüz ve Prof. Dr. DoÄŸan Perinçek Hakkari’de 7 büyüklüğünde deprem beklediklerini açıkladı.

Açıklamaların ardından Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, Van ve Hakkari üzerinden DoÄŸu Anadolu Bölgesindeki deprem riskini Artı Gerçek’e deÄŸerlendirdi.

‘VAN’DA DEPREM, 7.3 BÃœYÃœKLÜĞÜNE KADAR VARABÄ°LÄ°R’

Van’ın her zaman deprem riski taşıdığını belirten Prof. Dr. Ercan, “Güneyden gelen Arap Kalkanı, bugünkü Suriye ile Irak’ın bulunduÄŸu kesimden Anadolu’yu kuzeye doÄŸru sıkıştırıyor. Anadolu’yu bu ÅŸekilde sıkıştırması sonucunda DoÄŸu Toroslar dediÄŸimiz Bitlis DaÄŸları oluÅŸuyor. Artos DaÄŸları da böyle oluÅŸuyor. Van’ı doÄŸudan sıkıştıran baÅŸka güçler de var. Güneyden ve doÄŸudan gelen güçlerin bileÅŸke noktası Van. Bu yüzden Van’da her zaman için büyük depremler olacaktır” dedi.

Van’ın kendi içindeki deprem büyüklüğü 6.4 dolaylarında olduÄŸunu belirten Ercan, “Bazen sıçrama yaparak 7.3’e kadar varabilir. Kaldı ki 2011 yılında yaÅŸanan depremde bu 7.2’ye vardı. Her 30 ila 40 yıl arasında üstüne gelen gerginlikleri boÅŸaltmak üzere bir deprem yaratacaktır. ‘2011 yılında gördük bir daha görmeyiz’ diye bir ÅŸey yok. 2040 ile 2055 yılları arasında yıkıcı bir deprem olursa bu ÅŸaşırtıcı olmaz” diye konuÅŸtu.

VAN’IN KUZEYÄ° VE GÃœNEYÄ° DAHA RÄ°SKLÄ°

Depremin Van’ın kuzey ve güney bölgelerinde daha yıkıcı olabileceÄŸine dikkat çeken Ercan, “Van’ı hemen kuzeyindeki ErciÅŸ, Çaldıran, Muradiye ilçeleri ile Tendürek Dağı’nın olduÄŸu kesim depremlerin bir savaÅŸ alanı. Tendürek Kırığı, Tutak Kırığı, Çaldıran Kırığı ve Karayazı Kırığı bu bölgedeki en derin kırıklar. 1975’te Çaldıran Depremi, daha sonra Muradiye Depremi oldu. Bu büyüklükteki depremler seyrek olmasına raÄŸmen yıkıcı ve ölümcüldür. Ä°vmeleri de yer çekimi ivmesinin yaklaşık 1.5 katı daha büyüktür. 2011’deki 7.2’lik Van depreminin ivmesi 0.18 iken aynı yıl yaÅŸanan 5.6 ÅŸiddetindeki depremin ivmesi yüksek olması nedeniyle daha yıkıcı oldu. Van’ın güneyinde ise GevaÅŸ Kırığı denilen baÅŸka bir kırık var. Bu da Edremit ilçesinde yıkımlara neden olabilir” ifadelerini kullandı.

TENDÃœREK UYARISI

Ağrı- Van sınırındaki Tendürek Dağı için de uyarıda bulunan Ercan, şunları söyledi:

“Özellikle Tendürek diri bir kırık ve bacasını patlatmış durumda. Tamamen çanak ve kaldera kısmı vardır. Kaldera kısmı da maÄŸma odasının göçmesi sonucunda oluÅŸmuÅŸ. Bunlar patlamalarını yine yapacaktır. Hatta AÄŸrı Dağı da dahil buradaki daÄŸlar birbirine o kadar yakın ki buradaki patlama tüm çevre kentleri ilgilendirir. Çünkü patlama ile birlikte bir kül çıkar. Bu kül, çok yüksek sıcaklıkta ve bu bulut tüm bölgeye yayılır ve yaÄŸmaya baÅŸlar. Yandığı zaman o çevredeki her ÅŸeyi yakar. Buradaki yanardaÄŸ akıntılarının boyu, 60 ile 100 kilometreye kadar gitmiÅŸtir. “

‘HAKKARÄ°’DE 7 DOLAYINDA DEPREM BEKLÄ°YORUM’

Son günlerde peÅŸ peÅŸe depremlerin meydana geldiÄŸi Hakkari için de uyarıda bulunan Ercan, “Hakkari, 2011 yılında deprem çekincesi beklediÄŸim yerlerdendi. Yüksekova Kırığı var ve ona koÅŸut kırıklar da söz konusu. Orada 7 dolaylarında bir deprem bekliyorum. Bu er veya geç olacaktır” dedi.

‘ÇELÄ°K YAPIYA GEÇİLMELÄ°’

Türkiye’nin deprem bölgesi olduğunu dile getiren Ercan, yapı çeşidinin değişmesi gerektiğini vurguladı. Ercan, şunları söyledi:

“Biz deprem bilimcilerin siyasi bir erki yok. Biz depremin nerelerde, hangi aralıklarla ve ne büyüklükte olduÄŸunu söyleriz. Türkiye’nin kendisi bir deprem bölgesi. Bu yüzden yapı çeÅŸidini deÄŸiÅŸtirmesi lazım. Çelik yapıya geçmesi lazım. Özellikle bu bölgenin sanayisinde deprem yalıtıcıların yapılıp evlere, hastanelere ve okullara konması gerekiyor. Halkın deprem bilinci var ama önemli olan siyasilerin deprem bilinci. Bütün konu ekonomide. Ãœlkenin ekonomisini geliÅŸtirmeden, halkın ekonomik durumunu iyileÅŸtirmeden deprem sorununu çözemezsin. Deprem daima yoksulların sorunudur. Göçük altında çıkanlar hep yoksullardır. Van’da, Manisa’da, Ä°zmir’de veya Ä°stanbul’da da bu böyle olacak.”

Artigerçek