İngiltere ve Galler’in en büyük hukuk meslek örgütü Hukukçular Derneği, Türkiye’de baskı altındaki avukatların durumunu bir raporla değerlendirdi: “Türk hükümeti, avukatların mesleki görevlerini yerine getirmelerini engelleyerek hukukun üstünlüğü ve adalete erişimi ortadan kaldırma çabasında.”
Avukatlar ve insan hakları savunucuları üzerindeki baskılar süre giderken İngiltere ve Galler Hukukçular Derneği (The Law Society) Türkiye’deki insan hakları ihlalleri konusundaki kaygılarını bir raporla açıkladı.
Kuruluşun dijital yayın organı lawgazette.co.uk’ta yer alan habere göre rapor, Hukukçular Derneği’nin İngiltere’den 26 ayrı hukuk ve insan hakları kuruluşu temsilcilerinden oluşan bir heyetle Türkiye’ye gerçekleştirdiği inceleme gezisinin ayrıntılı sonuçlarını ortaya koyuyor.
Raporu hazırlayanlar
“Türkiye’de Özgürlüklerinden Yoksun Bırakılan Avukatların Durumunu ve Duruşma Süreçlerini İnceleyen Bağımsız Uluslararası Araştırma Heyeti Raporu, 6-10 Kasım 2023” başlığını taşıyan 32 sayfalık raporda imzası olan kuruluşların tam listesi şöyle:
- Bologna Barosu
- Bordeaux Barosu
- Brüksel Barosu
- Katalan İnsan Haklarını Savunma Derneği
- Sınır Tanımayan Savunma – Dayanışmacı Avukatlar
- Avrupa Demokrasi ve Dünya İnsan Hakları Avukatları Derneği (ELDH)
- Avrupalı Demokrat Avukatlar (AED)
- Avrupa Barolar Federasyonu (FBE)
- Grenoble Barosu İnsan Hakları Enstitüsü
- Uluslararası Demokrat Avukatlar Derneği (IADL)
- Uluslararası Avukatlar Gözlem Evi (OIAD)
- Avukatlar İçin Avukatlar (LFL)
- İngiltere ve Galler Barosu
- Lesvos Hukuk Merkezi
- Fransa Barolar Federasyonu (La Conférence des Bâtonniers)
- Fransa Avukatlar Sendikası (Le Syndicat des Avocats de France)
- Belçika Avukatlar Sendikası (Le Syndicat des Avocats pour la Démocratie)
- Marsilya Barosu
- Nantes Barosu
- New York Şehri Barosu
- Rennes Barosu
- Rotterdam Barosu
- Amsterdam Hukuki Yardım Avukatları Derneği (VSAN)
- Demokrasi Araştırma ve Oluşturma Merkezi/Yasal Uluslararası Müdahale Grubu (CRED, GİGİ)
- Barselona Barosu Savunma Komisyonu
- Belçika Fransızca ve Almanca Konuşan Barolar Birliği (The Order of the French- and German-speaking Bars of Belgium)
- Uluslararası Avukatlar Birliği – Hukuk Devleti Enstitüsü (UIA-IROL)
Raporun içeriği ve kapsamı
Türkiye’yi ziyaret eden delegasyon, Kasım 2023’te tutuklu sekiz avukatla görüşerek tutuklanma koşulları ve gözaltında gördükleri muamele dahil, şimdiki durumlarına ilişkin olarak birinci elden bilgi toplamıştı.
Hukukçular Derneği’nin incelemesi, Türkiye’de hükümetin avukatları keyfi olarak gözaltına almak ve tutuklamakta aşırı geniş kapsamlı terörle mücadele yasasından yararlandığını ortaya çıkardı. Heyetin görüştüğü hapisteki hemen her avukat insan hakları davalarıyla uğraştıkları için terör suçundan tutuklanmıştı. Adil yargılanma hakkından yoksun bırakılmalarını takiben hapis cezalarına çarptırılmışlardı.
Raporda ayrıca tutuklu avukatların işkence ve kötü muameleye maruz kaldıkları, genellikle diğer kişilerle veya dış dünyayla temas imkânı sınırlı küçük gruplar halinde tecrit altında tutuldukları belirleniyor. Avukatlar aynı zamanda sık sık keyfi disiplin cezalarıyla karşı karşıya kalıyorlar ve bu cezalar da koşullu tahliye başvurusunda bulunma haklarını kaybetmelerine yol açıyor.
İnceleme heyeti, bu avukatların durumunun Türkiye’nin uluslararası insan hakları standartlarına uyma taahhütünü ihlal ettiğini tespit etti.
Hukukçular Derneği Başkan Yardımcısı:
“Saldırıya uğrayanlarla dayanışma içindeyiz”
Hukukçular Derneği Başkan Yardımcısı Richard Atkinson gezi ve raporla ilgili düşüncelerini şöyle özetledi:
“Türkiye’de kaygı verici bir insan hakları ihlalleri örneği var. Bulgularımız, Türkiye’de avukatların gördüğü muamelenin uluslararası normları açıkça çiğnediğini ortaya koyuyor. Türk hükümeti, avukatların mesleki görevlerini yerine getirmelerini engelleyerek hukukun üstünlüğünü ve adalete erişimi ortadan kaldırma çabasında.
“Bu, Türkiye’nin uluslararası insan haklarını koruma yükümlülüğünün açık ihlalidir. Gözaltında ziyaret ettiğimiz sekiz avukatın derhal serbest bırakılmasını talep ediyoruz. Ayrıca Türk hükümetinden hukuk mesleğinin bağımsızlığına saygı duymasını ve herhangi bir müdahale girişimini durdurmasını şiddetle tavsiye ediyoruz.”
“Türkiye’deki avukatların durumu büyük bir kaygı kaynağıdır. Saldırıya uğrayan avukatlarla dayanışma içindeyiz ve Türkiye’deki durumu izlemeye devam edeceğiz.”
(AEK)
