Buroya Çapemenî ya Partîya Welatparêzanê Kurdistanî (PWK):
Serekê serehewanayîşê miletê Kurd yê 1925î Şêx Seîd û hevalê xo ewro zî rayîrê ma roşnî keno
Â
Teşkîlatê Azadî xo hadre kerdêne ke, Newroza 1925î, Bakurê Kurdistanî de serewedaritişêk destpê biko.Hadrekarê Hareketa Netewî a Kurd a 1925î Teşkîlatê Azadî (Komîteya Îstîklalê) bî, serekê ci Xalid Begê Cibrî bi.
Â
Dewleta Tirkîya na Bakûrê Kurdistanî de hadrekarî û xebata sîyasî, eskerî ya seba serewedaritişêkê hîra yê Teşkîlatê Azadî ra xeberdar bîy.
Dewleta Tirkîya, seba ke vernîya serewedaritişî bigîro, ewilî Yusuf Ziya Beg o ke rayveranê Hereketa Azadî ra bi tepişt, dima ra Serekê Hereketa Azadî Xalid Begê Cibrî ame tepiştiş.
Â
Roja 13ê Sibata 1925î de wexro ke Şêx Seîd efendî yeno Pîran, eskerê Dewleta Tirkîya dormeleyê keyeyo ke Şêx Seîd û hevalê xo tede manenê gênê û provokasyonêk kenê. No zî beno sebep ke uca de şerêko pîl vejîyo û serewedaritişê Şêx Seîdî bo no qayde, wexto ke amebi plankerdiş ra ver û bi bê hadreyî dest pêbiko.
Â
Demêko kilm de xeylî bajar û herêmanê Bakurê Kurdistanî de serewedaritiş vila bi.
Â
Şêx Seîd seba ke bieşko hêzanê xo bîyaro pêser peysey ancîya.
Â
Roja 14ê Nîsana 1925î de Milazim Qasim (Binbaşi Qasim) ke hemzamayê Şêx Seîdî bi, Şêx Seîd û hevalê ey, Pirdê Abdurahman Paşayî yo ke Çemê Mûradî ser o ca gêno de tepişt û Şêx Seîd û hevalê ey teslîmê Dewleta Tirkîya kerdî.
Â
Eynî roje de, gorê qerarê Dîwanê Herbî yê Bedlîsê roja 14ê Nîsana 1925î de, Dewleta Tirkîye Bedlîs de Xalid Begê Cibrî û Yusuf Ziya Beg kiştî. Xalid Begê Cibrî û Yusuf Ziya Beg kiştene.
Â
Mehkemeya Îstîklalî ya Şerqî ya Dewleta Tirkîya de bi şeklê bêhûqûqî Şêx Seîd û 46 hevalê ey muhakemekerdiş û Amed de meydanê Berê Koyî (Dağ Kapı Meydanı) de, roja 29ê Hezîrana 1925î de, ame îdamkerdiş.
Â
Serewedaritişo ke bi serekîya Şêx Seîd efendî dest pêkerd, netîce de bi qetilkerdişê desan hezar Kurdan û bi vêşnayîş û bi talankerdişê seyan dewan mîyanê rîpelanê tarîxî de cayê xo girewt.
Â
Dewleta Tirkîya, heta ewro zî cayê mezelê Şêx Seîdî û 46 hevalanê ey nimitê, nîşanê keyeyanê înan nêdayê.
Â
Serewedaritiş û Hereketa Kurd a bi serekîya Şêx Seîd efendî, vera sîyasetê Dewleta Tirkîya yo çine hesibnayîş û çinekerdişê miletê Kurd û çine hesibnayîşê heqê netewî û demokratîk; nîşan û sembolê rûmet û estbîyayîşê miletê Kurd bi, nîşanê waştişê heqê netewî û demokratîk ê miletê Kurd û nîşanê waştişê azadîya Kurdistanî bi.
Â
Şêx Seîd efendî serekêko netewî, dînî û komelkî yê miletê Kurd û yê şarê Kurdistanî bi; erce miletê Kurd o.
Â
O adiro ke Şêx Seîd efendî, Xalid Begê Cibrî, Yûsûf Zîya Beg û hevalê înan seba azadî wekerd bi, dewamîyê adirê azadî yo ke se serrî vere înan amebi wekerdiş bi û o adir înan ra pey zî hewna nêbi. Na hişmendî û hestê netewî, niştimanî ê Şêx Seîd efendî û hevalanê ey, sey pêlêkê dewaya azadî verê xo da Agirî, Dêrsimî, uca ra şi Mehabad û nuka zî Hewlêr de Parlamentoya Herêma Kurdistanî de bîyo ala serfirazî û têraşîyeno.
Â
Ewro Rojavayê Kurdistanî de şarê ma seba ke wayîrê qezencanê xo vejîyo û înan bipawo û seba ke çîyanê neweyan qeenc biko, seba heqanê xo yê netewî û demokratîk mucadele keno. Rojhilatê Kurdistanî de zî adirê azadî tafînaye yo.
Â
Bakurê Kurdistanî no 100 serrîyo ke vera sîyasetê Dewleta Tirkîya yo ser esasê înkar, îmha û asîmîlasyonî ueno ramnayîş, têkoşînê azadîya miletê kurd yo semedê azadîya Kurdistanî nêvinderto.
Â
Sîyasetê Dewleta Tirkîyeya ewro zî na hişmendîya 100 serrî ser o dewam keno. Ma veng danê Dewleta Tirkîya ke wa fek dest nê sîyasetê xo yo beyhûde yo înkar, îmha û vera kurdan verado û gamanê verênan semedê qebûl kerdişê nasnameyê miletê kurd û bicaardişê heqanê ey yê neteweyî, demokratîk bierzo. Seba ney zî, ganî peynîya şero ke esto bêro, şîdet û heme çalakîyê çekdarî bêrê vindertiş; ganî bi heme partîyê sîyasî û dezgehê sivîl ê miletê Kurd dir dîyalog bêro destpe kerdiş.
Â
Tecrubeya 100 salî ya Cimhûrîyeta Tirkîyeyê îspat kirîye ku, heta pirsa Kurd û Kurdistanê çareser nebe, dê li Tirkîyeyê jî azadî, demokrasî, edalet û wekhevî pêkneyê.
Â
Ma serrgêra destpêkê serewedaritişê Şêx Seîd efendî ya 99ine de, Xalid Begê Cibrî, Yûsûf Zîya Beg, Dr. Fûad û heme rayver û beşdar û şehîdê xoverrodayîşî û heme şehîdanê Kurdistanî bi hurmet yad kenê.
Â
Dewleta Tirkîya gere cayê mezelê Şêx Seîdî û 46 hevalanê ey, Xalid Begê Cibrî, Yûsûf Zîya Beg, cayê mezelê Seyîd Rizayî û hevalanê ey û cayê mezelê Seîdê Nûrsî aşkere biko.
Â
13.02.2024
Buroya Çapemenî ya Partîya Welatparêzanê Kurdistanî (PWK)
________________________________________________________________
Buroya Ragehandinê ya Partîya Welatparêzên Kurdistanê (PWK):
Serokê serîhildana miletê Kurd a 1925ê Şêx Seîd û hevalên xwe îro jî rêya me rohnî dikin.
Â
Teşkîlata Azadiyê (Komîteya Îstîklalê) ya ku serokê wê Xalid Begê Cibrî bû, biryar dabû ku, bi amadekarî û xebateke sîyasî, leşkerî, civakî li Bakurê Kurdistanê serîhildanekê dest pê bike.
Â
Dewleta Tirkîyeyê, bi vê biryarê hesîya û ji bo rê li ber vê serîhildanê bigire, berîya ku serîhildan dest pê bibe, Serokê Tevgera Azadîyê Xalid Begê Cibrî û rêvebirê Tevgerê Yusuf Ziya Beg girtin.
Â
Di roja 13yê Sibata 1925an de jî, di demeke ku Şêx Seîd tê Pîranê, leşkerên Dewleta Tirkîyeyê dora wê mala ku Şêx Seîd û hevalên xwe lê dimînin digrin û dibin sebep ku şerekî mezin li wê derê derkeve û serîhildana bi rêberatîya Şêx Seîd bi vî rengî, ji wexta ku hatibû plan kirin zûtir û bi bê amadeyî destpê dibe.
Â
Di demeke kurt de serîhildan li gelek bajar û deverên Bakurê Kurdistanê belav bû.
Â
Lê ji ber ku serîhildan bêyî amadekarîyeke pêwîst destpêbibû, piştî du mehan, Şêx Seîd ji bo ku bikaribe hêzên xwe biser hev bîne, paş ve vekişîya.
Â
Di roja 14yê Nîsana 1925an de Milazim Qasim(Binbaşi Qasim) ê hevlingê Şêx Seîd bû, Şêx Seîd û hevalên wî, li ser Pira Abdurahman Paşa ya ku li ser Çemê Mûradê ye xistin kemînê û li wê derê Şêx Seîd û hevalên wî teslîmî Dewleta Tirkîyeyê kirin.
Â
Di eynî rojê de, di roja 14yê Nîsana 1925an de li gorî biryara Dîwana Herbê ya Bedlîsê, li Hefsa Bedlîsê Xalid Begê Cibrî û Yusuf Ziya Beg ji alîyê Dewleta Tirkîyeyê ve hatin kuştin.
Â
Şêx Seîd û 46 hevalên wî di Mehkemeya Îstîklalê ya Şerqê ya Dewleta Tirkîyeyê de bi awayekî bêhiqûqî hatin darizandin û di roja 29ê Hezîrana 1925an de li Amedê li Qada Derîyê Çîyayî (Dağ Kapı Meydanı) hatin darvekirin.
Â
Ev serîhildana ku bi serokatîya Şêx Seîd pêk hat, di encamê de bi qetil kirina bi deh hezaran Kurdan û bi şewitandin û wêran kirina bi sedan gundan di nav rûpelên dîrokê de cîhê xwe girt.
Â
Dewleta Tirkîyeyê, heta îro jî cîhê mezelê Şêx Seîd, Xalid Begê Cibrî û Yusuf Ziya Beg û 46 hevalên wan veşartî hiştîne û nîşanî malbatên wan nekirine.
Â
Serîhildan û Tevgera Kurd a bi serokatîya Şêx Seîd efendî, li dijî wê sîyaseta Dewleta Tirkîyeyê ya ku miletê Kurd tune hesibandîye û xwestîye tune bike, nîşan û sembola rûmet û hebûna miletê Kurd bû, nîşana daxwaza mafên netewî û demokratîk yên miletê Kurd û nîşana dazwaza azadîya Kurdistanê bû.
Â
Şêx Seîd serokekî netewî, olî û civakî yê miletê Kurd û yê kurdistanîyan e; rûmeta me ye.
Â
Ew agirê ku Şêx Seîd, Xalid Begê Cibrî, Yûsûf Zîya Beg û hevalên wan ji bo azadîya miletê Kurd û kurdistanîyan pêxistibûn, ew hişmendî û hestên netewî, niştimanî yên Şêx Seîd efendî û hevalên wî , weke pêleke doza azadîyê berê xwe da Agirîyê, Dêrsimê, ji wê derê çûn Mehabadê û nuha jî li Hewlêrê li ser Parlamentoya Herêma Kurdistanê bûye ala serfirazîyê û li ba dibin.
Â
Îro li Rojavayê Kurdistanê gelê me jibo destkeftinên xwe bipêrêze û ji bo berfirehkirina wan destkeftinên xwe, jibo mafên xwe yên netewî, kulturî û demokratîk têdikoşe.
Â
Li Rojhilatê Kurdistanê jî agirê azadîyê di astên cuda û bi şêweyên cuda, bêwestan berdewam dike û geş dibe.
Â
Li Bakurê Kurdistanê jî eve 100 sale li himberî sîyaseta Dewleta Tirkîyeyê ya li ser esasê înkar, îmha û asîmîlasyonê tê meşandin, têkoşîna azadîya milete kurd ya ji bo azadîya Kurdistanê ranewestîyaye.
Â
Sîyaseta Dewleta Tirkîyeyê îro jî her li ser wê hişmendîya 100 sale berdewame tê meşandin. Em bangî Dewleta Tirkîyeyê dikin da ku dest ji wê sîyaseta xwe ya beyhûde ya înkar, îmha û li dijî kurdan berde û gavên ewil ji bo qebûl kirina nasnameya miletê kurd û bicîhanîna mafên wî yê neteweyî, demokratîk bavêje. Ji bo vê jî, divê dawî li şerê heyî, şîdetê û hemû çalakîyên çekdarî bêne anîn; divê bi hemû partîyên sîyasî û dezgehên sivîl ên miletê Kurd dîyalog bê destpe kirin.
Â
Tecrubeya 100 salî ya Cimhûrîyeta Tirkîyeyê îspat kirîye ku, heta pirsa Kurd û Kurdistanê çareser nebe, dê li Tirkîyeyê jî azadî, demokrasî, edalet û wekhevî pêkneyê.
Â
Di 99emîn salvegera destpêka serîhildanê de em Şêx Seîd, Xalid Begê Cibrî, Yûsûf Zîya Beg, Dr.Fuad û hemû rêvebir û beşdar û şehîdên serîhildanê û hemû şehîdên Kurdistanê bi rêzdarî bi bîr tînin.
Â
Bi vê wesîleyê em careke din dîyar dikin ku divê Dewleta Tirkîyeyê cîhê mezelê Şêx Seîd, Xalid Begê Cibrî, Yûsûf Zîya Beg û 46 hevalên wan, cîhê mezelê Seyîd Riza û hevalên wî û cîhê mezelê Seîdê Nûrsî aşkere bike.
Â
13.02.2024
Buroya Ragehandinê ya Partîya Welatparêzên Kurdistanê (PWK)