BM temsilcisinin ardından bugün Åžam’da AB diplomatları HTÅž yönetimi ile görüşecek. Fransa, Ä°ngiltere, ABD ve Ukrayna Åžam ile diyaloÄŸa geçen ülkeler arasında.
BirleÅŸmiÅŸ Miletlerin (BM) ardından Avrupa BirliÄŸi (AB) de Suriye’deki yeni rejimle temas kuruyor. AB Dış Ä°liÅŸkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas Suriye’deki en üst düzey AB diplomatının bugün baÅŸkentte Heyet Tahrir Åžam (HTÅž) liderliÄŸindeki yönetimle görüşmeler gerçekleÅŸtireceÄŸini belirtti.
Kallas Brüksel’de Birlik üyesi ülkelerin dışiÅŸleri bakanları ile gerçekleÅŸtirilen toplantı öncesinde yaptığı açıklamada, HTÅž’yi “sözleriyle deÄŸil, bundan sonraki eylemleriyle yargılayacaklarını” da söyledi.
HTŞ AB dahil birçok Batılı ülke ve kurum tarafından terör örgütü sayılıyor.
Dün BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Åžam’a giderek HTÅž lideri Ebu Muhammed el Colani kod adlı Ahmet el Åžara ile bir görüşme gerçekleÅŸtirdi.
HTÅž’nin Telegram kanalından verilen bilgiye göre, görüşmede Suriye’deki son geliÅŸmeler ele alındı. El Colani’nin görüşmede, BM Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 2254 sayılı kararının güncellenmesi ve mevcut gerçekliklere uygun hale getirilmesi gerektiÄŸini söylediÄŸi belirtildi.
BM’de 2015 yılında kabul edilen karar, Suriye halkının liderliÄŸinde bir siyasi geçiÅŸ süreci, insani yardımın artırılması ve terörle mücadelenin sürdürülmesini kapsayan bir yol haritası oluÅŸturulmasını öngörüyor. Kararda, yeni bir anayasa hazırlanması ve “18 ay içinde BM gözetiminde, tüm Suriyelileri kapsayan özgür ve adil seçimlerin gerçekleÅŸtirilmesi” hedefi de yer alıyor. Kararda, HTÅž’yi oluÅŸturan örgütler arasında yer alan El Nusra Cephesi “terör örgütü” olarak tanımlanıyor.
El Colani’nin görüşmede ayrıca bundan sonraki süreçte “Suriye’nin toprak bütünlüğü, yeniden inÅŸası ve ekonomik kalkınmasına” yoÄŸunlaÅŸmanın önemine dikkat çektiÄŸi bildirildi. Örgütün verdiÄŸi bilgilere göre, Colani görüşmede “Suriyeli mültecilerin geri dönüşünü saÄŸlamak, bu doÄŸrultuda siyasi ve ekonomik destek verebilmek için güvenli bir ortamın oluÅŸturulmasının” önemini vurguladı.
Pedersen’den yaptırım sinyali
Görüşmede HTÅž’ye yönelik yaptırımların da gündeme geldiÄŸi bildirildi. Pedersen, görüşme öncesinde HTÅž’ye uygulanan yaptırımların kaldırılabileceÄŸi sinyali verdi.
BM üyesi ülkeler ve BM kurumları tarafından Suriye’ye, HTÅž’ye ve diÄŸer örgütlere çok sayıda yaptırım uygulanıyor.
Ayrıca Pedersen’in Ebu Muhammed el Colani ile görüşmesinde tüm Suriyelileri kapsayan bir siyasi süreç yürütülmesini talep ettiÄŸi ve uluslararası toplumun Suriye’de kurumların çökmemesi için çaba göstermesi gerektiÄŸini vurguladığı belirtildi.
Büyükelçilikler art arda faaliyete geçiyor
Suriye’de Esad rejiminin devrilmesinin ardından uluslararası toplum da diplomatik giriÅŸimlerini yoÄŸunlaÅŸtırdı.
Türkiye BüyükelçiliÄŸinin 12 yıl aradan sonra hafta sonu Åžam’da yeniden faaliyete geçirilmesinin ardından Katar da 2011 yılından bu yana kapalı olan büyükelçiliÄŸini Salı günü yeniden açacağını duyurdu.
Katar DışiÅŸleri Bakanlığı, Halife Abdullah el Mahmud’un Åžam’da BüyükelçiliÄŸi Geçici Maslahatgüzarı olarak görevlendirildiÄŸini bildirdi. Katar, 2011 yılında Esad’a yönelik kitlesel protestoların ardından Åžam’daki büyükelçiliÄŸini kapatma kararı almış, ayrıca diÄŸer Arap ülkelerinden farklı olarak Esad yönetimi ile diplomatik iliÅŸkilerini askıya almıştı.
Avrupa BirliÄŸi ülkeleri Suriye konusunda henüz ortak bir tutum belirlemedi, ancak Fransa da Åžam’da uzun süredir kapalı olan büyükelçiliÄŸine yeni bir misyon ÅŸefi atandığını duyurdu.
Franca Inter radyosuna açıklamalarda bulunan DışiÅŸleri Bakanı Jean-Noel Barrot, diplomatik misyonun ilk görevinin yetkililerle özellikle insani yardımların koordinasyonu konusunda irtibat saÄŸlamak olduÄŸunu söyledi. Yeni geçici hükümetin taahütlerine ne derece baÄŸlı kalacağının takip edileceÄŸini vurgulayan Barrot, Fransa’nın Åžam’daki yeni yönetime karşı “naiflik” sergilemeyeceÄŸini, geliÅŸmeleri büyük bir “dikkatle” izleyeceÄŸini söyledi. Barrot, HTÅž ile ilgili olarak “Bu Ä°slamcı grupların geçmiÅŸini biliyoruz” ÅŸeklinde konuÅŸtu.
Ukrayna’dan yardım teklifi
ABD ve Ä°ngiltere de Åžam’daki yeni yönetimle ilk teması kurduklarını teyit etti. Suriye’ye yönelik bir insani yardım paketi açıklayan Ä°ngiltere DışiÅŸleri Bakanı David Lammy, “(HTÅž ile) Diplomatik temasımız var” dedi.
Ukrayna Devlet BaÅŸkanı Volodimir Zelenskiy Suriye’ye buÄŸday ve ayçiçek yağından oluÅŸan gıda yardımı teklif etti.
Suriye’de Ä°dlib’i kontrolü altında tutan radikal Ä°slamcı HTÅž örgütü, 11 gün süren ilerleyiÅŸinin ardından 8 Aralık’ta Åžam’a girerek Esad rejimini devirmeyi baÅŸarmıştı. Esad’ın ülkeyi terk etmesinden sona Muhammed el BeÅŸir baÅŸbakanlığında bir geçici hükümet kuruldu. El BeÅŸir, ilk açıklamalarında sükunet ve istikrar çaÄŸrısı yaparak uluslararası toplumla iÅŸbirliÄŸi içinde olunacağı güvencesi verdi.
Ancak uluslararası toplumda HTÅž’nin El Kaide geçmiÅŸi nedeniyle tereddütler sürüyor.
Suriye’de geçici hükümetin Mart ayına kadar görevde kalması planlanıyor, HTÅž henüz bundan sonraki hükümetin ne ÅŸekilde görevlendirileceÄŸi konusunda bir açıklama yapmadı.
AFP,DW/BÖ,MUK,HS
