“Ji niha ve Kurdistan!”

BERNAMEYA PARTÎYA AZADÎYA KURDISTANÊ (PAK)

DESTPÊK

Partîya Azadîya Kurdistanê (PAK) li Kurdistana Bakur û li Tirkîyeyê çareserîya pirsa kurd û Kurdistanê ji xwe re kiriye armanc. PAK di 19.10.2014an de ava bû.

PAK ji xwe re organîzekirineka weha dike bingeh, da di çarçoveya daxwazên demokratîk yên neteweyî de xwe bigihîne derûdora herî berfireh ya mimkin.

PAK, li wan berxwedan, serîhildan û destkeftîyên neteweyî û demokratîk bi xwedî derdikeve ku ji bo mafên neteweyî û demokratîk ên kurd û Kurdistanê peyda bûne, ji çewtî û kêmasîyên wan dersê derdixe û xwe wekî berdewamîya têkoşîna neteweyî û demokratîk dibîne.

PAKa ku têkoşîna xwe ya neteweyî û demokratîk ji demokratîzebûna siyaseta li Kurdistanê û têgihiştin û kultureka pirreng cuda nabîne, di çarçoveya dîtin û armancên siyasî yên bingehî yên jêrîn de xebata xwe ya siyasî didomîne.

KURD Û KURDISTAN

Ji hezaran salan vir ve ye ku gelê kurd li Rojhilata Nêzîk û Rojhilata Navîn bi awayekî dêmanî dijîn. Zimanê kurdî aîdî malbata zimanên Hindûewropayî ye û ji çar zaravayên sereke; Kurmancî, Kirmanckî (Zazakî), Soranî û Goranî pêk tê.

Kurdistan xwedîya çavkanîyên binerd û sererd yên zengîn e. Ew cara pêşîn di 1639an de bi Peymana Qesra Şîrînê bû du parçe ku di navbera Împaratorîyên Safewî û Osmanîyan de pêk hatibû. Vê statuyê heta Şerê Cîhanê yê Yekem dom kir. Kurdistan mêtingeheka navneteweyî ye ku bi dû guftugoyên Peymana Lozanê re ya piştî Şerê Cîhanê yê Yekem di pêşengîya Îngilistan û Fransayê de çêbûyî, di navbera Tirkîye, Îran, Iraq û Sûrîyeyê de careka din hat parçekirin.

Rewşa Kurdistanê û ya neteweyê kurd ya ku ji derveyî îradeya xwe hatiye parçekirin, neheqîyeka navneteweyî û dîrokî ye. Herçendî dem, rê û metoda wê ji niha ve nehên texmînkirin jî yekîtîya kurdan û ya Kurdistanê bi netewetî û bi welatî mafek e. Divê neteweyê kurd û civata Kurdistanê ji bo vê yekîtîyê û li ser awayê pêkhatina vê yekîtîyê bikarin bi îradeya xwe ya azad biryarê bidin.

Li gel şertên bikêrhatî yên ji nakokî û şerên herêmî û navneteweyî peydabûyî, bi saya yekîtîya gelê kurd û têkoşîna wî ya neteweyî ya biryardar ku bi dehan salan dom kir, li Kurdistana Başûr dewleteka federal ava bû. Îroj li gel ku Kurdistana Başûr ber bi dewleteka konfederal ve an jî ber bi dewleteka serbixwe ve diçe jî ev wekî neheqîyeka navneteweyî berdewam e ku neteweyê kurd û Kurdistanê di qada navneteweyî de bi tevayî hê jî tu statu bi dest nexistiye.

PARTÎ

Nav, amblem û navnîşana Partîyê:

Navê partîyê Partîya Azadîya Kurdistanê ye. Navê wê yê kurt PAK e.

Amblema Partîyê li ser zemîneka pembeya hinarî, ji çar pelên bi rengên kesk, sor, zer û spî pêk hatiye.

Herçendî navenda wê ya giştî bi fermî Ankara ye, lê çalakîyên xwe fiilî li Dîyarbekirê bi rê ve dibe. Adresa navenda Partîyê;İzmir 1 cad. Daire No: 22/14, Kızılay / ANKARA ye.

Taybetmendîyên wê:

PAK partîyeka girseyî ya neteweyî û demokratîk e ku ji dîtinên cuda re vekirî ye û dixwaze beşên kurd û kurdistanîyan yên civatî û çandî yên herî berfireh ên demokratîk, azadîxwaz, welatperwer, demokrat û wekhevîparêz himbêz bike.

PAK xwe bi tu kes, grup, çîn, dîn an jî mezhebekê tarîf nake.

PAK siyaseteka neteweyî û demokratîk ji xwe re dike bingeh ku daxwazên etnîk, dînî, mezhebî û çandî yên beşên civata kurd û Kurdistanê yên herî berfireh tîne zimanî.

PAK di têkilîyên xwe yên navxweyî de, di hemû prosesên biryardanê de û di awayê birêveberîyê de xwe dispêre birêveberî û rêxistineka demokratîk û pirreng.

Armanca wê:

PAK ji bo pêkhatina mafê neteweyê kurd yê çarenivîsê têdikoşe.

PAK “mafê pêkhatina çarenivîsa xwe” li Bakurê Kurdistanê bi beşdarî û lêbixwedîderketina hemû kêmneteweyan, wekî mafê damezrandina dewletê dibîne.

Li Kurdistanê armanca damezrandina dewletekê, bi awayê ku têkoşîna ji bo bidestxistina destkeftîyên herî kêm jî tê de, li ser esasê wekheviyê dikare dewleteke federal an jî konfederal ku ji du dewletên federasyonê pêk tê be jî , an dikare ji dewleteka serbixwe pêk bê.

PAK li gor şertan dikare ji van awayên çareserîyan awayekî derxe pêş.

Armanca PAKê ya sereke ku ew dê hertim pê ve girêdayî bimîne; avakirina sîstemeka civatî ya ji bo bextîyarîya merivan ya li gel jîngeha wan ya xwezayî ye ku hemû beş û çînên civatî, nasnameyên etnîk, dînî û mezhebî yên civata kurd û Kurdistanê tê de bikarin bi hevûdin re di aştîyê de bijîn, hiqûqa gerdûnî tê de serdest be, adil, demokratîk û azadîxwaz be û di refaha civatî de parvekirinê bike bingeh û sivîl û ji xwevenêrînê re vekirî be.

Prensîpên Partîyê:

PAK mafên etnîk, çandî û demokratîk yên wan hemû kêmneteweyan li xwe digire ku bi kurdan re di heman cografyayê de dijîn. PAK dê bixebite da ew li ser bingehê cudakarîya erênî di organên birêveberîyê de cih bigirin.
PAK li ser bingehê serdestîya hiqûqa hevdem û navneteweyî, maf û azadîyên merivan dixe navenda siyaseta xwe û li dijî hemû awayên cudayîyên neteweyî, nijadî, zimanî, çînî, dînî, mezhebî, civatî, cinsî, herêmî û hwd têdikoşe.
PAK bêyî ku lê binêre bê ew xwe çawa dibînin û çi navî li xwe dikin, ji bo herkesî mafê azadîya ramanî, derbirîn, bawerî û rêxistinîyê diparêze.
PAK bêyî ku li benda dewleteka serbixwe, konfederasyon, federasyon, otonomî û hwd bimîne, ji niha ve ji bo avakirin û pêşdebirina dezgehên civata Kurdistanê têdikoşe. Bi vê şîarê tevdigere; “Ji niha ve Kurdistan!”
PAK ji bo gihîştina armancên xwe, rê û metodên têkoşînê yên vekirî, sivîl, demokratîk û meşrû ji xwe re dike bingeh.
PAK hebûna xwe ya siyasî, ne li gor tevgereka din, lê li gor wan prensîp û helwêstên xwe yên siyasî tarîf dike ku ji bo çareserkirina pirsa kurd û Kurdistanê pejirandine.
PAK li Bakurê Kurdistanê têkoşîna hêzên demokratîk ya li ser bingehê daxwazên hevbeş wekî hêmanê rizgarîya neteweyî, azadî û dewletbûnê yê esasî dibîne û ji bo pêkanîna yekîtîya îradeya siyasî ya di asta neteweyî de, hemû kar û berpirsîyarîyên xwe pêk diîne.

BERNAMEYAARMANCÊNDEMOKRATÎK YÊN AKTUEL

PAK tesbît dike ku dewleta Tirkîyeyê bi siyaseta xwe ya înkar, sirgûnkirin, qirkirin û asîmîlasyonê ya ku zêdeyî van 90 salên dawî domandiye, tevina Kurdistanê ya demografîk, civatî û neteweyî gelek xerab kiriye. Ji ber vê yekê ye ku PAK têdikoşe da armancên aktuel yên jêrîn tavilê pêk bên.

Divê hemû amadekarîyên qanûnî û makqanûnî yên pêwîst bên kirin da hemû kesên mexdurbûyî, kesên ji ber pirsa kurd û Kurdistanê hatine girtin an cezakirin, yên ku mecbûrî jîyana penaberîya li derveyî welatî bûne, yên mecburî şerî hatine hêlan bêyî ku bi tu lêpirsînan re rû bi rû bibin, bikarin bi awayekî azad vegerin welatê xwe û karên xwe yên siyasî bi awayekî azad bikin.
Ji bo ku pirsa kurd û Kurdistanê bi rê û awayên siyasî, wekhev û demokratîk çareser bibe, divê ku hebûna neteweyê kurd û mafên wî yên neteweyî bên qebûlkirin û divê ku ev maf di qanûnan û makqanûnê de bên misogerkirin.
Divê berî hertiştî perwerde û hîndekarîya bi zimanê dayîkê ya bi kurdî (kurmancî û zazakî) ku erkeka dewletê ye û herweha azadîya fikir, bawerî û xwerêxistinkirinê bi rêya qanûn û makqanûnê bên gmisogerkirin.
Divê hemû astengên li pêşîya azadîya fikir, bawerî û xwerêkxistinkirinê ji holê bên rakirin û divê mafê kurdan di qanûnan û makqanûnê de bê misogerkirin da bikarin bi nasnameya xwe ya neteweyî û welatî xebata siyasî bikin.
Divê ku li Tirkîye û Kurdistanê şertên demokratîk, azad, adil û wekhev bên amadekirin û ev şert di çarçoveya peyman û lihevhatinên navneteweyî de bên misogerkirin.
Divê ew hemû şerh bêne rakirin ku ji bo Peymana Ewropayê ya Otonombûna Birêveberîyên Deverî hatine danîn û divê ev peyman bi tevayîya bendên xwe bê bicihkirin.
Divê hemû wêrankarîyên li Kurdistanê yên aborî, civatî, çandî, ekolojîk, leşkerî û siyasî li gel tevayîya encamên xwe ji holê bên rakirin û divê ji bo dana cirmên zerarên wan merivên sirgûnkirî, li ser bingehê cudakarîya erênî, bernameyek tavilê bê bicihkirin.
Divê hemû cureyên têgih û derbirînên nijadperest û cudakar û helwêstên ji wan peydabûyî, di serî de ji qanûn, destûr û biryarnameyên perwerde û hiqûqê û herweha ji lîteratura dewletê bên derxistin. Divê helwêst, reftar, biryarên adlî û meylên civatî yên weha di kategorîya sûcan de bên dîtin û bikevin ber cezayên qanûnî.
Divê hemû awayên sermayerazandinên leşkerî yên li Kurdistanê bên rawestandin.
Divê sîstema cerdevanîyê bê rakirin.
Divê hemû avakirinên wan bendavan tavilê bên rawestandin ku xwezaya Kurdistanê, struktura wê ya demografîk têk dibin û mîrata wê ya dîrokî di bin avê de dihêlin. Divê her cureyên wan sermayerazandinan yekser ji holê bên rakirin ku tevina ekolojîk xerab dikin.

Pêkhatina van armancên aktuel û pêşdetir û misogerkirina wan ya bi qanûnan û bi makqanûnê dê ji bo çareserîyeka siyasî ya aştîyane bibin garantîyên bingehî.

LI KURDISTANÊ BiRÊVEBERÎ Û JÎYAN

Li Kurdistana Bakur kîjan awayê dewletê (federal, konfederal an jî dewleta serbixwe) pêk bê jî PAK dê sîstemeka demokratîk ya birêveberî û jîyanê biparêze ku xwe dispêre prensîpên wekhevî, azadî û edaletê.

Heger şertên pêkhatina federasyon an jî konfederasyoneka dudewletî ya li ser bingehê wekhevîyê hebe, PAK dê ji bo çareserîyên li ser vî bingehî peydabûyî vekirî be.

Herçî federasyon, konfederasyon û dewleta serbixwe ne, xweserîya her yekê ji wan ya bidezgehbûnê heye. Lê ji bo van hemû awayên dewletbûnê, armanca PAKê ya bingehî ew e ku birêveberî û jîyana li Kurdistanê xwe bispêrin van bingehên hevbeş yên li jêrê dîyarkirî:

Demokrasî û bidezgehbûn

(Sîstema Parlamenter)

PAK di warê demokrasî û bidezgehbûnê de prensîpên jêrîn ji xwe re dike bingeh:

Li Kurdistanê bi awayekî hûrbijar parastina prensîpa cudabûna wan hêzên desthilatdarîyê ku ji qanûndanîn, birêvebirin û dadgehîyê pêk tên.
Damezrandina sîstemeka parlamenter ya pirreng ku xwe dispêre wê prensîpa beşdarî û venêrîna hevwelatîyan ya yekser.
Xwespartina prensîpa şefafîyê.
Pêkanîna parlamentoya dezgeha dewletê ya qanûndanînê ya herî bilind ya bi rêya demokratîk ku xwe dispêre sîstemeka yekpêngavî ya hilbijartinê ya giştî, wekhev, dengdana nehênî û hejmartina eşkere ku hemû partî û yek bi yek şexs bikarin bi awayekî azad beşdarî wê bibin.
Amadekirina qanûneka bingehî ya demokratîk.
Divê meclisên deverî yên dê bi hilbijartinan pêk bên, di warê perwerde, çand, tenduristî, ewleyî û hwd de xwedîyên desthilatdarîyên berfireh bin.
Divê di wan pirsan de pêkanîna referandûmê bibe prensîpeka giştî ku têkilîya wan û paşreoja welat û neteweyî heye.
Rakirina hemû astengên li pêşîya bawerîyên elewîtî û êzidîtîyê ku bi salan e hatine îhmalkirin û herweha peydakirina wan şertan ku xûşk û birayên me yên elewî û êzidî bikarin tê de li gor bawerîyên xwe îbadetên xwe bikin.
Di serî de ermenî û asûrî-keldanî, divê ew hemû kêmnetewe û gel mafên xwe yên etnîk, nasname, bawerî û demokratîk werbigirin ku li gel kurdan li eynî cografyayê dijîn û divê ku bi cudakarîya erênî mafên wan yên nûnerî di birêveberîyê de bên misogerkirin.

Siyaseta aborî, mafên aborî û civatî

PAK di van mijaran de prensîpên jêrîn xwe re dike bingeh:

Plankirina hilberînê ya li gor berjewendîyên tevayîya welatî. Peydakirina qadên xebatên aborî yên li gor şîyan û meylên şexsan.
Nehêlana bêhevsengîya di parvekirina hatinîyê de û avakirina civatekê ku dê xwe bispêre refaha civatî û taswasa wê ya paşeroja aborî nebe.
Pêkanîna pêşveçûna aborîyê ya li gor berjewendîya tevayîya welat û neteweyî ku xwe dispêre nêrîneka hilberîn û parvekirina li ser bingehê edaleta civatî.
Kurdistan bi nifûsa xwe ya ciwan û dînamîk, bi çavkanîyên xwe yên binerd û sererd yên xwezayî yên zengîn ji bo pêşveçûna aborî xwedîya potansîyeleka bihêz e. Ev hêz dê bê derxistin û li gor berjewendîyên netewe û welatî bê bikaranîn.
Bi armanca pêşveçûna aborî û têrbilindkirina refaha civatî, divê bernameyên taybetî pêk bên û piştgirîyên pêwîst bên peydakirin da hilberîna endustrîya sektora dewletê û ya sektorên şexsî bê pêşdexistin.

Birêveberîyên deverî

Birêveberîyên deverî ji wan organên pergala dewletê yên bingehî ne. Şertê kêmtirîn ew e ku divê li Kurdistanê pêwîstîyên Peymana Ewropayê ya Otonombûna Birêveberîyên Deverî pêk bên ku pêşemercekî endametîya Konseya Ewropayê ye jî û dê sîstemeka desantralîzekirî bê bicihkirin da birêverîyên deverî bikarin xwe bi awayekî azad bi rê ve bibin.

Perwerde û çand

PAK giringîyeka mezin dide siyaseta perwerdeyê ku di paşeroja civatê de roleka wê ya sereke heye.

PAK perwerdeyê wekî gihandina merivan ya di çarçoveya raman an îdeolojîyeka taybetî de nabîne; ew sîstemeka perwerdeya weha ji xwe re dike bingeh ku dê nifşên azad, şîyandarên mihakemekirinê û yên li gel pirrengîya welatê xwe ahengdar bigihîne ku di şertên dema me de di bin ronahîya hêjayîyên gerdûnî yên hevdem de xwe bispêrin zanistê.

PAK li gor prensîpa wekhevîya mafan ya tam, li Kurdistanê hemû ziman û çandan wekhev qebûl dike; hebûn û maf û azadîyên hemû kêmnetewe, dîn, mezheb û zaravayan dipejirîne. Divê ku her ziman û her bawerî bêyî ku rastî tu astengan bibe, bikare di hemû qadên jîyanê de bijî û divê ev di çarçoveya qayîdeyên hiqûqa navneteweyî de bê misogerkirin.

PAK xweserîya her çandekê li ber çavan digire û siyaseta perwerdeyê û zimanê perwerdeyê ji birêveberîyên deverî re dihêle. Her çandek xwedîya wî mafî ye ku di struktura xwe ya xwezayî de bijî, pêş ve biçe û bê guherîn. Asîmîlekirin û înkarkirina çandan sûc e. Azadî û jîyana azad ji bo pêkvebûn û tevjîna hemû gel û çandan misogerîyên bingehî ne.

Siyaseta navneteweyî

PAK liherêmê û li cîhanê li dijî bêedaletî û neheqîyê derdikeve û siyaseteka weha ya bi şertê dûrî dijminîya neteweyan bi rê ve dibe ku di warê navneteweyî de dijminên neteweyê kurd kêm dike û dostên wî pir dike.

6.Maf û azadîyên jinan

Jinên ku di hilberîn û berdewamîya jîyana madî û manewî de xwedîyên roleka sereke ne, di şertên Kurdistanê de li gel zordestîya neteweyî, herweha bi zordestîya kevneşopî, cinsî û siyasî ve jî rû bi rû ne.

PAK ji alîyekî ve bêyî tu dudilîyan li dijî zordestîyên civatî, neteweyî û cinsî yên li ser jinên kurdistanî têdikoşe û ji alîyê din ve jî vê wekî wezîfeyeka xwe ya bingehî dibîne ku bi siyaseteka cudakarîya erênî encam û têkilîyên ji ber serdestîya mêran peydabûyî ji holê rake.

PAK ji bo wergirtina tedbîrên civatî, makqanûnî û birêveberî yên pêwîst têdikoşe da hemû maf û azadîyên jinan yên ku xwe dispêrin peymanên navneteweyî bên bicihkirin. Di vî warî de ji tecribeyên welatên cîhanê yên sûdê werdigire.

Ciwanî

PAK ciwanan ji bo îroj û paşerojê wekî hêzên dînamîk û veguherkar dibîne.

PAK dê bi her awayî hewil bide da ciwanên tendirust, bixwebawer bigihêjin ku bikare bi zanyarîya bidestxistî bibin xwedîyên tercihekê û fikirên rexnegir û bibin demokrat û xweşbîn. PAK misogerkirina mafê ciwanan ya ji bo kar, perwerde û paşerojeka mirefeh wekî wezîfeyeka xwe ya bingehî dibîne.

Zarok, kal û pîr û handîkap

Partîya me ji bo ku hemû maf û azadîyên zarok, ciwan û handîkapan yên merivî di jîyana civatî de bên bicihkirin, bernameyên li ser bingehê cudakarîya erênî diparêze.

Tenduristî

Mafê jîyanê mafê merivan yê herî bingehîn e. Loma jî partîya me di xizmetên tenduristîyê de li gel wê yekê ye ku divê hekîmîya berlêgir û perwerdekar bê pêşxistin û xizmetên tenduristîyê belaş bên kirin.

PAK tenduristîya civatê wekî yek ji wan pêwîstîyên jîyanê yên bingehî dinirxîne û loma jî di vî warî de ji bo hemû zanyarî, tecribe û teknolojîya navneteweyî veguhêze Kurdistanê, dê bernameyên taybetî amade bike.

Di vî warî de ji bo pêşvebirina sektora dewletê û ya şexsî piştgirîyê pêşkêş dike.

Pirsên jîngehê û germbûna global

PAK girîngîyeka taybetî dide pirsên jîngehê û germbûna global û xwe wekî tevgereka jîngehparêz dibîne; wekî parçeyekî têkoşîna navneteweyî di vî warî de dê hewildanên çalak bike.

PAK dê ji bo ku ew plan û projeyên li welatê me yên texrîbkar tevî hemû encamên xwe nemînin, li ser bingehê berjewendîyên netewe û welatê me bernameyan amade bike.

TÊKILIYÊN BIPARÇEYÊNKURDISTANÊYÊNDIN RE

PAK li hemû parçeyên Kurdistanê mafê çarenivîsa xwe diparêze. PAK ji bo çareserîya pirsa kurd û Kurdistanê qîmeteka heyatî dide hebûn û destkeftîyên Dewleta Federeya Kurdistana Başûr; ji bo parastina Dewleta Federe û ji bo serxwebûna wê an jî konfederasyonê û ji bo pêşdebirin û berfirehkirina demokrasîya wê bi her awayî piştgirîya pêwîst dike. PAK ji bo ku Kurdistana Rojava yekîtîya xwe ya neteweyî pêk bîne û bigihêje çareserîyekê ku xwe dispêre mafê destnîşankirina çarenivîsa xwe, bi her awayî piştgirîyê dike.Li Kurdistana Rojhilat mafê çarenivîsa neteweya kurd diparêze.

PAK di vê çarçoveyê de, di navbera hemû parçeyên Kurdistanê de pêwîstîya yekîtî, piştgirî û tevgera hevbeş diparêze, ji bo damezrandina dezgehên neteweyî yên pêwîst yên şêwir û piştgirîyê, her curevatinîyên pêk tîne.

KURDÊN LITIRKÎYEYÊ ÛTÊKOŞÎNADEMOKRASIYÊ

Ji ber siyaseta dewleta Tirkîyeyê ya demdirêj ya qirkirin, înkar, sirgûn û asîmîlasyonê, îroj bi milyonan kurd li herêmên Tirkîyeyê yên cuda bi cih bûne.

Em di wê bawerîyê de ne ku heger pirsa Kurdistanê bi awayekê adil, demokratîk û payîdar çareser bibe, beşekê mezin ji van kurdan dê vegere welatê xwe.

PAK ji bo ku mafên kurdên li Tirkîyeyê bicihbûyî yên neteweyî û demokratîk bên qebûlkirin, niha û di paşerojê de dê li gor mafên kêmeteweyan têbikoşe ku di hiqûqa navneteweyî de misogerkirî ne. Di vê çarçoveyê de, li Tirkîyeyê li herêmên ku kurd di piranîyê de ne, divê ku kurd bi nasnameya xwe birêveberîya xwe bikin. PAK vê yekê wekî pêwîstîyeka demokrasîya hevdem dibîne û ji bo pêkanîna vê têdikoşe.

PAK di wê bawerîyê de ye ku di navbera qebûlkirina mafên kurdan yên neteweyî û demokratîk û li Tirkîyeyê bicihbûn û pêşveçûna demokrasîyê ya tevî hemû dezgehên xwe de têkilîyeka xurt heye. Bicihbûn û pêşveçûna demokrasîyê ya li Tirkîyeyê dê tesîreka erênî li çareserkirinademokratîk a pirsa Kurd û Kurdistanê jî bike.

PAK li ser bingehê vê bawerîyê, li gel wan hemû hêzan pêwîstîya piştgirîyê dibîne ku li dijî şovenîzmê helwêsteka eşkere werdigirin.

KURDÊN LI DERVAYÎ WELÊT

PAK di navneteweyîbûna pirsa kurd û Kurdistanê de girîngîyeka mezin dide xebatên kurdên li welatên cîhanê yên cuda bicihbûyî. PAK li gor şertên van welatan, hem di xebata navneteweyîkirina pirsa kurd û Kurdistanê de û hem jî di têkoşîna bidestxistina mafên demokratîk de xebatên kurdên dîyasporayê teşwîq dike û piştgirîya wan dike.

”Kurdistan; hema nika”

Programê Partiya Azadiya Kurdistanî

Destpêk (sere)

Partiya Azadiya Kurdistanî vakurê Kurdistanî û Tirkiye di çaresereya persa kurd û Kurdistanî xo rê kerdo armanc (hedef). PAK 19.10.2014in de awa bî.

PAK di çerçeweyê waştên demokratîk û millî di, bi hedefê ku xo biresno çorşmeyo xeylê hera, xwi organizekerdine esas gîna.

PAK xoverdayen û serehewadayişêke qandê heqê millî û demokratîk ê kurda û Kurdistanî, destkewteyê millî û demokratîk ê ki ameyê destkewtene wayir vijyena, şaşey û kemaneyê înan ra fayde û ders gîna û xo zey berdewameya micadeleyê millî û demokratîk hesibnena.

PAK Kurdistani di demokratikbiyena siyasetî û verdiberdena aqilî û kulturên do bolveng micdeleyê xo yê demokratîk û millî ra ciya nêvînena û çerçeweyê pirensîb û hedefê siyasî ê hîmdar ê cêr di xebata xo (karê xo) ê siyasî dewam kena.

KURD Û KURDISTAN

Kurd bi hezaran serran ra ze miletên do ca biyaye Rojhilatê Nezdî û Rojhilatê Miyan de jînenê. Ziwanê kurdî çehar zaravayên sereke; Kirdaî (Kurmancî), Kirmanckî (Zazakî), Soranî û Goranî ra pêk ameyo, malbata ziwanê Hindo-Ewropî ra yo.

Kurdistan kişta çimeyê erdî ser û erdî bin ra xeylê zengîna. Fina jewine serra 1639 de bi pêkerdişê Qesrî Şîrîn ê mabeyndê Imparatoriya Osmanî imparatoriya Sefewî de bî di parçey. Heta Herbê dinyayê ê jewine nê statuyî dewam kerd. Kurdistana ki koloniyê da beynelminel a, herbê dinyayê ê jewine dima bi rêbereya Fransa û Brîtanyayî bi pêkerdişê Lozanî mebeyndê Tirkiye, Îran, Îraq û Sûriyey di fina ameê parçekerdenê û û bî çehar parçey.

Halê miletê kurd û Kurdistanî ki teverdê îradeyê xo ameya parçekerdene, hicûm û neheqeyênda tarîxî ya. Çende ku ray û metodê ci nikara nêro texmînkerdene jî jewbiyayena kurda û Kurdistanî ze milet û welat heqêndo hîmdari yo. Qandê na jewbiyayene rayda awakerdena ci, lazimo miletê kurd ciwatê Kurdistanî bi îradeyê xo ê azad bişeno qerarê xo bido.

Netîceyê şertanê beynelminel û mintiqeyî vijyayê meydane û micadeleyê millî ê xeylê serran û jewbiyayşê miletê kurd Başûrê Kurdistane di dewletên da federe awa bî. Ew her çendi Kurdistanê Başûrî verê xo dawo vera dewletênda konfederal ya jî dewletênda xweser jî labrê hewna jî bi temamey di warê beynelminel di qandê destvistena satuyê miletê kurd û Kurdistanî ze neheqeyên da beynelminel dewam kena

PARTÎ

Name, amblem û adresê Partî:

Nameyê partî Partîya Azadîya Kurdistanî yo. Nameyê ci yo kilm PAK o.

Amblemê Partî zemînê do pembeyo henarî sero, çehar pelê bi rengê yaşil, sûr, zerd û sipe re virazyawo.

Her çendi merkezê ci yo resmî Ankara do jî, labrê karê xwo fiilî Dîyarbekir di rayra bena. Adresê merkezê Partî; İzmir 1 cad. Daire No: 22/14, Kızılay / ANKARA yo.

Xusûsîyetê Partî:

PAK, partîyêna millî û demokratîk a kutlewî ya, fikranê ciya rê akerde ya, wazena para gird a ciwatî û kulturî ê azadîwaştox, welatperwer, demokrat û zeypêparêz ê kurd û kurdistanîyan çorşmedê xo di kom bikero.

PAK bi kes, grûb, sinif, dîn ya jî bi mezhebêna xwe tarîf nêkena.

PAK polîtîkayêna ku waşteyê demokratîk û millî, etnîkî, ciwakî, dînî, mezhebî û kulturî ê parçeyê civaki ê her hera xo ri bingeh gîna.

PAK xo miyan di heme qerargirotişan di û rayraberdişdi prensîbê demokratîk û bolvengey xo rê esas gîna.

Hedefê ci:

PAK, qandê bi destvistişê heqê tiyinkerdena çarenûşteyê netewa kurd micadele kena.

PAK bi ”heqê destnîşankerdena çarenûşteyê xo” va, awakerdena dewleti Kurdistanê Vakurî di ku bi tewilbiyayiş û cirê wayirvijyayena heme eqelîyetê millî ê Kurdistani di, ze heq vînena.

Kurdistan di hedefê awakerdena dewleti, bi awayên do ki micadeleyê qandê bi detvistişê heqê her kemî jî miyan di, esasê zeypêbiyayeni ser o şeno dewletê da federal ya jî konfederal bo ki bi di dewletana federasyonê awa kenê bo. Ya jî şeno bi awayê do dewletê da xweser jî bibo.

PAK gorey şertan nê çareyan ra jewî şena veco vernî.

Hedefandê sereke ê PAKi ra jew ko do hertim pa girêdaye bo, awakerdena sîstemê do ciwakî a winî ya ku di ciwataê kurd û Kurdistanî de sîstemê do pak awa bikero ku tede heme tebeqe û çînî, heme nasnameyên etnîkî, dînî û mezhebî bişê aştîyane pê miyan di bijîyê; tede di hiqûqê gerdûnî a adil serdest bo, di refaha ciwatî û azadîwaûtox û demokratîk di ortxey xo rê kerdibo bingeh, çiman bin di kontrolî rê akerde bo û sivîl bo bi hawirdorê (çorşmeyê) xo bextiyareya merdiman xo rê bikero binge.

Prensîbên Partî:

PAK qandê heqê millî û demokratîk ê miletana embiryan ki bi kurda ra di eynî coxrafya de jiyenê sozê bi ca ardena wezîfeyên xo dana. Hîmdê ciyabiyayena pozîtîf, PAK do bi awayên do xurt cagirotişê înan di organandê rayraberdişî de cabiyaro.
PAK bingeha serdesteya hiqûqo hevdem û navneteweyî (beynelmînel) di, heq û azadeya merdimî merkezê siyasetê xo di vînena. Qarşidê heme ciyakerdena neteweyî, nijadî, ziwanî, çînî, dînî, mezhebî, ciwakî, cinsî, mitiqî û hêb têkoşîne dana.
PAK, kam xo senî vîneno û çi nameyê dano xwe wa bido, qandî her kesî heqê azadiya fikrî, xo ifadekerdeni, bawerî û xo organizekerdeni parêzena.
PAK, bê ku bendedê dewletênda serbixe, konfederasyon, federasyon, otonomî û ya jî şiklên do bîn ê xweîdarekerdene bo, nika ra qandê awakerden, virnayen û vernîberfena dezheyê ciwatê Kurdistanî têkoşîn dana. Bi şîarê ”Kurdistan; hema nika!” xebitiyena.
PAK qandê resayişê hedefanê xo, xebat û ray û metodên meşrû, demokratîk, sivîl û şefaf xo rê binge gîna.
PAK biyeyena xo ya siyasî gorey hereketanê bînan nê, bi ê prensîb û helwêstên xo ê siyasî ku çareserkerdena persa kurd û Kurdistanî di qebûl kerdo, tarîf kena û dana silasnayeni.
PAK vakurê Kurdistanî di têkoşîna piya û demokratîk a hêzanê millî bingeha waştişanê zey pê, ze faktorê bingehîn a rizgarîya neteweyî û azadî qebûl kena û qandê awakerdena îradeyên do mişterek ê siyasî sewiyeyê millî di heme wezîfe û mesûliyeto ki kewnê ci ser a do ca biyaro.

Programê hedefê Demokratîk ê Rojaney

PAK tesbit kena ki dewleta tirkeyeyî bi siyasetê xo yê înkar, qirkerdeni, sirgûnkerdeni û asêmilasyonî, ê 90 serranê peynî ê tarîxê xo di; rewşa demografîk, ciwatî millî a ciwatê Kurdistanî kok ra xeylê xeripnawo. Cora jî qandê ortera werardişê nê texrîban kar kena kandê ki nê hedefên roney ê cêrdi bi namekerdê bi ca bê.

Lazimo heme hazireyên qanûnî û destûrî ê ki lazimiyê birê kerdiş ki heme kesê ki bi sedemdê persa kurd û Kurdistanî ameyê girotiş ya jî ceza giroto, mecbûrê sirgûney biyê, mecbûr mendê ki lej bikerê û kesê ki mexdûr biyê, bişê bi ku ageyrê welatê xo bê ki kes înan ra çiyê vajo û bi şeklêndê azad xebata xo ya siyasî bikerê.
Qandê ki persa kurd û Kurdistanî bi ray û awayên siyasî, zeypê û demokratîk çareser bibo, gere heqê millî yê miletê kurd bêrê qebûlkerdiş û nê heqî bi garantiya qanûnî û destûrî (anayasal) bêrê qebûlkerdiş
Verê heme çî perwerde (talîm, misnayiş) bi ziwanê dayiki a kurdî (kirdasî û zazakî) ze erkê dewletî û winî jî azadiya fikrî, bawerî û xweorganizekerdeni raya qanûn û destûrî bêro garantîkerdiş.
Lazimo heme astengên verniya azadiya fikir, bawerî û xoorganizekerdişî orte ra werzê û heqê kurda bi nasnameya înan a millî û bi nameyê welatê xo xebata siyasî kersen bi raya qann û detûrî bêro garantikerden.
Lazimo Tirkiye di û Kurdistan di şertê demokratîk, azad, adil û zeypê bêrê meydan û nê şertî di çarçewe peymanê û pêkerdişê beynelminel di bêrê parastene û garantîkerden.
Lazimo heme şerhê ki Pêkerdişê otonombiyayena mintiqê ê Ewrûpa di ameyê ronayiş bêre werzaniş û no peyman bi temamey bêrl caekerdiş.
Heme texrîbatê aborî, ciwatî, kulturî, ekolojîk, eskerî û siyasî ki Kurdistan di biyê, bi temeê encamê xo ya lazimo ortera biro werzaynayiş, qandê tezmînkerdena zerarê şarî ki cayê xo ra ameybî sirgûnkerdiş programên do acîl esasê ciyabiyeyena pozîtîf de bêrê bi cakerden
Lazimo heme awe û vateyê nijadperest û diskrînekerden ya jî vateyê şenê bêrê nê mahneya, perwerde di, nûşteyê qanûnî û hiqûqî di ca gînê û heme karê ki bi nê vateyana yenê kerdene bêrê qexekerden. Beyan, tewir, qerarê edlî û meylê ciwakî ê bi nê awayan lazimo ze sûcê qanûnî bêrê taqîbkeriş, bêrê namekerdiş.
Gere heme awayê sermiyanronayişê eskerî Kurdistan di bêro vindernayiş.
Lazimo sîstemê cerdewaney (koruculuk) bêro werzaynayiş.
Lazimo heme awayê sermiyanronayiş û tedbîrê ko hawirdorê Kurditanî texrîb kenê, inşeatê baraja ku cayanê tarîxî aw bindi verdanê û rihê ekelojiy xeripnenê ca di bêrê vindrnayiş.

Caardena nê waşteyanê rojaney û acîl bi qanûn û destûrî ya parasteni do qandê çareserey a siyasî a bi raya aştiyane bibo garantî ya bingehî .

KURDISTANE DI RAYBEREY Û JÎYAN

Kurdistana Vakurî di (Vakurê Kurdistanî di) kamcîn çareserey û awayê dewleti (federal, konfederal ya jî dewletina serbixwe) virazyo jî, PAK xo rê rayberî û şeklê jîyanê da bingehê sîstemêdo demokratîk ku prensîbên zeypêyî, azadî û edaletî xo re bigeh gêna.

Heke şertê virazyena federasyon, ya jî konfederasyonênda di dewletan a bingehê zeypêbiyayeni est bo, PAK do çaresereya gorey nê şiklan rê jî akerde bo.

Her jew şeklê federasyon, konfederasyon û dewletê da xoser di jî, wayirê sazî û dezgehên xwe ê taybetî yê. Labrê qandê nê heme awayanê dewletbiyayeni, hedefo esasî ê PAKe o yo ki Kurdistan di rayberî û jîyano civakî esasanê ku cêrdi ameyê rêzkerdiş bêrê awakerden.

Demokrasî û Sazbiyayen (Sîstemê Parlamenterî)

PAK persa demokrasî û sazîbiyayenê di prensîbên ki cêrdê xo rê kena bingeyê siyasetê xo;

Kurdistan di bi îhtimam parestena prensîbê ciyabiyayişê quwetê desthilatdarey ki sazeyê qnûnronayiş, rayraberdiş û mehkeman ra pêk yeno. Gorey prensîbê beşdarbiyayena raşteraşt û bi kontroldê hemwelatiyan, awakerdena sîstemê parlamenterî o demokratîk o bolveng.
Prensîbê şefafbiyayeni ze bingeh birê qebûlkerdiş.
Awakerdena parlamentoyî ki dezgeya herî berz ê qanûnronayişî ya , do bi sîstemê weçînayişî a ki bi raya vengdayişî (weçînayişî) ê bi yewgamî ki bingehê zeypê, vengdayişo nimite û amordena vengan bi şeklê eşkera û bi heme kes û partiyê ku biwazê bi serbestey tewl bibê ca yeno.
Amadekerdena destûrêda bingehîn a demokratîk.
Lazim o meclisê mintiqeyan ki ê do bi vengdayişîya birê awakerden di warê perwerde, kultur, sihet, parastin û çiyê zey nînan wayirê desthilatdareya xurt bo.
Lazimo persê ku eleqeyê înan bi amayena welat û miletî ya estê, viraştena referandûmî bibo prensîbêno temamî.
Hewadayişê heme astengeyê verniya bawereya elewîyey, ezdîyey ki bi serrana wo ki ameyê îhmalkerdiş û pêkardena dirûmê ko wa û birayê ma ê elewî û êzdî bişê îbadetê xo gorey bawereyda xo ca biyarê.
PAK, sere di ermenî û asûrî/suryanî ku bi kurda rê di eynî cografya de jîyenê, qandê heme kemîmiletî û miletê embiryanî biresê heqê xo yê nasnameya etnîkî, bawereya dînî û demokratîk û bişê welatê di piya heyatêndo azad bijîyê pêbendeya xo dîyar kena ku bi siyasetêdo ciyabiyayena pozîtîf temsîlê înan organandê rayraberdene pêk biyaro.

Heqê Ciwatî û Aborî, Kurdistan di Siyasetê Aborîyi

PAK ni mesele di prensîbên cêrdê siyasetê xo rê keno bingeh (hîm);

Plankerdena hilberînê gorey berjewendey heme welatî. Awakerdeişê cayê xebatên aborî ê gorey şîyan û meylên şexsan,
Werterahewadayişê bêtewazûneya parkerdena hatinîyê û awakerdena ciwate hîmê refahi ku sero taswasa aborîyi meştî çinêbo.
Pêkanîna verdişyayena aborî ya hîmê berjewendeya temameya welatî û netewey, gorey bawereya hilberîn û parkerdena edaletê ciwakî xo re bikero esas.
Bi nifûsê xo ê ciwan û dînamîk, bi çêmeyê xo ê dewlemend ê erdbin û erdiser ê tebîî ya, Kurdistan qandi verdişiyayena aborî ya wayirê potansiyelêna cidî ya. Lazimo no quwet û potansîyel bivijyo meydan û di berjewendeya welat û netewey de bêra bikarardiş.
Qandê verdişiyayiena aborî û berzkerdena refahê ciwatî qandê sewiyeyên do hewna berz lazimo programê xusûsî û paştîgirotişê lazimî bêrê amadekerden qandê ku sektorê dewleti û ê şexsî, hilberînên xo ê sanayîyê verdi berê.

Rayraberdena Herêmî

Rayraberdena herêmî lingênda muhîm a pergala dewleti ya. Komara Kurdistanî di ze şertêndo herî kemî (asgarî) lazimo ”Peymana Ewropay a Otonombiyayena Rayraberdena Herêmi” ku şertên do lazim ê endameya Konseyê Ewropa yo jî, bêro caardiş da ku rayraberdena herêmî bi awayên do azad, bi sîstemê ademî-merkezîyetî bişê rayraberdişê xo bi ca biyarê.

Perwerde û Kultur

PAK giraneyên da gird dana perwerde û siyasetê perwerdeyî ku rojên verdi ciwatê ma di rolênda esasî bivîno.

PAK perwerdey zey wasiteyê ko insan di çarçoveyê raman ya jî îdeolojîyên do taybetî di bêro terbîykerdiş, nêvînena. PAK sîstemên do perwerdey esas gîna ku di şertên ewro di, di roşneya hêjayîyên gerdûnî ê modern (hevdem) di ku hîmê ci znist bo û nifşê azad, wayirê şîyana muhakemekkerdene, demokrat û bi raşteya bolvengeya ciwatî ku tede d jiyenê bigunciyo resnena.

PAK goreyê prensîbê zeypêbiyayişê heqan, Komara Kurdistanî di heme ziwan û kulturan zey pê qebûl kena. Fina biyayiş û heq û azadeya heme, eqeliyet, dîn, mezheb û lehceyan qebûl û nas kena û cora jî qandê ku her ziwan û bawerey bê ku di her qadê jiyan di raşrê astengey bêro, heyatê ciwatî di estîbê û biyayena înan gorey qaîdeyê gerdunî ê hiqûqî bêro garantîkerdiş qebûl kena.

PAK bi şertê ku qarşidê mafê gerdûnî ê ku cordi emeyê bahskerdiş nêbo, taybetîyên her kulturî gîna çiman ver û tesbîtkerdişê polîtîkaya perwerdeyî (talîmî) û bikarardena ziwanî rayberdena herêmê (mintiqî) re verdena. Her kulturê wayirê heqî ya ku tebîetê xo di bijî yo, verdi şiro û biviryo. Asîmîlekirin û înkarkirina kulturekê sûc e. Qandê ki heme milet û kultur piya û aştî di bijîyê û piya bipejiyê, azadî û jiyana azad tenya ray a û garantiyê piya jiyan a.

Siyasetê Navneteweyî

PAK, nek i tenya welatê xo di winî jî di warê mintiqî û beynelminel di jî qarşidê bêedaletey, zordarey û zordesteyvijyena û di qadê beynelmînel kemîkerdena dijmina û vêşîkerden adostanê miletê kurd ray ra bena.

Heq û Azadîya Ceniyan

Cenî ki di hilberîn û berdewameya jîyana madî û manewî di wayirê rolêda sereke yê, şertên Kurdistanî di zordesteya neteweyî heti di zordestîya kevneşopey, cinsî û siyasî jî rû bi rû yê.

PAK kiştê ra qarşidê zordesteya ciwakî, neteweyî û cinsî a ceniyanê kurdan ser o bê teredud micadele kena û kişta bîn ra jî wezîfeyên dê xo ê esasî zana ki encamê ki eleqeyê serdesteya camêrdan ki heta nika ardo orte, bi siyasetên do ku bingehê cidakerdena posîtîf biqedîno.

Qandê ki heq û azadiya ceniyan ê ki çimeyê xo peymananê navneteweyî ra gênê bêrê bicakerdiş, PAK micadele kena ki heme tedbîrên lazimî ê civatî, qanûnî, destûrî (qanûnê bingehîn) û îdarî bêrê girotiş. Di na mesele di tecrubeyê welatanê dinyayê ra dersan gêna.

Ciwanî

PAK ciwanan ze quwetêna dînamîk û yena viryayen a emro û meştî vînena.

PAK do bi heme awayana xebat biero ku nifşê ciwanê bi xo bawer, ne jewreng, bi zanyareya bidestarda wayirê fikrê rexnegirîyê û bitehamul bê û nifşê ku bişê tercîhê xo bixo bikerê bi saxlemeyênda temam bêrê resnayiş û wezifeyêda xo a bingehîn vînena ki heqê ciwanan ê karî, perwerdeyî û amayişêndo mureffeh bêro garantîkerden.

Qeçek, Kal û Pîr û Handîkap (Seqetî)

Partîya ma qandê ki jîyana ciwatî di bibê wayirê heme şeklê heqan û azadiyan qandê qeçekan, kal û pîran û seqetan hîmê ciyabiyayena posîtifî sero amadekerdena programê taybetî parêzena.

Sihet (Saxlemey Tenduristey)

Heqê jiyayena (heyatî) heqêndo herî muhîm ê însanî yo. Cora jî partîya ma xizmetanê saxlemey di wazena xebatê vernîgirotişî û perwerdekerdene bêrê vernî û nê xizmetî bipere (belaş) û heme kesî rê zeypê bê.

PAK saxlemeya civatî ze pêwîstîyêna bingehîn a jîyanî vînena cora jî na mela di qandê ardişê heme zanayen, tecrube û teknîkî qandê Kurdistanî proje û programê taybet (xusûsî) yenê amadekerden.

Na mesela di qandê ki sektorê dewletî û şexsî verdi şirê yardim kena.

Persa Jîngehî û Germbiyayena Global

PAK, giraneyênda taybet dana persa jîngehî û germbiyayena global û xo zey tevgerê da jîngehparêz vînena; na war di ze parçeyên da micadeleyê navneteweyî karo aktif kena.

PAK, wazena ki heme plan û projeyê ki welatê madi texrêbatan virazenê bi heme encamanê xo ya ortera bêre werzaynayiş û bingehê feydeyê welat û neteweyê ma plan û projey bêrê amadekerdiş.

Eleqe bi parçeyê bînan ê Kurdistanî ya

PAK, heme parçeyanê Kurdistanî di heqê tayinkerdena qederê xo parêzena. PAK, biyayişê Dewleta Federe ya başûrê Kurdistanî qandê çaresereya persa kurd û Kurdistanî xeylê muhîm vînena; parastena Dewleta Federe û verdiberden û xebata qandê serxwebûna ci ya jî qandê konfederasyonê û qandê verdiberdiş û herakerdena demokrasîy bi her awaya xebitiyena û paştiya ci gêna.

PAK Rojawayê Kurdistanî di, qandê ki miletê kurd jewbiyayena xo a millî virazo û bi çaresereyêna ki bingehê ci destnîşankerdena qederê xo bi destê xo ya encamê bido, bi her awayî paştiya ci gêna.

Rojhilatê Kurdistanî di heqê tayinkerdena qederê neteweya kurd parêzena.

PAK di na çarçove di, mabeyndê heme parçeyanê Kurdistanî di pêwîsteya jewbiyayeni, paştîgroteni û tevgera hevbeş parêzena, qandê ki dezgehê pêwîst ê paştîgorotiş û piyakarkerdeni a neteweyî bêro awakerden, wezîfeyê ki kewno ci ser ca biyaro.

Kurdê Tirkîye di û xebata demokrasî

Ewro bi milyonana kurdî sedemê biarardena siyasetê sirgûn barkerdena xeylê serran a dewleta Tirkiya, xeylê mintiqeyanê Tirkiye di ca biyê.

Ma di a bewereydê ki bi çaresereyê da hiqûqî, demokratîk û daimî a persa kurdî do bibo wesîle ki xeylê nê kurdan ra ageyrê welatê xo.

PAK, di haê ewro û rojên verdi, gorey prensîbên hiqûqo navneteweyî ê ki qandê kemîneteweyan estê, qandê kurdê ki minteqeyanê ciya ê Tirkîyey di manenê heqê ziwan, kulturî û demokratîk ê millî micadele kena. PAK di no çarçove di, Tirkîye di mintiqên ki kurdî vêşêriyê, bişê bi nasnameya xo rayraberdena xwe bikerê, ze lazimeya demokrasîya hevdem vînena û qandê na jew viraziyo micadele kena.

PAK, di a bawerey da ki eleqeyênda mumkin mabeyndê bidetvistişê nê heqanê kurda û bi heme dezgeh û qaîdeyên xo ya bicakerdiş û verdiberdişê demokrasîya Tirkîye di esto. Tirkîye di bicakerdiş û verdiberdişê demokrasîyê da wina do bişo tesîrên do posîtîf çareserê da demokratîk a persa kurd û Kurdistanî sero bikero.

PAK bi na bawereya xo, bi heme quwetanê ki qarşidê şovenîzmî helwêstênda eşkere gînê, jewbiyayen û paştîgiroteni pêwîst vînena.

Kurdê teberdê welatî di

PAK, xebata navneteweyî biyayena persa kurd û Kurdistanî qedrê da gird dana xebata kuda ê ki welatanê ciya ê dinyay di bi ca biyê. PAK gorey raşteya nê welatan hem bi xebata beynelminelkerdena persa kurd û Kurdistanî û hem jî micadeleyê bidestvistişê heqanê demokratîkî di xebatanê dîyaspora kurdan teşwîq kena û paştiya ci gêna.

‘’Kürdistan; Hemen Şimdi’’

PARTÎYA AZADÎYA KURDISTANÊ

KÜRDİSTAN ÖZGÜRLÜK PARTİSİ
(PAK)

Programı

GİRİŞ

Kürdistan Özgürlük Partisi (PAK), Kuzey Kürdistan ve Türkiye’de Kürt ve Kürdistan sorununun çözümünü hedefler. PAK, 19.10.2014 te kuruldu.

PAK, ulusal demokratik talepler ekseninde mümkün olan en geniş kitlelere ulaşarak, örgütlenmeyi esas alır.

PAK, Kürt ve Kürdistan’ın ulusal demokratik hakları için yapılan direniş ve başkaldırılara, bugüne kadar elde edilen ulusal ve demokratik kazanımlara, yapılan yanlışlık ve eksikliklerden ders çıkararak sahip çıkar ve kendini ulusal demokratik mücadelenin devamı olarak görür.

Ulusal demokratik mücadelesini, Kürdistan’da siyasetin demokratikleşmesi ve çoğulcu bir kültür ve anlayışın geliştirilmesinden ayrı tutmayan PAK, aşağıdaki temel siyasi görüş ve hedefler çerçevesinde politik faaliyetini sürdürmeyi esas alır.

KÜRTLER VE KÜRDİSTAN

Kürtler, Yakındoğu ve Orta-doğu’da binlerce yıldan beri yerleşik olarak yaşayan bir halktır. Kürt dili, esas olarak dört ana lehçeden oluşan (Kurmanci, Zazaki, Sorani, Gorani) Hint-Avrupa dil gurubuna mensup bir dildir.

Kürdistan, zengin yeraltı ve yerüstü kaynaklarına sahiptir. İlk kez 1639 yılında Kasr-i Şirin’de Persler ile Osmanlı İmparatorluğu arasında yapılan anlaşmayla ikiye bölündü. Bu statü I. Dünya savaşına kadar devam etti. I. Dünya savaşından sonra, İngiltere ve Fransa’nın öncülüğünde yapılan Lozan görüşmeleri sonrasında Türkiye, Irak ve Suriye arasında bir kez daha bölünen Kürdistan, uluslararası sömürge bir ülkedir.

Kürdistan’ın ve Kürt ulusunun kendi iradesi dışında bölünmüş olan yapısı, uluslararası ve tarihsel bir haksızlıktır. Zamanı, yol ve yöntemi şimdiden kestirilemese de ulus ve ülke olarak Kürtlerin ve Kürdistan’ın birliği bir haktır. Bu birliğe ve birliğin nasıl gerçekleşeceğine, Kürt ulusu ve Kürdistan toplumu kendi özgür iradesiyle karar verebilmelidir.

Uluslararası ve bölgesel çelişki ve çatışmaların yarattığı elverişli koşullar yanısıra, Kürt halkının on yılları alan kararlı ulusal mücadelesinin ve birliğinin bir sonucu olarak Güney Kürdistan’da Federe bir devlet kuruldu. Bugün Güney Kürdistan’da artık konfederal ya da bağımsız bir devlete doğru yol alınmasına rağmen, bir bütün olarak Kürt ulusu ve Kürdistan’ın uluslararası alanda hala herhangi bir statü elde edememesi, uluslararası bir haksızlık olarak devam etmektedir.

PARTİ:

Partinin adı, amblemi ve adresi:

PARTİ’nin adı Partiye Azadiya Kurdistanê / Kürdistan Özgürlük Partisi’dir. Kısaca adı PAK’dır. Amblemi, açık gülkurusu zemin üzerinde sarı, kırmızı, yeşil ve beyaz renklerde dört adet yapraktır. Genel merkezi resmen Ankara olmakla birlikte faaliyetlerini fiilen Diyarbakır’dan yürütür. Partinin Genel Merkez Adresi, İzmir 1 cad. Daire No: 22/14, Kızılay / ANKARA’dır.

Niteliği

PAK, özgürlükçü, yurtsever, demokrat ve eşitlikçi Kürt ve Kürdistanlıların en geniş toplumsal ve kültürel kesimlerini kucaklamayı hedefleyen, farklı görüşlere açık ulusal demokratik bir kitle partisidir.

PAK, herhangi bir şahıs, grup, sınıf, din ya da mezhep ile kendisini tanımlamaz.

PAK, Kürt ve Kürdistan toplumunun en geniş etnik, toplumsal, dinsel, mezhepsel, kültürel kesimlerinin taleplerini dile getiren ulusal demokratik bir politikayı esas alır.

PAK, kendi iç yaşamında, bütün karar süreçlerinde ve yönetim şeklinde demokratik ve çoğulcu bir yönetim ve örgüt anlayışını esas alır.

Amacı:

PAK, Kürt ulusunun kendi kaderini tayin hakkının gerçekleşmesi için mücadele eder.

PAK, “kendi kaderini tayin hakkı”nı Kürdistan’daki tüm ulusal azınlıkların katılım ve sahiplenmeleriyle, Kuzey Kürdistan’da devlet kurma hakkı olarak görür.

Kürdistan’da bir devlet hedefi, en küçük kazanımlar için mücadeleyi de içerecek şekilde, eşit, iki federasyonlu federal bir devlet ya da konfederasyon olabileceği gibi, bağımsız devlet şeklinde de gerçekleşebilir.

PAK, koşulları gözönünde bulundurarak bu çözüm biçimlerinden herhangi birisini öne çıkarabilir.

PAK’nin, her zaman bağlı kalacağı temel amaç; Kürt ve Kürdistan toplumunda tüm sosyal katman ve sınıfların, etnik, dini ve mezhebi kimliklerin barış içinde bir arada yaşayabilecekleri, evrensel hukukun eğemen olduğu, adil, demokratik, özgürlükçü ve toplumsal refah içinde paylaşımı esas alan, sivil ve kendi kendisini denetlemeye açık, doğal çevresiyle birlikte insanın mutluluğunu öngören bir toplumsal düzen yaşam kurmaktır.

Partinin İlkeleri:

PAK, Kürtler’le aynı coğrafyayı paylaşan tüm azınlıkların etnik, kültürel ve demokratik haklarının sağlanmasını taahüd eder; yönetim organlarında, pozitif ayrımcılık temelinde etkin bir şekilde yer almalarını sağlar.

PAK, çağdaş ve evrensel hukukun üstünlüğü ilkesine bağlı olarak insan hak ve özgürlüklerini siyasetinin merkezine koyar ve her türlü ulusal, ırksal, dilsel, sınıfsal, dinsel, mezhepsel, sosyal, cinsel, bölgesel ve benzeri ayrımcılıklara karşı mücadele eder.

PAK, insanlığın evrensel değerleri temelinde, kendisini nasıl gördüğüne veya nasıl tanımladığına bakılmaksızın, herkes için düşünce, ifade, inanç ve örgütlenme özgürlüğünü savunur.

PAK, bağımsız devlet, konfederasyon, federasyon, otonomi ve benzeri kurumsallaşmayı beklemeksizin, Kürdistan toplumunun kurumlarını şimdiden oluşturmak ve geliştirmek için mücadele eder. ‘’Kürdistan; Hemen Şimdi’’ şiari ile hareket eder.

PAK, belirlemiş olduğu hedeflere ulaşmak için açık, sivil, demokratik ve meşru mücadele yol ve yöntemlerini esas alır.

PAK, kendi siyasal varoluşunu, mevcut herhangi bir siyasal harekete göre değil, Kürt ve Kürdistan sorununun çözümünde benimsemiş olduğu siyasal tutum ve prensipler üzerinden tanımlar.

PAK, Kuzey Kürdistan’da ulusal demokratik güçlerin ortak talepler temelinde birlikte mücadele etmelerini ulusal kurtuluşun özgürlüğün ve devletleşmenin temel ögesi olarak değerlendirir ve ulusal düzeyde siyasi irade birliğinin sağlanması için üzerine düşen her türlü görev ve sorumluluğu yerine getirir.

GÜNCEL DEMOKRATİKHEDEFLER PROGRAMI

PAK, Türk devletinin son 90 yılı aşkın süre boyunca izlemiş olduğu inkâr, tehcir, imha ve asimilasyon politikalarıyla Kürdistan’ın demografik, sosyal ve ulusal dokusunu derinden tahrip ettiğinden yola çıkarak, yapılan tahribatların telafisi için aşağıdaki güncel hedeflerin derhal yerine getirmesi için mücadele eder:

Kürt ve Kürdistan sorunu nedeniyle tutuklanan veya cezaya çarptırılan, yurtdışında mülteci olarak yaşamaya mecbur edilen, savaşmak zorunda bırakılan, mağdur edilen herkesin hiçbir koğuşturmaya maruz kalmadan özgür bir şekilde ülkelerine dönebilmeleri, özgürce siyaset yapabilmeleri için, her türlü yasal ve anayasal düzenlemeler yapılmaladır.

Kürt ve Kürdistan sorununun siyasal, eşitlikçi, demokratik yol ve yöntemlerle çözülmesi için, Kürt milletinin varlığı ve ulusal hakları tanınmalı ve bu haklar anayasal güvenceye kavuşturulmalıdır.

Devletin bir görevi olarak Kürtçe (Kurmancca ve Zazaca) anadilde eğitim ve öğrenim başta olmak üzere, düşünce, inanç ve örgütlenme özgürlüğü yasal ve anayasal güvencelere kavuşturulmalıdır.

Düşünce, inanç ve örgütlenme özgürlüğü önündeki tüm engeller kaldırılmalı ve Kürtlerin de kendi ulusal ve ülkesel kimlikleriyle siyaset yapabilmeleri hakkı yasal ve anayasal güvencelere kavuşrulmalıdır.

Türkiye ve Kürdistan’da eşit, adil, demokratik ve özgür koşullar yaratılmalı ve bunlar, uluslararası sözleşme ve anlaşmalar çerçevesinde güvence altına alınmalıdır.

Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’na konulmuş tüm çekinceler kaldırılmalı ve bu sözleşme tüm maddeleriyle uygulanmalıdır.

Kürdistan’da yaratılan ekonomik, sosyal, kültürel, ekolojik, askeri ve siyasal tahribatlar bütün sonuçlarıyla birlikte ortadan kaldırılmalı, tehcire tabi tutulan halkın tüm ziyanlarının tazmin edilmesi için pozitif ayırımcılık temelinde bir program acilen yürürlüğe konmalıdır.

Eğitim ve hukuk mevzuatı başta olmak üzere, devlet literatüründe yer alan her türden ırkçı ve ayrımcı ifade, kavram ve bunlardan kaynaklanan yaklaşımlara derhal son verilmelidir. Bu türden tutum, davranış, adli karar ve toplumsal eğilimler suç kategorisinde değerlendirilip yasal cezaya tabi suçlar olarak tanımlanmalıdır.

Kürdistanda her türlü askeri yatırıma son verilmelidir.

Koruculuk sistemi lağvedilmelidir.

Kürdistan’ın doğasını, demoğrafik yapısını bozan, tarihsel mirasını sular altına gömen baraj inşaatlarının ve her türden ekolojik dokuyu tahrib eden yatırımların derhal sonlandırılması sağlanmalıdır.

Bu güncel ve öncelikli hedeflerin gerçekleşmesi ve koşulsuz olarak yasal ve anayasal güvencelere kavuşturulması, barışçıl bir siyasal çözümün temel güvenceleri olacaktır.

KÜRDİSTAN’DA YÖNETİM VE YAŞAM

Kuzey Kürdistan’da hangi devlet şekli gerçekleşirse gerçekleşsin (federatif, konfederatif ya da bağımsız devlet) PAK eşitlik, özgürlük, adalet prensiplerine dayalı bir yönetim ve yaşam tarzını esas alan demokratik bir sistemden yana olacaktır.

Eşitlik temelinde iki devletli bir federasyon ya da konfederasyonun gerçekleşme koşulları varsa, PAK, buna göre geliştirilecek çözümlere açıktır.

Federasyon, konfederasyon ve bağımsız devletin her birisinin kendine özgü kurumsallaşması vardır. Ama tüm bu devlet şekilleri için, Kürdistan’da yönetim ve yaşamın aşağıda ifade edilen ortak esaslara dayanması, PAK’nin temel hedefidir:

1.Demokrasi ve Kurumlaşma

( Palamenter Sistem)

Demokrasi ve kurumlaşma hakkında PAK aşağıdaki ilkeleri esas alır.

Kürdistan’da yasama, yürütme ve yargıdan oluşan kuvvetler ayırımı ilkesini titizlikle korumak.

Vatandaşların doğrudan katılımı ve denetimi ilkesine dayanan, demokratik çoğulcu parlamenter bir sistem kurmak.

Açıklık ilkesini temel almak.

Devletin en yüksek yasama organı olan parlamentoyu demokratik yoldan tüm Partilerin ve tek tek bireylerin serbestçe katılacakları genel, eşit, gizli oy ve açık sayım esasına dayanan tek dereceli seçim sistemiyle oluşturmak.

Demokratik bir anayasa hazırlamak.

Seçimlerle oluşturulacak yerel meclisleri eğitim, kültür, sağlık, güvenlik ve benzeri alanlarda geniş yetkilere sahip kılmak.

Ülkenin ve ulusun geleceğini ilgilendiren temel sorunlarda halkoylamasına başvurmayı bir genel ilke haline getirmek.

Yıllardır ihmal edilen Alevi ve Ezidi inancı önündeki bütün engelleri kaldırmak ve Alevi ve Ezidi kardeşlerimizin inançları doğrultusunda ibadet etmelerini sağlamak.

Kürtler’le aynı coğrafyayı paylaşan Ermeni, Asuri-Keldaniler başta olmak üzere, tüm azınlık ve halkların etnik kimlik, inanç ve demokratik haklarına kavuşmaları ve ortak coğrafyada özgürce yaşamaları için pozitif ayrımcılıkla yönetimde temsil haklarını güvence altına almak

Ekonomik Politika, Ekonomik ve Sosyal Haklar

PAK bu konularda aşağıdaki ilkeleri temel alır:

Üretimi tüm ülkenin çıkarları doğrultusunda planlamak. Bireylerin yetenek ve ilgi alanlarına göre ekonomik faaliyet alanları yaratmak

Gelir dağılımındaki dengesizlikleri gidermek, ekonomik gelecek kaygısı olmayan sosyal refaha dayalı bir toplum inşa etmek.

Ekonomik gelişmeyi tüm ülke ve ulusun çıkarları temelinde, sosyal adalete dayalı bir üretim ve paylaşım anlayışını esas alarak sağlamak.

Genç ve dinamik nüfusuyla, zengin yer altı ve yerüstü doğal kaynaklarıyla ekonomik kalkınma için ciddi bir potansiyele sahip olan Kürdistan’da bu gücü açığa çıkarmak ve ulus ve ülke çıkarları için kullanmak.

Ekonomik kalkınma ve sosyal refahın üst boyutlara taşınması amacıyla devlet ve özel sektörün sanayi üretiminin geliştirilmesi için özgün programlar uygulayarak, gerekli destekleri sağlamak.

Yerel Yönetimler

Yerel yönetimler devlet sisiteminin en temel organlarından birisidir. Kürdistan’da, en asgari koşul olarak, Avrupa Konseyi üyeliğinin de önkoşulu olan Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’nın gerekleri yerine getirilerek, yerel yönetimlerin özgür bir şekilde kendi kendilerini yönetebilecekleri ademi merkeziyetçi bir sistem uygulanacaktır.

4.Eğitim ve Kültür

PAK, toplumun geleceğinde başat rol oynayan eğitim politikalarına büyük önem verir.

PAK, eğitimi belli bir düşünce veya ideoloji çerçevesinde insan yetiştirmek olarak görmez; günümüz koşullarında çağdaş dünya değerleri ışığında bilimi esas alan, özgür, muhakeme yeteneğine sahip, yaşadığı ülkenin çok renkliliğiyle uyumlu kuşaklar yetiştirecek bir eğitim sistemini esas alır.

PAK, Kürdistan’da, tam hak eşitliği prensibi gereği bütün dilleri ve kültürleri eşit olarak kabul eder; tüm ulusal azınlıkların, dinlerin, mezheplerin, lehçelerin varlığını, hak ve özgürlüklerini tanır. Her bir dilin ve inancın hayatın her alanında hiçbir kısıtlamayla karşılaşmaksızın yaşam bulmasını benimser, evrensel hukuk kuralları çerçevesinde güvence altına alınmasını kabul eder.

PAK, her bir kültürün özgün yapısını göz önüne alarak, eğitim politikasını ve dilini yerel yönetimlere bırakır. Her bir kültür doğal yapısı içinde yaşama, gelişme, dönüşme hakkına sahiptir. Herhangi bir kültürün asimile edilmesini ya da yok sayılmasını suç olarak tanımlar. Özgürlük ve özgürce yaşamak, bütün halkların ve kültürlerin bir arada, barış içinde yaşayıp kaynaşmasının temel garantisidir.

Uluslararası Politika

PAK, bölgede ve dünyada adaletsizliğe, haksızlığa karşı çıkar ve hiç bir millete düşmanlık yapmamak kaydıyla, uluslararası alanda Kürt ulusunun düşmanlarını azaltan, dostlarını çoğaltan bir siyaset izler.

Kadın Hak ve Özgürlükleri

Maddi ve manevi yaşamın üretilmesinde ve idamesinde temel bir aktör olarak rol oynayan kadın, Kürdistan şartlarında ulusal baskının yanısıra sosyal, cinsel, politik ve ekonomik baskıyla da karşı karşıyadır.

PAK, bir yandan Kürdistanlı tüm kadınlar üzerindeki sosyal, ulusal ve cinsel baskı ve haksızlığa karşı ikircimsiz mücadele ederken diğer yandan erkek egemen değer ve ilişkilerin şimdiye kadar yol açtığı sonuçların pozitif ayırımcılık temelinde ortadan kaldırılmasını temel görevlerinden biri olarak görür.

Kadınların uluslararası sözleşmelerden kaynaklı tüm hak ve özgürlüklerinin uygulanması için gerekli sosyal, yasal, anayasal, idari tedbirlerin alınması için mücadele eder. Bu konuda dünya ülkelerinin tecrübelerinden yararlanır.

Gençlik

PAK, gençliği, günümüz ve geleceğin dinamik ve dönüştürücü gücü olarak görür.

PAK, sağlıklı, kendine güvenen, edinmiş olduğu bilgi sayesinde tercihte bulunabilecek eleştirel düşünceye sahip, demokrat ve hoşgörülü bir gençliğin yetiştirilmesi için her türlü gayretin içinde olur. Gençliğin iş, eğitim ve mürrefeh bir gelecek hakkını garantiye almayı temel görevlerinden biri olarak görür.

Çocuk, Yaşlı ve Özürlüler

Partimiz, çocuk, yaşlı ve özürlülerin toplumsal yaşamda insani tüm hak ve özgürlüklerinin sağlanması için pozitif ayrımcılık temelinde özgün programların oluşturulmasını savunur.

Sağlık

Yaşama hakkı insanın en temel hakkıdır. Dolayısı ile Partimiz eğitici ve koruyucu hekimliğin geliştirilmesi için gerekli önlemleri alma ve sağlıkta ücretsiz hizmeten yanadır.

Toplumun sağlığını yaşamın en temel gereksinimlerinden biri olarak gören PAK, bu alanda uluslararası tüm bilgi, tecrübe ve teknolojinin Kürdistan’a taşınması için özel programlar geliştirir.

Bu alanda devlet ve özel sektörün gelişimi için destek sunar.

Çevre ve Küresel Isınma Sorunları

PAK, Çevre ve küresel ısınma sorunlarına özel bir değer verir ve kendisini çevreci bir hareket olarak görür. Uluslararası mücadelenin bir parçası olarak bu doğrultuda aktif bir çaba sarf eder.

PAK, ülkemizde tahribat yaratan plan ve projelerin tüm sonuçlarıyla birlite ortadan kaldırılabilmesi için ülke ve ulus çıkarlarımızı esas alarak programlar geliştirecektir.

KÜRDİSTAN’INDİĞER PARÇALARIYLA İLİŞKİLER

PAK, Kürdistan’ın tüm parçalarının kendi kaderini tayin hakkını savunur. PAK, Güney Kürdistan Federe Devleti’nin (KFD) varlığını ve kazanımlarını Kürt ve Kürdistan sorununun çözümünde hayati değerde görür; KFD’nin korunması, bağımsız ya da konfederal bir devlete dönüştürülmesi ve demokratik yönde geliştirilmesi için gerekli her türlü desteği sunar. Batı Kürdistan’ın ulusal birliğini oluşturarak, kendi kaderini tayin hakkı temelinde bir çözümle çıkabilmesi için her türlü desteği verir. Doğu Kürdistan’da Kürt milletinin kendi kaderini tayin hakkını savunur.

Bu bağlamda PAK, Kürdistan’ın tüm parçaları arasında birlik, dayanışma ve ortak hareket etme gerekliliğini savunur, bu yönde gerekli ulusal danışma ve dayanışma kurumlarının yaratılması için üzerine düşen her tür sorumluluğu yerine getirir.

TÜRKİYEDEKİ KÜRTLERVE DEMOKRASİ MÜCADELESİ

Bugün milyonlarca Kürt, Türkiye devletinin uzun yıllar süren imha, inkâr, tehcir ve asimilasyon siyaseti sonucunda Türkiye’nin değişik bölgelerine yerleşmiş durumdadır.

Kürdistan sorununun adil, demokratik ve kalıcı bir çözümü halinde Kürtler’in önemli bir kesiminin kendi yurtlarına döneceklerine inanıyoruz.

PAK, mevcut durumda ve gelecekte Türkiye coğrafyasında yaşayan Kürtlerin, azınlıklarla ilgili uluslararası hukuk kurallarının öngördüğü ve güvence altına aldığı ulusal demokratik haklarının tanınması için mücadele eder. Bu bağlamda Kürtler’in Türkiye coğrafyasında çoğunlukta oldukları bölgelerde, kendi kimlikleriyle kendilerini yönetmelerini çağdaş demokrasinin bir gereği olarak görür bunun gerçekleşmesi için mücadele eder.

PAK, Türkiye’de yaşayan Kürtler’in ulusal demokratik haklarının tanınması ile Türkiye’de demokrasinin tüm kurum ve kurallarıyla yerleşip gelişmesi arasında yakın bir bağ olduğuna inanır. Türkiye’de demokrasinin yerleşip gelişmesi, Kürt ve Kürdistan sorununun demokratik çözümünü de olumlu bir şekilde etkiler. PAK, bu inançla, şovenizme karşı açık bir tutum alan bütün güçlerle dayanışmanın gerekliliğine inanır.

YURTDIŞINDAKİ KÜRTLER

PAK, Kürt ve Kürdistan sorununun uluslararasılaşmasında dünyanın diğer ülkelerine yerleşmiş Kürtler’in mücadelesine büyük bir değer verir. PAK, bu ülkelerin koşullarına göre, hem Kürt ve Kürdistan sorununun uluslararasılaştırılmasında, hem de demokratik hakların elde edilmesi mücadelesinde diaspora Kürtler’inin çalışmalarını teşvik eder ve destekler.

PARTIYA AZADIYA KURDISTANÊ /

KÜRDİSTAN ÖZGÜRLÜK PARTİSİ

TÜZÜĞÜ

MADDE 1: PARTİ:

a) Partinin adı, amblemi ve adresi:

Partinin adı Partiya Azadiya Kurdistanê / Kürdistan Özgürlük Partisi’dir. Kısaca adı PAK’dır. Amblemi, açık gülkurusu zemin üzerinde, sarı, kırmızı, yeşil ve beyaz renklerde dört adet yapraktır. Genel merkezi resmen Ankara olmakla birlikte faaliyetlerini fiilen Diyarbakır’dan yürütür. Partinin genel merkez adresi: İzmir 1 Cad. Necip Bey 22 APT. Kat: 4 No: 14 Kızılay / Ankara’dır. Partinin Diyarbakır adresi: Urfa Yolu, Peyas Mah. No: 86 Murat 4 Apt. A-Blok, Kat: 2/6 Kayapınar / Diyarbakır’dır.

b) Partinin Niteliği

Herhangi bir şahis, grup, sınıf, din ya da mezhep ile kendisini tanımlamayan PAK, özgürlükçü, yurtsever, demokrat ve eşitlikçi Kürt ve Kürdistanlıların en geniş toplumsal ve kültürel kesimlerini kucaklamayı hedefleyen, farklı görüşlere açık ulusal demokratik bir kitle partisidir.

c) Partinin çalışma biçimi

PAK, kendi iç yaşamında, bütün karar süreçlerinde ve yönetim şeklinde demokratik,ve çoğulcu bir yönetim ve örgüt anlayışını esas alır.

MADDE 2: PARTİNİN AMACI

PAK, Kürt ulusunun kendi kaderini tayin hakkının gerçekleşmesi için mücadele eder.

PAK, “kendi kaderini tayin hakkı”nı Kürdistan’daki tüm ulusal azınlıkların katılım ve sahiplenmeleriyle, Kürt ulusunun Kuzey Kürdistan’da devlet kurma hakkı olarak görür. Kürdistan’da bir devlet kurma hedefi, en küçük kazanımlar için mücadeleyi de içerecek şekilde, eşit, iki devletli bir federasyon ya da konfederasyon olabileceği gibi, bağımsız devlet şeklinde de gerçekleşebilir.

PAK, koşulları gözönünde bulundurarak bu çözüm biçimlerinden herhangi birisini öne çıkarabilir.

MADDE 3: PARTİNİN İLKELERİ

a) PAK, Kürtler’le aynı coğrafyayı paylaşan tüm azınlıkların etnik, kültürel ve demokratik haklarının sağlanmasını taahhüd eder; yönetim organlarında, pozitif ayrımcılık temelinde etkin bir şekilde yer almalarını sağlar.
PAK, çağdaş ve evrensel hukukun üstünlüğü ilkesine bağlı olarak insan hak ve özgürlüklerini siyasetinin merkezine koyar ve her türlü ulusal, ırksal, kültürel, sınıfsal, dinsel, mezhepsel, sosyal, cinsel, bölgesel ve benzeri ayrımcılıklara karşı mücadele eder.
PAK, insanlığın evrensel değerleri temelinde, kendisini nasıl gördüğüne veya nasıl tanımladığına bakmaksızın, herkes için düşünce, ifade, inanç ve örgütlenme özgürlüğünü savunur.
PAK, bağımsız devlet, konfederasyon, federasyon, otonomi vb. kurumsallaşmayı beklemeksizin, Kürdistan toplumunun kurumlarını şimdiden oluşturmak ve geliştirmek için mücadele eder. ‘’Kürdistan; hemen şimdi” şiarıyla hareket eder.
PAK, belirlemiş olduğu hedeflere ulaşmak için açık, sivil, demokratik ve meşru mücadele yol ve yöntemlerini esas alır.
PAK, kendi siyasal varoluşunu, mevcut herhangi bir siyasal harekete göre değil, Kürt ve Kürdistan sorununun çözümünde benimsemiş olduğu siyasal tutum ve prensipler üzerinden tanımlar.

g) PAK, Kuzey Kürdistan’da ulusal demokratik güçlerin ortak talepler temelinde birlikte mücadele etmelerini özgürlüğün ve devletleşmenin temel ögesi olarak değerlendirir ve ulusal düzeyde siyasi irade birliğinin sağlanması için üzerine düşen her türlü görev ve sorumluluğu yerine getirir.
h) Türkiye’de yaşamak zorunda bırakılan milyonlarca Kürt’ün ulusal ve demokratik hak ve özgürlükler mücadelesi, Türkiye’deki demokrasi ve özgürlük mücadelesinin önemli bir bileşenidir. Bu yaklaşımla PAK, Türkiye’deki Kürtlerin ulusal ve demokratik hak ve özgürlük mücadelesi ile Kürdistan’ın özgürlük ve devletleşme mücadelesi arasındaki koordinasyonu örgütlemeyi hedefleyen bir anlayışın yaşam bulmasıdır.

MADDE 4: ÜYELİK

a) Üyelik:

Partinin program ve tüzüğünü kabul eden, parti örgütlerinden birine bağlı olarak çalışan, aidatını ödeyen, 18 yaşını doldurmuş herkes parti üyesi olabilir.

b)Üyeliğe giriş:

Partiye üye olmak isteyen kişi, ikamet ettiği ilçenin parti örgütüne, partiye üye en az iki kişiyi referans göstermek suretiyle, üyelik formununu doldurarak başvuru sürecini başlatmış olur.

Üyelik formu kopyalı olarak doldurulur ve istenmesi durumunda karşılığında alındı belgesi verilir.

Üyelik başvurusu internet vb. yolla da yapılabilir. Bu yöntemle üyelik başvurusunun prosedürü üye kayıt yönetmeliği ile düzenlenir.

c)Üyelik başvurusunun karara bağlanması

İlçe yönetim kurulu, üyelik başvurusunu 30 gün içinde karara bağlar. Başvuru kabul edilirse üyelik kaydı karar, tarih ve sırasına göre üye kayıt defterine işlenir. 30 gün içinde karara bağlanmayan başvurular kabul edilmiş sayılır.

Üyelik başvurusunun reddi durumunda ilgili kişi, ilçenin bağlı bulunduğu il yönetim kuruluna itiraz edebilir. İl yönetim kurulu itirazı inceler ve 15 gün içinde karara bağlar. Başvurunun reddi veya kabulünde il yönetim kurulunun üye tam sayısının salt çoğunluğu yeterlidir. İl yönetim kurulunun kararı parti işleyişi bakımından kesindir.

MADDE 5: ÜYENİN HAK VE GÖREVLERİ

a) Üyenin görevleri

Her üye, siyasal mücadelesinin her aşamasında kitleler içinde partinin tüzük ve programını savunmakla yükümlüdür.

Kürdistan halkının insanlık mücadelesinin adalet ve özgürlük bayrağı olan Partimize üye olmak büyük bir onurdur; bu onuru taşımak ve alenen sahiplenmek, ona layık olarak yaşamak her üyenin her zaman önde tutacağı en önemli görevidir.

Partinin bütün faaliyetlerine katılmak, aidatını ödemek, bağlı bulunduğu parti örgütünün verdiği görevleri yerine getirmek; partiye girmesinde yarar gördüğü şahıslarla irtibata geçerek örgütlemek; partinin eğitim çalışmalarına, toplantı ve mitinglerine katılmak, halkın partinin faaliyetlerine katılımını sağlamak her üyenin yapması gereken görevleri arasındadır.

b) Üyenin hakları

Her üye, parti örgütlerinde ve ilgili toplantılarda eleştiri ve öneride bulunma,

Kitlelerin bakışı doğrultusunda edinmiş olduğu görüşleri partiye aktarma ve yeni görüş ve kararların oluşması için özgürce fikir beyan etme,

Seçme, seçilme ve göreve talip olma,

Bağlı bulunduğu örgüt çerçevesinde Partinin bütün faaliyetlerine katılma,

Partinin faaliyetleri hakkında bilgi talep etme,

Partinin program ve tüzüğüne aykırı davranışlara zorlanma durumunda uymama hakkına sahiptir.

MADDE 6: ÜYELİKTEN AYRILMA, ÜYELİKTEN SİLME

VE FAHRİ ÜYELİK

a) Üyelikten ayrılma

Üye, bağlı bulunduğu parti örgütüne istifa dilekçesini vermek suretiyle üyelikten ayrılabilir. İstifa dilekçesinin istifa sahibine ait olduğu kesinlik kazandığı andan itibaren üyelik düşer ve parti kimliği geri alınır. İlçe örgütü durumu il örgütüne, il örgütü de 7 gün içinde Genel Başkanlığa bildirir.

b) Üyelikten silme

Belirtmiş olduğu beyan üzerinden partiye üye olan biri, sonradan aksi verilerin tespiti durumunda parti üyeliğinden silinir ve kimliği geri alınır. İlgili şahıs, bir üst kurul nezdinde itiraz hakkına sahiptir. İtiraz değerlendirilir, bir sonuca bağlanır. Bu sonuç kesindir.

c) Fahri üyelik

Parti, özel yetenek ve katkılarından faydalanmak üzere, asıl üye olma kriterlerine sahip olmayan fahri üyeler belirleyebilir. Fahri üyelerin belirlenmesi ve hangi örgütlere üye kaydedilebilecekleri PM tarafından bir yönetmelikle belirlenir.

PARTİ ÖRGÜTLERİ

A-MERKEZ ORGANLARI

MADDE 7: BÜYÜK KONGRE

a) Genel Kogre, Partinin en üst yetkili merciidir. Genel Kongre, seçilmiş ve doğal delegelerden oluşur.

b) Seçilmiş delegeler, iki büyük kongre arasında yapılmış son il kongrelerince seçilmiş delegelerdir ve o ilde seçilecek milletvekili sayısının iki katından fazla olamazlar. Seçilmiş olan toplam delege sayısı 1.100 kişiden fazla olamaz.

c) Doğal delegeler, Genel Başkan, Parti Meclisi ve Merkez Disiplin Kurulu üyeleri, Partili Bakan ve Milletverilleri, Parti Üyeliği devam eden Kuruculardan oluşur.

d) Kurucu doğal delegelerin sayısı, seçilmiş delege sayısının %15’ini geçemez. Kurucu doğal delegelerin sayısı, seçilmiş delege sayısının %15’inden fazla ise, doğal delegeler kendi aralarında bu oranda delegeyi tespit eder.

e) Parti yönetiminde bulunmuş, hizmetleri nedeniyle onurlandırılmış fakat Büyük Kongre delegesi olmayan eski partililer Kongre Onur Üyesidirler. Onur Üyeleri Kongrede konuşabilir, öneride bulunabilir fakat oy kullanamazlar.

1- Olağan Kongre

a) Olagan Büyük Kongre, 2 yılda bir toplanır. Geçerli sebepler olması durumunda Büyük Kongre tarafından yetkilendirilmiş PM tarafından ertelenebilir. Ancak bu erteleme 1 yıldan fazla olamaz.

b) Büyük Kongrenin toplanacağı yer ve gündem PM tarafından önceden belirlenir ve en az 30 gün önceden parti örgütüne bildirilir.

c) PM’nin çalışma raporu ve hazırlanmış olan bütün karar tasarıları 15 gün önceden parti örgütüne bildirilir.

d) Büyük Kongreye katılacak parti delege listesi, en az 15 gün önce, 2 nüsha olarak düzenlenmek kaydıyla, Büyük Kongre için Yüksek Seçim Kurulu’nun önceden belirlediği Seçim Kurulu Başkanlığına verilir. Toplantının yeri, günü, saati ve çoğunluğun sağlanamaması halinde yapılacak ikinci toplantıya ilişkin konular bu beyanda yer alır.

e) Büyük Kongre’nin toplanması için Büyük Kongre delegelerinin salt çoğunluğunun hazır bulunması yeterlidir. İlk çağrıda Kongre Delegelerinin salt çoğunluğu sağlanamazsa, ikinci toplantı yeter sayısına bakılmaksızın katılan delegelerle yapılır.

2- Olağanüstü Kongre

a) Genel Başkan veya PM’nin gerekli görmesi üzerine veya Büyük Kongre delegelerinin en az 1/5’nin yazılı istemi üzerine Olağanüstü Büyük Kongre toplanır.

b) Olağanüstü Büyük Kongre’nin gündemi, kongre talebinde bulunanlarca belirlenir ve belirlenen gündemle sınırlı görüşülür.

c) Olağanüstü Büyük Kongre talebi, usulüne uygun biçimde ilgili yönetim birimine ulaştırılmasından itibaren en geç 3 ay içerisinde yapılır. Kongrenin yeri, gündemi ve varsa diğer kongre belgeleri en az 15 gün önceden delegelere gönderilir.

MADDE 8: PARTİ MECLİSİ (PM)

1- Seçimi ve oluşumu

a) Parti Meclisi (PM), 50 üyeden oluşur. Büyük Kongre tarafından, 50 asil ve 15 yedek üye olarak seçilir.
b) Genel Başkan PM’nin de Başkanıdır. Genel Baskan’ın bulunmadığı hallerde toplantıyı, Genel Başkan’ın görevlendirmiş olduğu bir Genel Başkan Yardımcısı yönetir.
c) Parti Meclisi üyeleri aynı zamanda İl Başkanı da olabilirler. İl Başkanlığı dışındaki bir görevde bulunamazlar.
d) PM’den boşalma halinde, boşalan uyenin yerine oy sırasına göre yedek üyeler getirilir.

2- PM’nin toplanma biçimi

a) PM, en geç üç ayda bir toplanır. PM’nin toplantı gündemini, Genel Başkan’ın görüşünü almak kaydıyla, Genel Başkan’ın görevlendireceği bir Genel Başkan Yardımcısı hazırlar ve toplantı gününden 7 gün önce üyelere bildirir. İncelenecek yazı, tasarı, proje ya da belge varsa 7 gün önceden üyelere iletilir.
b) 1/5 üyenin görüşülmesini istediği konular da gündeme alınır.
c) Genel Başkan, Merkez Yürütme Kurulu gerek gördükçe ve PM’nin 1/5 üyesinin yazılı istemi halinde, görevlendirilen Genel Başkan Yardımcısı, gündemi açıklayarak PM’yi olağanüstü toplantıya çağırır.
d) PM, bilgi almak ya da belirli bir konuyu görüşmek üzere, toplantılarına partili bakanları çağırabilir. PM üyesi olmayan bakanlar, görüş beyan eder fakat oy kullanamazlar.
e) Olağan toplantılara bir yılda 3 kez mazaret bildirmeden katılamayanların üyeliği, üye tam sayısının salt çoğunluğunca ve gizli oyla alınacak kararla düşer.
f) PM’nin çalışma yöntemleri ve kuralları “Çalışma Kuralları Yönetmenliği”nde gösterilir.
g) Üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır.

3- Görev ve yetkileri

PM, Büyuk Kongreden sonra partinin en yetkili organıdır. Bu yetkisiyle;

a) İki Büyük Kongre arasında partiyi yönetir.
b) Merkez Yürütme Kurulu (MYK)’nu seçer.
c) Kongre’nin verdigi yetkiye baglı olarak, Genel Baskan dışında başbakan tayin edebilir.
d) Yasa ve tüzükle Büyük Kongreye verilmiş yetkiler dışındaki tüm kararları alabilir.
e) Parti proğramı ve büyük kongre kararları çerçevesinde partinin politikalarını saptar. Seçim Bildirgesini hazırlar. Bu politikaların uygulanması ve benimsenmesi için gerekli çalışmaları yapar.
f) Hükümet kurmaya, hükümete katılmaya, hükümetten çekilmeye ya da ayrılmaya karar verir. Bu kararlarda TBMM grubu başkan vekilleri ile grup yönetim kurulu uyeleri de oylamaya katılırlar.
g) Partinin hükümetle, başka parti ve kuruluşlarla olan ilişkilerini düzenleme kararları alır.
h) Partinin kurduğu ya da katıldığı hükümetin programı üzerindeki görüşünü bildirir.
i) Parti örgütü ve işleyişi ile ilgili kararlar alır.
j) Parti işlerini düzenleyen, çalışma kurallarını belirleyen yönetmenlikler yapar.
k) Seçimlere katılıp katılmamaya karar verir. Bütün seçimlerde, tüzük hükümlerine ve Siyasal Partiler Yasası (SPY)’nın 37. maddesindeki hükme göre aday saptama yöntemini belirler.
l) Yıllık bütçeyi görüşür karara bağlar ve kesin hesabı onaylar.
m) Büyük Kongre’yi toplantıya çağırır. Gündemi hazırlar, Büyük Kongreye sunulacak parti çalışmalarını içeren faaliyet raporunu, kesin hesap ve bilançoyu hazırlar. Parti Proğram ve Tüzüğünde yapılacak değişiklik tasarılarına son şeklini vererek, kongreye sunar.
n) Partide ihtiyaç duyulan konularda Merkez Yürütme Kurulu’yla birlikte partili ve partisiz kişilerin katıldığı Danışma Kurullarını oluşturur.
o) SPY’nın 38. maddesine göre Milletvekili Genel ve Ara Seçimleri’nde partice gösterilecek kontenjan adaylarını seçer ve gösterir. Gerekli görülen hallerde yerel yönetim seçimlerinde aday belirler.
p) İl ve İlçe Kongrelerinin takvimini hazırlar ve yürütülüş yöntemlerini belirler.
q) Yasa ve tüzükte ögörülen diğer görevlerini yapar, yetkilerini kullanır.
r) Hükümette görev alacak bakanları seçer.
s) Partinin amaç ortaklığı olan uluslararası kuruluşlara üye olmasına karar verir.
t) Yılık tahmini bütçeyi hazırlar.

4- Karar alma biçimi

PM, karar alırken, partinin çoğulcu, farklı kesimler ve dünya görüşlerinden üyelerin yer aldığı bir parti oldugunu her zaman gözeterek uzlaşmayı esas alarak; toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla kararlar alır. Temel konularda kararları almadan önce, parti organları ve mümkünse tüm parti üyeleri içinde konuları tartış-maya açar, yazılı görüşler alır.

Yine temel konularda referandumu karar altına alabilir.

MADDE 9: GENEL BAŞKAN

Görev ve yetkileri:

a) Genel Başkan, Disiplin Kurulları dışında tüm parti organlarının başkanıdır. PM ve Merkez Yürütme Kurulu (MYK)’nda oy kullanma hakkına sahiptir.

b) Partiyi, dışarıya karşı temsil eder. Tüzük, Program, Büyük Kongre ve PM kararları doğrultusunda Merkez Yürütme Kurulu ile birlikte partiyi yönetir ve koordine eder.

c) Partiyi temsil yetkisi genel başkana aittir. Kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla parti adına dava açma ve davada husumet yetkisi, Genel Başkana veya ona izafeten bu yetkileri kullanmak üzere parti tüzüğünün göstereceği parti mercilerine aittir

d) Yetkili kurullarca verilen kararların uygulanmasını; parti faaliyetlerinin koordinasyonunu Merkez Yürütme Kurulu ile sağlar.

e) Büyük Kongreyi toplama yetkisine sahiptir. Gündem belirleyerek, PM, MYK ve Meclis gurubunu toplantıya çağırır.

f) Gerekli gördüğü konularda danış̧manlar atar ve araştırma yaptırır.

g) Parti genel Merkezi’nin çalışmalarını Genel Başkan Yardımcılarıyla birlikte düzenler.

h) Genel Merkez alanında bulunmadığı hallerde bir genel başkan yardımcısını vekil tayin eder.

MADDE 10:

MERKEZ YÜRÜTME KURULU (MYK)

1- Oluşumu

a) MYK, PM Üyeleri arasından seçilir. MYK, Genel Başkan hariç18 kişiden oluşur.

b) MYK’de boşalma halinde, PM’ce, üyeleri arasında boşalan üyenin yerine seçim yapılır.

c) MYK üyeleri diğer kurullarda sürekli görev alamazlar.

d) MYK üyeleri, PM üyelerinden en az 7 üyenin teklifi üzerine, PM tarafından salt çoğunluğun gizli oyu ile görevden alınır.

e) MYK’nın 3 olağan toplantısına artarda mazaret bildirmeden katılmayan üye, kurulun tam sayısının salt çoğunluğunun oyuyla görevden alınabilir.

2- Toplanma biçimi

a) MYK’ye, Genel Başkan başkanlık eder. Bulunmadığı durumlarda; toplantıyı görevlendirdiği Genel Başkan Yardımcısı yönetir.

b) MYK, olağan olarak ayda bir toplanır. MYK’nın gündemini, Genel Başkan, Genel Başkan yardımcılarının önerileri doğrultusunda hazırlar ve ilgili Başkan Yardımcısı kanalıyla MYK uyelerine bildirir. Genel Baskan ve MYK’nın 5 uyesinin istemesi halinde MYK olağanüstü toplanır.

c) MYK, bilgi almak ya da bir konuda görüşmek uzere, toplantılarına partili bakanları çağırabilir. Görüşmelere katılan bakanlar, kurul uyesi degillerse oy kullanamazlar.

3- Karar alma biçimi

a) MYK, partinin çoğulcu yapısını gözeterek, uzlaşmacı bir mantıkla üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır; toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla karar alır. Karar almadan önce, zamanı elverdiği ölçüde parti örğütlerinin karar konusunda görüşlerini yazılı bir biçimde almaya çalışır.

b) MYK, PM tarafından seçildikten sonra en geç bir hafta içinde toplanır ve kendi içinde görev bölüşümü yapar.

4- Görev ve yetkileri

MYK, Partinin en üst yürütme organıdır.

a) Büyük Kongre ve PM’nin kararlarını hayata geçirir. Parti düşuncesi ve programının kitleselleşmesi; parti örgütünün gelişip güçlenmesi için azami çaba sarfeder.

b) Partinin hükümetle, başka parti ve kuruluşlarla olan ilişkilerini, PM’nin ilke ve kararları doğrultusunda düzenler.

c) Parti politikalarının gelişip güçlenmesi için araştırma yaptırır, parti yayınlarını organize eder, parti içi eğitim çalışmalarını düzenler.

d) Olağan ve Olağanüstu Kongrelerle ilgili hazırlıkları yapar.

e) Yıllık Bütçeyi hazırlar, PM’nin onayına sunar; akabinde uygular. Büyük Kongreye ve ilgili yerlere sunmak üzere kesin hesabı çıkarır.

f) Genel Saymanı seçer.

g) Partinin uluslar arası ilişkilerini düzenler, çalışmalarını yürütür.

Tüzük hükümlerinin öngördüğü biçimde parti örgütünü yönetir, örgütü denetler, partinin büyümesi için gerekli önlemleri alır.

i) İlçe ve İl Kongre çalışmalarının, delege seçimlerinin, yasa, tüzük ve yönetmenliklerle yetkili kurulların kararlarına uygun yapılması için çalışır. Denetimlerini düzenli sürdürür ve gerekli kararı gecikmeden alır.

j) PM’ye sunulacak raporları hazırlar.

k) Genel Başkan Yardımcıları: Görev alanlarına bağlı olarak Genel Başkan, Yardımcılarını seçer. Tüm genel başkan yardımcıları, görev alanları ve çalışma tarzlarıyla ilgili yönetmenliklerini tüzüğe uygun bir şekilde hazırlayıp MYK’nın onayına sunar.

l) Parti örgütü bulunmayan il ve ilçelerde, kurucu veya geçici yönetim kurulunu belirler ve atamasını yapar.

m) Genel merkezde görevlendirilecek kadrolu elemanların sayısını ve görevlerini tespit eder.

MADDE 11: GENEL SAYMAN

a) Genel Sayman, MYK tarafından kendi üyelerinin arasından gizli oyla ve üye tam sayısının salt çoğunluğuyla seçilir.

b) Genel Sayman, çalışma kurallarını belirleyen yönetmenliği hazırlar, MYK’nın onayından sonra uygulama alanına geçer.

c) Genel Sayman, parti gelirlerinin toplanması ve harcamalarının yapılmasını; gelir-gider defterinin, bütçe ve kesin hesapların tüzük ve yasalara uygun biçimde tutulmasını sağlamak; parti gelirlerinin yasal ve meşru bir biçimde arttırılması projelerini hazırlamak ve MYK’ye sunmak ve yetkili kurulların bu konulara ilişkin kararlarını uygulamakla görevlidir.

B-İL ORGANLARI

MADDE 12 :

İL KONGRESİ VE YÖNETİM KURULU ( İYK)

1- İl Kongresi

a) İl Kongresi, il düzeyinde partinin en yüksek karar organıdır.

b)En az iki en çok üç yılda bir olağan olarak PM tarafından çizilen genel çerçeve içinde, İl yönetim Kurulunun belirlediği tarih, yer ve gündemle toplanır.

c)İl Yönetim Kurulu (YK)’nu seçer. İl Yönetim Kurulu’nun gerekli görmesi veya İl Kongresi üyelerinin en az 1/5’nin yazılı istemi üzerine; ya da İl Yönetim Kurulu görevinin tümüyle boşalması halinde, olağanüstü toplanabilir.

d) İl Kongresi, seçilmiş ve doğal delegelerden oluşur. İlçe Kongreleri’nin yapılmaması hallerinde İl Kongresi, il çapındaki üye sayısının 600’ü aşması halinde PM’ce yayınlanacak yönetmenliğe uygun olarak köy ve mahallelerde seçilecek delegelerle, üye sayısının 600’ü aşmaması halinde il çapındaki tüm üyelerin katılımı ile toplanır.

2- Seçilmiş delegeler:

İlçe kongrelerince seçilir. İlçe kongrelerince seçilen delege sayısı 600’ü aş̧amaz.

3- Doğal delegeler:

O ilin milletvekilleriyle, Yönetim ve Disiplin Kurullarının Başkan ve üyeleri, Belediye Başkanları, İl Kongresinin doğal delegeleridirler.

a) Geçici/Kurucu İ̇l Yönetim Kurulu başkan ve üyeleri, Kongreye katılabilirler, ancak Kongre üyesi değillerse, oy kullanamazlar.

b) Son seçimlere girilmemiş illerin ilçeleriyle ilgili oranlar, ilçelerin seçmen sayısına göre, MYK tarafından saptanır.

c) İl Kongresinde, İl Başkanı, İl Yönetim Kurulu asil ve yedek üyeleri, İl Disiplin Kurulu asil ve yedek üyeleri ve o ilin milletvekili sayısının iki kati sayıda Büyük Kongre Delegeleri seçilir.

4- İl Yönetim Kurulu (İL YK)

a) İl Yönetim Kurulu, her ilde İl Başkanı hariç 7 asil 3 yedek üyeden oluşur. Boşalan asil üyelikler, oy sırasına göre yedekleri ile doldurulur.

b) Olağan olarak 30 günde bir toplanır. Toplantı gündemini, başkan ve sekreter birlikte hazırlar. Hazır bulunan üyelerin en az 1/4’nün istemiyle gündeme yeni madde tartışmasız eklenir.

c) İl Yönetim kurulu, üye sayısının salt çoğunluğuyla yapacağı ilk toplantısında, üyeleri arasından, sekreteri ve saymanı seçip görev bölümü yapar.

5- İL YK Başkanı:

İl Yönetim Kurulu çalışmalarını düzenlemek ve koordine etmekle görevlidir.

6- İl YK sekreteri:

Parti’nin il düzleminde her türlü yazışma işlerinin, sekreterlik ve büro hizmetlerinin yürütülmesinden sorumludur. İl Başkanı’nın bulunmadığı durumlarda, İl sekreteri Yönetim Kurulu’nun toplantılarını yönetir.

7- İl YK Saymanı:

İl Parti örgütünün hesaplarının yürütülmesinden sorumludur. Gelir gider işlerinin süresi içinde ve düzenli yapılmasını sağlar, ilçelerden gönderilen üye ödenti paydalarını toplar. Merkez ödentisini gönderir ve bu işlemler için gerekli girişimleri yapar.

a) İl Yönetim Kurulu Olağanüstü toplantısı, İl Başkanı veya Yönetim Kurulu 1/5 üyenin talebiyle yapılır.

b) İl Yönetim Kurulu kararları üye sayısının salt çoğunluğuyla alınır. Kararlar alınırken, partinin çoğulcu, farklı dünya görüşlerinde üyenin varlığı göz önüne alınır.

c) İlYönetim Kurulu, ildeki parti çalışmalarını tüzük, program Büyük Kongre, PM, kararları ışığında değerlendirir, tam inisiyatifle karar alıp yürütür. Bu bağlamda, yerelde politikalar oluşturup uygulamak konusunda tam yetkilidir.

d) İl Kongresinin gündemini, çalışma raporunu ve bütçesini hazırlar.

e) Özgül alanlara ilişkin parti çalışmalarının yürütülmesi ve politikaların oluşturulmasının araçları olarak Çalışma Grupları kurar.

f) Partinin günlük etkinliklerini gerçekleştirmek amacıyla Uzmanlık Komisyonları kurar.

g) İhtiyaç duyması halinde, parti üyesi olup olmadığına bakmadan, uygun kişilerin katıldığı Danışma Kurulları oluşturur.

MADDE 13:

ILÇE KONGRESİ VE YÖNETİM KURULU (YK)

1- İlçe Kongresi

a) İlçe Kongresi, ilçe ve o ilçeye bağlı mahalle ve köylerde kayıtlı üyelerin seçtikleri en çok 400 üyeden olu-sur.

b) İlçe Yönetim Kurulu üyeleri, İlçe Kongresinin doğal üyeleridir. Geçici/Kurucu Yönetim Kurulu başkan ve üyeleri de Kongreye katılabilirler; ancak Kongre delegesi seçilmişlerse oy kullanamazlar.

c) İlçe Belediye Başkanı ile ilçeye bağlı diğer belediyelerin; merkez ilçedeki merkez ilçe çevresindeki diğer Belediye Başkanları ve Büyük Şehir Belediye Başkanı dışındaki İl Belediye Başkanları, Merkez İlçe Kongresinin doğal delegesidirler.

d) İlçe Kongresi’nin delegelerinin mahallelere göre dağılımı, partinin son genel seçimlerde, o ilçede aldığı oy sayısı esas alınarak saptanır. Parti, seçime katılmamış ise, bu oranlama, üye sayısına göre yapılır. Bir ilçede kayıtlı üye sayısı 400 veya daha az ise, İlçe Kongresi üyelerinin tümünün katılımı ile yapılır.

e) Delege seçimleri yönetmenliği uyarınca, delege seçimlerinde, Cumhuriyet Baş Savcılığına bildirilmiş üye listeleri esas alınır.

f) İlçe Kongresi olağan olarak iki yılda bir yapılır. PM kararı ile bu süre 1 yılı geçmemek üzere uzatılabilir. İlçe Yönetim Kurulu’nun saptayacağı yer, gün ve gündemle yapılır.

2- Olağanüstü Kongre

İlçe Yönetim Kurulu’nun kararı ve ilçe üyelerinin, “delegelerinin” 1/5’nin yazılı istemiyle olur.

İlce YK’nun Çalışma Raporu, toplantı yeri ve gündemi İlçe Kongresi’nden 15 gün önce delegelere gönderilir.

3- Kongre görev ve yetkileri

a) İlçe Yönetim Kurulu’nun asil ve yedek üyelerini gizli oyla seçmek.

b) İlçe Yönetim Kurulu’nun Çalışma Raporunu görüşerek karara bağlamak.

c) İlçe örgütünün gelir-gider hesabını kabul ve İlçe Yönetim Kurulu’nu aklamak veya kesin hesabını reddetmek.

d) Program ve tüzük doğrultusunda, ülke ve dünya olaylarını incelemek, değerlendirmek ve karara bağlamak.

e) Program ve tüzük doğrultusunda, parti sorunlarını incelemek, değerlendirmek ve karara bağlamak.

f) İ̇lçe düzeyinde yerel politikalar oluşturmak ve yürürlüğe sokmak.

g) Mahalle ve köy temsilciliklerinin genel üye toplantılarından gelen karar tasarılarını görüşüp karara bağlamak.

h) İl Kongresi üyelerini seçmek.

4- İlçe yönetim kurulu (İlçe YK)

a) İlçe Yönetim Kurulu, ilçelerde ve il merkezlerindeki Merkez İlcede İlçe Başkanı hariç 5 asil 1 yedek üyeden oluşur. Boşalan asil üyelikler, oy sırasına göre yedeklerden doldurulur.

b) İlçe YK, parti çalışmalarını, tüzük, program; Büyük Kongre, PM, MYK ve İl Yönetim Kurulu kararları ışığında değerlendirir, tam yetki ve inisiyatifle, çoğulcu yapıyı gözeterek karar alır ve yürütür.

c) İlçe YK en geç bir hafta sonra yapacağı ilk toplantısında, kendi içinde ihtiyaç duyduğu görev bölümünü yapar. Her İlçe Yönetim Kurulu görev bölümü sırasında İlçe Sekreteri ve İlçe Saymanı’nı seçer.

5- İlçe YK Başkanı:

Parti’nin ilçedeki tüm çalışmalarını İlçe YK vasıtasıyla düzenler ve

koordine eder.

İlçe YK sekreteri, Partinin her türlü yazışma işlerinin, sekreterlik ve

büro hizmetlerinin yürütülmesinden sorumludur. İlçe Başkanının bulunmadığı durumlarda, İlçe Yönetim Kurulu toplantılarını yönetir.

İlçe YK Saymanı, İlçe parti örgütünün hesap işlerinin

yürütülmesinden sorumludur. Gelir ve gider işlerinin süresi içinde ve düzenli yapılmasını sağlar, üye ödentilerini toplar, il ödentisini gönderir ve bu işlemler için gerekli girişimleri yapar.

İlçe YK olağan olarak en az 15 günde bir toplanır. İlçe Başkanı’nın

veya üyelerinin en az 1/2’nin istemiyle olağanüstü toplantı yapabilir. Toplantı gündemini, İlçe Başkanı hazırlar. Hazır bulunan üyelerin, en az 1/4 istemiyle gündeme yeni maddeler tartışmasız eklenir.

İlçe YK, görev alanı içinde tüm parti çalışmalarını yürütmekle

yükümlüdür.

MADDE 14: BELDE ÖRGÜTÜ

a) Belde Örgütü, il ve ilçe merkezleri dışında, belediye olan yerlerde, başkan hariç 3 kişiden oluşur.

b) Belde Yönetiminin ilk kuruluşu, İlçe Yönetim Kurulu’nun görüşü alınarak, 3 parti üyesi tarafından oluşturulur.

c)Belde Yönetim Kurulu, İlçe Başkanının ya da İlçe Yönetim Kurulu’nun görevlendireceği İlçe Yönetim Kurulu’ndan bir üyenin başkanlığında yapılacak toplantıda o beldede oturan partili üyelerce seçilir.

MADDE 15:

DINIŞMA MECLISLERİ – EĞİTİM KÜLTÜR SANAT VE POLİTİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ

1- Parti Merkez Danışma Meclisi

a) Genel Başkan, PM üyeleri, Merkez Disiplin Kurulu üyeleri, partili milletvekilleri ve bakanlar, il başkanları ve il temsilcileri, ilçe başkanları, partili il belediye başkanlarından oluşur.

b) Parti Merkez Danışma Meclisi, parti politikaları ile ilgili her konuda PM ve MYK’na öneri niteliğinde kararlar alabilir.

c) Parti Danışma Meclisi, yılda en az bir kez toplanır. Çalışma esasları PM tarafından çıkarılacak bir yönetmenlikle belirlenir.

d) Genel Başkan ve Merkez Yürütme Kurulu’nun gerekli gördüğü hallerde Merkez Yürütme Kurulu, Parti Merkez Danışma Meclisi’ni toplantıya çağırır.

e) Gündem 15 gün önceden katılımcılara iletilir. Ama, Parti Merkez Danışma Meclisi, esas olarak bu gündemi temel alarak kendi gündemini oluşturur.

f) Parti Merkez Danışma Meclisi toplantısı, Genel Başkan ya da Parti Başkanlık Merkez Yürütme Kurulu’nun tespit edeceği bir Genel Başkan Yardımcısı tarafından bir açılış konuşmasıyla açılır.

g) Yönetimi, katılımcıların iradesi ve demokratik seçimle belirlenen 3 kişilik bir Divan tarafından yönetilir.

2- İl Danışma Meclisi

a) İL YK Kurulu ve Disiplin Kurulu Üyeleri; İlçe YK ve Disiplin Üyeleri; Belde örgütü yöneticileri, İl Kongresi delegeleri, il milletvekilleri, İl Parti Meclisi üyeleri, İl Büyük Kongre delegeleri, partili il belediye başkanları, Büyük Belediye Meclis Üyeleri ve il genel meclis üyeleri, İ̇l çevresindeki sivil toplum (sendikalar, kooperatifler vb.) ve mesleki kurumlarda yönetici ve bu örgütlerde parti çalışma birimlerinin temsilcisi ve başkanı olan partililerden oluşur.

b) Yılda en az bir kez toplanır. İl yönetim Kurulu’na tavsiye niteliğinde karar alır ve ilin çeşitli sorunları üzerine görüş ve öneriler oluşturur.

3- İlçe Danışma Meclisi

a) İl YK üyeleri, İlçe YK üyeleri, belde örgütü yöneticileri, partili belediye başkanı, belediye meclisi ve il genel meclisi üyeleri; ilçenin il ve Büyük Kongre kongresi delegeleri, ilçe çevresindeki sivil toplum ve meslek örgütlerde yönetici ve temsilci olan partililer; partili muhtarlar ve parti örgütleri tarafndan tespit edilip çağrılacak partisiz yurttaşların katılımı ile oluşur.

b) Yılda en az iki kez toplanır. İlçe sorunları üzerine görüş ve önerileroluşturur.

c) İl ve İ̇lçe Danışma Meclisleri, ilgili Yönetim Kurulu’nun ya da üst yönetim biriminin isteğI halinde olağanüstü toplantılar da yapar. İl çevresindeki ilçeler, Danışma Meclislerini birleştirerek toplayabilirler.

d) İl ve İ̇lçe Danış̧ma Meclisleri, İ̇l ve İlçe Başkanları, Onların olmaması halinde Başkan Yardımcıları ve sekreterler tarafından bir konuşma ile açılır. Katılımcıların iradesi ve demokratik seçimle tespit edilecek Divan tarafından yönetilir.

4- Eğitim kültür sanat merkezi

PM, toplumsal ilişkiler bakımından önemi açık olan eğitim, kültür ve sanat alanında gerekli araştırma, inceleme ve parti politikanının tespiti için danışmanlık yapacak Eğitim, Kültür ve Sanat araştırma merkezi adı altında kruluşlar oluşturabilir.

Bu türden kurum ve kuruluşlarda gerek parti üyesi ve gerekse parti üyesi olmayan fakat belirtilen alanda yararlı olabilecek kişiler istihdam edilebilir.

Eğitim, Kültür ve Sanat Merkezi, kurulması ve idamesi dışında bütün çalışmalırında serbesttir. Belirtilen konularda araştırma, inceleme yapmak, Partiye ve parti üyelerine bilgi, belge, rapor sunmak ve eğitici proğramlar yapmak başlıca görevidir.

Eğitim, Kültür ve Sanat Merkezi parti politikasının oluşması için öneride bulunabilir fakat araştırmaları parti için bağlayıcı bir özellik taşımaz.

5- Politik araştırmalar merkezi

PM, gerek parti politikasının tespitinde gerekse dünyadaki yeni akımları tanıma ve ilişki kurmada referans olabilecek nitelikte araştırma inceleme yapabilecek düzeyde Politik Araştırmalar Merkezi adı altında kuruluşlar oluşturabilir.

Bu türden kurum ve kuruluşlarda gerek parti üyesi ve gerekse parti üyesi olmayan fakat belirtilen alanda yararlı olabilecek kişiler istihdam edilebilir.

Politik Araştırmalar Merkezi, kurulması ve idamesi dışında bütün çalışmalırında serbesttir. Belirtilen konularda araştırma, inceleme yapmak, Partiye ve parti üyelerine bilgi, belge, rapor sunmak ve eğitici proğramlar yapmak başlıca görevidir.

Politik Araştırmalar Merkezi parti politikasının oluşması için öneride bulunabilir fakat araştırmaları parti için bağlayıcı bir özellik taşımaz.

MADDE 16:

İL, İLÇE VE BELDE KONFERANSLARI

İl, İlçe ve Belde örgütü, tartışacağı ve karar alacağı konularda gerekli gördüğü uzman, bilim adamı, gazeteci, yazar vb. kişilerin de görüşüne baş vurmak üzere çağrılı olduğu, tüm parti üyeleri ve isteyen partisiz yurttaşların da tartışmacı ve izleyici olarak katılacağı “İl, İlçe, Belde Üyeleri ve Partisiz Vatandaş̧lar Konferansları” toplayabilir. Bu konferansların görüş̧ alış verişi, tartışma ve kararları parti örgütleri için tavsiye niteliğindedir.

MADDE 17:

PARTİ TEMSİLCİLİĞİ VE LOKALLERİ

Henüz il, ilçe ve beldelerde örgüt kurulmamışsa; il veya ilçe merkezlerinde ve beldelerde başvuran yurttaşlara ilk elden parti hakkında bilgi vermek, tüzük, program ve parti yayınları ile, rozet, flama vb. parti sembollerini satmak, dağıtmak, üyelik için baş vuran vatandaşların giriş belgelerini kabul etmek ve böylece o yerde parti örgütünün kurulmasına olanak sağlamak amacıyla, Parti Merkez Yürütme Kurulunun sorumluluğunda olmak üzere görevlendireceği bir parti üyesiyle / üyeleriyle, “Parti Temsilciliği” açılabilir.

İL ya da ilçe veya beldede parti örgütü kurulduğu zaman, temsilciliğin görevi son bulur.

Partinin Genel Merkez, il, ilçe örgütleri ve temsilcileri ihtiyaç duymaları halinde, bulundukları bölgelerde Dernekler Yasası 90. maddesi çerçevesinde lokal açabilirler.

MADDE 18:

YURT DIŞI ÖRGÜTLENMESİ

Parti, yurt dışında parti temsilcilikleri oluşturabilir. Temsilcilikler seçimle demokratik bir tarzda oluşturulur.

Yurt dışı temsilciliklerin oluşması için, yurt dışından bir talebin olmasına bu talebin PM tarafından değerlendirilip onaylanmasından sonra yürürlüğe girer.

a) Yurt dışı örgütlenmesi, Parti Merkez Yürütme Kurulu’na bağlı olarak çalışmalarını yürütür.

b) Yurt dışı örgütleri, partiyi bulundukları ülkede temsil eder; o ülkelerde partiye üye kazandırır; seçimlerde oy kullanmaları için koşulları olgunlaştırır; çeşitli parti, kişi ve kuruluşlara parti adına ilişkileri sürdürür.

c) Örgütlenmenin yapısı, kuralları ve oluşumu; örgütlenme yapılacak ülkelerin özgül koşulları göz önüne alınarak MYK tarafından hazırlanan “Yurtdışı Örgütlenmesi Yönetmenliği” tarafından belirlenir.

MADDE 19: PARTİ GENÇLİĞİ

a) Parti, gençlik sorunları konusunda çalışma yapmak, gençlerin sorunlarına çözüm bulmak ve onları partiye kazandırmak için Gençlik Kolu Örgütü kurar; gençliğin toplumsal kitlesel demokratik hareketine ve örgütlenmesine destek verir.

b) Gençlik Kolu, Merkez, İl ve İlçe Gençlik Kollarından oluşur. Gençlik Kollarının kurulmasına Merkezde PM; İllerde İl Yönetim Kurulu, İlçelerde İlçe Yönetim Kurulu karar verir.

c) 18 ve 30 yaşları arasındaki parti üyeleri aynı zamanda gençlik kolu örgütü üyesidirler. Merkez Gençlik Kolu Yürütme Kurulu 15 üyeden; İl Gençlik Yürütme Kurulu 7 üyeden; Ilçe Gençlik Kolu Yürütme Kurulu 5 üyeden oluşur. Her Yürütme Kurulu, kendi içinde sözcü, sekreter ve sayman seçer.

d) Merkez Gençlik Kolu PM’ye, İl Gençlik Kolu Merkez Gençlik Kolu Yürütme Kuruluna, İlçe Gençlik Kolu İl Gençlik KoluYürütme Kurulu’na bağlı olarak çalışır.

e) İ̇l ve İlçe Gençlik Kolları yılda bir kere kongrelerini gerçekleştirirler. İlçe Gençlik Kolu Kongresi’ne ilçe örgütüne üye 18 ile 25 yaşını doldurmuş bütün üyeler katılabilir. İlçe Gençlik Kolu Yürütme Kurulu üyeleri İ̇lçe Kongresi’nin doğal delegeleridir. İ̇lçe Gençlik Kolu Kongresi, Yürütme Kurulunu ve İl Gençlik Kolu Delegelerini seçer.

f) İl Gençlik Kolu Kongresi’ne, ilçelerden seçilmiş delegeler katılır. İl Gençlik Kolu Yürütme Kurulu üyeleri, İl Gençlik Kolu Kongresi’nin doğal delegeleridir. İl Gençlik Kolu Kongresi, İl Gençlik Kolu Yürütme Kurulu’nun ve Merkez Gençlik Kolu delegelerini seçer. İl Gençlik Kongresi’nde her beş delege bir Merkez Gençlik Kolu Kongre delegesini seçebilir.

g) Merkez Gençlik Kongresi, İl Gençlik Kolu Kongrelerinden seçilmiş delegelerle toplanır. Merkez Gençlik Kurulu Yürütme Kurulu üyeleri, Kongrenin doğal delegeleridir. Merkez Gençlik Kolu Kongresi, Yürütme Kurulu’nu seçer.

h) Gençlik Kolları Genel Merkez, il ve ilçe binalarında çalışır. Gerek görülürse, PM’nin izni ile ayrı gençlik kolu binaları da açabilir.

i) Gençlik Kolu örgütlerinin ilk kongrelerinin yapılmasına kadar, ilçe gençlik kolu Parti İlçe Yönetimi, il gençlik kolu parti İ̇l Yönetimi ve Merkez Gençlik Kolu PM tarafından oluşturulur.

MADDE 20: KADIN KOLU

a) Parti, kadın sorunları ile ilgili çalışmaları yürütmek, genel kadın hareketine destek vermek için Kadın Kolu Örgütü kurar.

b) Merkez Kadın Kolu kurulmasına PM karar verir. PM, Merkez Kadın Kolu faaliyetini sürdürmek için, kendi içinde yeterli sayıda üyesini görevlendirir.

c) İl ve ilçelerde Kadın Kolu kurulmasına, il ve ilçe yönetim kurulları karar verir.

d) İ̇l yönetim Kurulları, kadın kolu çalışmalarını yürütmek için il örgütü üyeleri arasından 7 üyeyi seçer. İ̇l Kadın Kolu, İl Yönetim Kurulu’na bağlı olarak çalışır.

e) İ̇lçe Yönetim Kurulları, kadın kolu çalışmalarını yürütmek için 5 üye seçer. İlçe Kadın Kolu İlçe Yönetim Kuruluna bağlı olarak çalışır.

MADDE 21: GÖREVDEN ALMA

Yasa ve tüzük gereklerini yerine getirmeyen, üst kurulların ve disiplin kurullarının sürekli yazılarını ya da partinin zarar görmesine yol açacak biçimde yargı mercilerinin ya da idare mercilerinin süreli yazılarını zamanında yanıtlamayan İl, İlçe ve Belde Başkanları ile Yönetim Kurulu Üst Yönetim Kurulunca yazı ile uyarılır. En çok 30 günlük süre içinde uyarı gereklerini yerine getirmeyen Başkan ve Yönetim Kurullarının yenilenmesi amacıyla, İlçe ve İl Kongreleri bir üst kurul tarafından 30 gün içinde toplantıya çağrılır. Kongreyi toplamayan Başkan ve Yönetim Kurulları bir üst kurulca görevden alınır.

Üst kurul, görevden alınan Başkanların ya da Yönetim Kurullarının yeniden seçimi için, 30 gün içinde Kongreyi gerçekleştirmek için, tüzüğe uygun hazırlıklar yapar.

MADDE 22: SEÇİMLERE İTİRAZ

İlçe veya Beldeye bağlı mahalle veya köylerdeki delege seçimlerinden sonraki 2 gün içinde, İl Yönetim Kurulu’na itiraz edebilir. İtiraz neticesinde İ̇l Yönetim Kurulu’nun vereceği karar kesindir.

İ̇l ve İ̇lçe Kongreleri’nden 7 gün önce parti binasında askıya alınan listeye, delege seçildiği halde adı yazılmamakla, seçilmediği halde yazılmak ya da yanlış yazılmak gibi nedenlerle, 3 günlük duyuru süresi içinde ilgili Seçim Kurul Başkanlığı’na itiraz edebilir.

İ̇lçe ve İl Kongreleri’ndeki ve Büyük Kongrelerdeki seçim işlemlerine veya sonuçlarına ilişkin itirazlar, tutanakların düzenlenmesinden başlayarak 2 gün içinde ilgili Seçim Kurulu Başkanlığı’na bildirilir.

Belde seçimi kararlarına karşı üyeler üç gün içinde İ̇lçe Yönetim Kurulu Başkanlığına, İ̇lçe Yönetim Kurulu’nun konuya ilişkin kararına karşı 3 gün içinde Parti Meclisi’ne itiraz edebilirler.

MADDE 23: YARGI YOLUYLA KONGRE

Büyük Kongre veya İl ve İ̇lçe Kongreleri’nde yapılan seçimlerin, ilgili Seçim Kurulu Başkanlığı’nca iptal edilmesi durumunda Seçim Kurulu Başkanı’nın saptadığı ve bildirdiği gün, saat ve yerde seçimlerin yenilenmesi için Kongre toplanır. Bu Kongre’de yalnız seçim yapılır, görevini yapmayarak veya savsaklayarak seçimlerin iptaline neden olan sorumlular hakkında disiplin işlemi uygulanabilir.

C- PARTİ GRUPLARI

MADDE 24:

TBMM PARTİ GRUBU– GRUP YÖNETİM KURULU– GRUP BAŞKANI

TBMM Parti Grubu, yasada belirtilen yeter sayıda milletvekili olması halinde kurulur ve kuruluşu Genel Baskan tarafından TBMM Başkanlığı’na bildirilir.

Parti Grubu, Büyük Kongre, Parti Meclisi Kararları ve program doğrultusunda yasama çalışmasını Grup İ̇ç Yönetmenliği çerçevesinde sürdürür. Tek tek grup üyesi milletvekilleri de, aynı doğrultuda yasama çalışmalarını yürütürler; geçerli mazaretleri olmadıkça Meclis Genel Kurulu’na, komisyon ve grup toplantılarına katılırlar. Bu toplantılara mazaretsiz üst üste üç kez gelmeyen üyeye Yönetim Kurulu’nca uyarı yapılır.

Bu yönetmenlik, grubun kuruluşundan 15 gün sonra grup üyesi milletvekilleri tarafından hazırlanır ve grup üyelerinin salt çoğunluğunun oyuyla yürürlüğe girer. Bu yönetmenlik, Meclis Başkanlığına ve parti Merkez Yürütme Kurulu’na bildirilir.

Grup genel kurulunda, seçimlere ait oylamalar ve milletvekillerini bağlayıcı nitelikteki konulara ilişkin kararların oylamaları gizli yapılır. Bakanlar Kurulu’na ya da bakana güven ya da güvensizlik oyu verilmesi için karar alma yetkisi, Grup Genel Kurulunundur. Bu yetki başka bir organa ya da merciye devredilemez.

1- Grup yönetim kurulu ve Başkanı

a) TBMM Parti Grubu, her toplantı yılı başında, o yıl için 2 başkan vekili ve 5 kişiden oluşan Yönetim Kurulunu seçer.

b) Parti Genel Başkanı, TBMM üyesi ise Parti Grubunun ve Grup Yönetim Kurulu’nun başkanıdır; Parti Genel Başkanı TBMM üyesi değil ise, grup üyeleri arasında İ̇ç Yönetmenlikte gösterilen yöntemle Grup Başkanı seçilir.

c) Grup Başkan vekilleri, parti grubunun yasama çalışmalarının yürütülmesinde Genel Başkan’ın yardımcısı ve görevlendirdiği konularda vekilidir.

d) Grubun doğal sözcüsü Genel Başkan’dır. Genel Başkan bulunmadığı ve uygun bulduğu hallerde sözcülüğü, grup başkan vekilleri yapar.

e)Yasama girişimlerinin düzenli bir biçimde yürütülmesi ve Meclis çalışmalarında uyum sağlanması Grup Yönetim Kurulu’nun görevidir.

2- Grup kurulmayan durumlar

Partili milletvekillerinin sayısı grup kurmaya yetmiyorsa; bu milletvekilleri partinin genel tutumunu ilgilendiren ya da Merkez Yürütme Kurulu’nca gerekli görülen konularda toplanarak ortak tutum belirlerler. Aralarındaki işbirliğinin ve görev bölümünün kurallarını Merkez Yürütme Kurulu’na danışarak saptarlar.

MADDE 25:

BELEDİYE VE İL GENEL MECLİSİ GRUPLARI

a) Belediye Meclislerindeki üyeler Belediye Meclis Grubunu ve İl Genel Meclislerindeki üyeler Il Genel Meclis Grubunu oluşturur.

b) Parti Belediye Başkanları, Belediye Meclislerindeki Parti Grubunun doğal başkanlarıdırlar.

c) Belediye Meclisi Parti Grubu, kendi içinde Grup Başkanı’nı, Başkan Vekillerini ve sözcülerini seçerler.

d) İl Genel Meclisi Parti Grubu’nun başkanı ise İl Başkanıdır. Bu grup kendi içinden Başkan Vekili ve Sözcüsünü seçer. İ̇l ve İlçe Başkanları; parti gruplarının “Bütçe”, “Yıllık Program” ve“Faaliyet Raporu” görüşmeleri öncesi olmak üzere bir yıl içinde en az üç kez toplantıya çağırır.

e) Gruplar ve üyeleri; partinin program ve ilkelerine; Büyük Kongre ile kendi Kongreleri ve gruplarının kararlarına uymak ile yükümlüdürler.

f) Belediye Başkanları’nın yürütme ile ilgili bağlayıcı grup kararı alınamaz.

MADDE 26:

PARTİ ADAYLARININ BELİRLENMESİ

Milletvekili Genel Seçimleri için Yüksek Seçim Kurulu’nca seçim çevresi, ön seçim çevresi için esas alınır.

MADDE 27:

MİLLETVEKİLLİĞİ ADAYLIĞI

1- Adaylık Yönetmenliği

TBMM milletvekilliği için parti adaylığına baş vurma, aday adaylarından alınacak özel ödentinin tutarı, parti adaylarının nasıl saptanması için seçilecek yöntem, PM tarafından belirlenir ve bu amaçla bir yönetmenlik hazırlar.

2- Adaylığa başvurma

Genel ve ara milletvekili seçimlerinde, adaylık başvurusu, İl Başkanlığına ya da doğrudan Merkez Yürütme Kurulu’na yazılı olarak yapılır. Adaylık için parti üyesi olmak gerekmez. İller, adaylık başvuru süresinin sonun-da, aday başvur dosyalarını Parti Merkez Yürütme Kurulu’na yollar.

3- Adayların belirlenmesi

Milletvekili seçimlerinde parti adaylar, bütün üyeler açk ön seçim yöntemi ile belirlenir. Ya da zorunlu hallerde PM, üye tam saysnn 2/3 çoğunluğu ile SPY’da gösterilen diğer aday belirleme yöntemlerine baş vurma karar alabilir.

4- Kontenjan adaylığı

SPY’nin 38. Maddesine göre gerekli seçim çevrelerinde gösterilecekpartili kontenjan

adayları, PM’ce seçim çevresindeki il ve ilçe yönetimlerinin görüşü alınarak; diğer adayların belirlenmesinden sonra en geç 10 gün içinde belirlenir; diğer adaylarla birlikte Yüksek Seçim Kurulu’na bildirilir.

5- Adayların bildirilmesi

Genel Başkan ya da Parti Merkez Yürütme Kurulu, PM tarafından saptanan kontenjan ve diğer milletvekili adaylarının, seçim çevrelerine göre düzenlenmiş parti listesinin, Yüksek Seçim Kurulu’na süresinde verilmesini sağlar.

6- Aday listelerindeki eksikliklerin tamamlanması

Aday listeleri kesinleşmeden bu listelerde boşalma olur ve listedeki sıraya göre kaydırma sonunda noksanlıklar doldurulmazsa eksiklikler, Merkez Yürütme Kurulu tarafından tamamlanır.

7- Adayların merkez organlarınca belirlenmesi

Bir seçim çevresinde, parti örgütünün bulunmaması, gösterilmesi gerekenaday sayısından az sayıda başvuran olması, ön seçim delegelerinin belirlenmemiş olması ya da ön seçimsonuçlarının yetkili kurullarca geçersiz sayılması gibi durumlar, ön seçim çevresine ilişkin aday listesi ve adayların listedeki sıraları PM’ce belirlenir. Ön seçimde eşit sayıda oy almış olanların öncelik sırası, PM’ce oylamayla ya da çekme yoluyla kararlaştırılır.

MADDE 28:

YEREL SEÇİMLERDE PARTİ ADAYLIĞI BAŞVURMA

Belediye Başkanlığı, Belediye Meclis üyeliği için adaylık baş başvurusu, İ̇l Başkanlığına yazılı olarak yapılır. Adalık başvurusu için parti üyesi olmak gerekmez. İller, adaylık başvuru süresinin sonunda, aday başvuru dosyalarının bir suretini PM’ye yollarlar.

Adayların Belirlenmesi

Yerel seçimlerde parti adaylarğ, o seçim bölgesindeki tüm parti üyelerine açğk önseçimle veya PM tarafğndan uygun görülecek başka bir yöntemle belirlenir. PM hangi seçim bölgelerinde hangi yöntemle aday belirleneceğine karar verir. PM gerekli görürse bu tercihin yapğlmasğnğ İl Yönetim Kurullarğna da bğrakabilir.

Yerel seçimlerde parti adaylarğnğn tespiti ile ilgili hususlar, PM tarafğndan hazğrlanan yönetmenliklerle düzenlenir.

MADDE 29:

HÜKÜMET KURMAVE HÜKÜMETTEN AYRILMA

Hükümet kurulmasına, bir hükümete katılmaya ya da partinin hükümetten ayrılmasına PM karar verir. Partinin TBMM grubu varsa, bu yetki kullanımına Grup Baskan vekilleri ve Grup Yönetim Kurulu üyeleri de katılır. Partinin kurduğu hükümette bakanları, partili Başkan PM’nin görüşlerini alarak belirler. Başbakan Parti Genel Başkanı olmayabilir. Buna seçimler sonrasında PM, Kongre adına karar verebilir. Partinin katıldığı hükümete verilecek Bakanlar konusunda Başbakan muhatabı Genel Başkan’dır.

Hükümet parti ilişkileri

Partili bakanlar, partinin programa, genel politik kararlarına ve hükümet programına uymakla yükümlüdürler. Partinin kurduğu ya da katıldığı hükümetle, parti organları arasındaki uyumu Genel Başkan sağlamakla görevlidir. Tüm parti organları ve üyeleri, hükümetin başarısı için çalışmakla; hükümetin karar ve icrasını anlatmakla; halkın istek, eğilim ve beklentilerini hükümete aktarmakla görevlidirler.

Partinin kurduğu ya da katıldığı hükümete; Genel Başkan Yardımcıları ve Grup Başkan vekilleri ile grup yöneticileri, bu görevleri üzerinde tutarak katılamazlar.

MADDE 30: DİSİPLİN VE DENETİM

Üyelerin, parti tüzük ve ilkelerine aykırı düşen ve Parti’den aldığ̆ı görev ve sorumlulukla bağ̆daşmayan tutum, davranış ve eylemlerini soruşturma görevi, disiplin kurullarınındır.

Disiplin Kurullarında görev alanlar, partinin diğer organlarında görev alamazlar. Disiplin Kurul üyeliğine aday olmak ve seçilmek için disiplin cezası almamış̧ olmak gerekir. Bir disiplin kurulunda görev alan bir kimse, başka bir disiplin kurulunda görev alamaz. Eşlerle ikinci dereceye kadar olan kan ve sıhri hısımlar aynı Disiplin Kurulu’nda görev alamazlar.

Disiplin Kurullarında boşalma olduğunda, yedekler sırası ile çağrılır.

1- Merkez Disiplin Kurulu (MDK) ve yetkileri:

Büyük Kongre tarafından gizli oyla seçilen, 7 asil ve 7 yedek üyeden oluşur. Parti Merkez Organlarında görevli olanlarla, TBMM üyelerinin yasama çalışmaları dışındaki turum ve eylemleri, il başkanı, il yönetim kurulu, il disiplin kurulu üyeleri ve partili il merkez belediye başkanları ile ilgili disiplin soruşturmaları, PM’nin isteği ile karara bağlar.

2- İl Disiplin Kurulu:

İl Kongresince gizli oyla seçilen, 3 asil ve 3 yedek üyeden oluşur. MDK yetkileri dışındaki üyeler soruşturması, İ̇l Yönetim Kurulu’nun isteğince karar bağlar.

3- TBMM GrupDisiplin Kurulu:

Grup genel kurulunca gizli oyla seçilen, 5 asil ve 5 yedek üyeden oluşur. Partili TBMM üyelerinin, Grup İç Yönetmenliğine ve Grubun bağlayıcı kararlarına aykırı davranışları, Grup Yönetim Kurulu’nun isteği üzerine karara bağlar.

Disiplin Kurulları’na Başvuru Resen veya şikayet üzerine Disiplin Kurullarına başvurulabilir. Organların üyeleri, kendileri ile ilgili sevk oylamasında oy kullanamaz. İlgiliyi disipline sevk eden organ, sevk işlemini ilgili yasalara, parti tüzüğüne uygun düzenler. Başvuru ya da sevk işleminde bulunan kisi veya örgüt başvurusuna esas teşkil eden tüzük hükümlerini, ihlal edilen tüzük maddesini ve iddiasını destekleyen bilgi, belge, tanık ve her türlü kanıtı dilekçeyle, ilgili organa iletmek durumundadır.

4- Çalışma biçimi

a) Disiplin Kurulları ilk toplantılarında, üyeleri arasından bir Başkan ile bir sekreter Üye’yi gizli oyla seçer. Mazaretsiz olarak bir yılda üç toplantıya katılmayan Disiplin Kurulu Üyelerinin üyelikleri düşer.

b) Disiplin Kurulları üye tam sayısının en az üçte iki çoğunluğu ile toplanır ve hazır bulunanların çoğunluğu ile karar verir. Ancak, SYP’nin 100/d-1 maddesinde gösterilen durumlar dışında üyelikten kesin çıkarma cezası için üye tam sayısının çoğunluğunca karar verilmesi gerekir.

c) Disiplin Kurulu’na verilen üyenin yazılı ve sözlü savunma vermeye hakkı vardır. Savunma için süre, Savunmaya Çağrı Belgesi’nin ilgiliye bildiriminden başlayarak 15 gündür. Bu sürede savunma yapmayanlar, hakkını kullanmaktan vazgeçmiş sayılır.

d) Zorunlu durumlarda Disiplin Kurulları 15 günlük ek süre verebilir. Savunmaya çağrı, Disiplin Kurulu Başkanlığınca, yazılı olarak üyenin başvuru belgesindeki adresine ya da bildirilen en son adrese yapılır. Savunmaya çağrı yazısında, uygulanması istenen disiplin cezası ile bu cezaya neden olan eylemler açıkça belirtilir. Sevk edilen üyeye savunması için yazılı çağrı yapılır.

e) Bu çağrıya 15 gün içinde yanıt vermeyen üye savunma hakkından vazgeçmiş sayılır. Bu süre seçim dönemlerinde SPY 55. madde çerçevesinde 7 güne indirilebilir.

f) DisiplinKurulları kendisine yapılan başvuru veya sevki en geç iki ay içinde sonuçlandırır. Ancak disiplin kurulları, ilgiliyi tedbiren görevden alırsa 1 ay içinde karar verir. Disiplin Kurulları, karar verinceye kadar toplantılarını kapalı yürütür.

g) Disiplin Kurulları’nın görüştüğü bir olayla ilgili olarak parti organ v toplantılarında görüşme açılmaz. Söz alınamaza, yayın yapılamaz. Ancak MDK vermiş olduğu kararlar, PM ve Büyük Kongre’de kaldırılabilir. Bunun için ilgilinin şahsen veya il yönetim kurulunun 1/5’nin; PM veya Büyük Kongre’nin 1/20′ sinin başvurusu gereklidir.

h) Parti Disiplin Kurullarına sevk edilen üye disiplin kurullarının kesin kararı olmadan masumdur. Ancak disiplin kurulları gerekli görürse tedbir niteliğinde olmak üzere Disiplin Kurullarına sevkedilen üyeyi parti içindeki görevlerinden alabilir.

ı) Disiplin Kurullarınca hakkında geçici çıkarma cezası verilen üye, parti faaliyetine katılamaz ve parti organlarına teklifte bulunamaz. Ancak geçici çıkarma süresinde partinin program ve tüzüğüne ve parti organlarıının bağlayıcı kararlarına uyakla yükümlüdür.

J) Partiden kesin çıkarma için, Disiplin Kurullarının üye tam sayısını yarıdan bir fazlasının kararı gereklidir. Kasıtlı suç isnadı ve asılsız tanıklık disiplin suçu olarak değerlendirilir ve bu konuda disiplin kurulları resen işlem yapar.

k) Disiplin Kurulları kararları alınmadan bu konuda parti içinde ve dışında yazılı veya sözlü görüş açıklayanlar hakkında disiplin kurullarınca işlem yapılır. Kadına yönelik suçlar, disiplin kurullarında görüşülmesine öncelik verilir.

5- Karar düzeltme ve yeniden yargılama talebi

MYK, MDK kararlarına karsı düzeltme ve yargılamanın yenilenmesi talebiyle MDK’ya başvurabilir. Karar düzeltme talebi her zaman yapılabilir. Her iki başvuruda da gerekçeler gösterilir.

Bu başvurular, tüzük ve SPY’de belirtilen itiraz yolları arasında değerlendirilmez. MDK bu talebi en geç 30 gün içinde karara bağlar. Karar düzeltme talebi sonuçlanıncaya kadar disiplin kurulu kararı uygulamaya sokulmaz.

Hakkında partiden veya gruptan geçici ya dakesin çıkarma cezası verilen üye, parti içi itiraz yollarını tükettikten sonra; bu cezaya karşı Disiplin Kurulu’na sevk eden kurulun görev ve yetersizliği ya da ilgili yönetmenliğe aykırı olduğu savıyla yetkili Asliye Hukuk Mahkemesi’ne, kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde itiraz edilebilir. Mahkemenin vereceği karar kesindir. Parti kurul ve organlarının kararlarına karşı yasalara ve tüzüğe uygun itiraz hakkı sınırlanamaz ve itiraz suç sayılmaz.

MADDE 31:

DİSİPLİN KURULU

VE DİSİPLİN SUÇLARI VE YAPTIRIMLARI

Disiplin kurulu en az yedi üyeden oluşur ve başlıca görevi parti tüzüğüne aykırı eylem ve davranışları sorgulamak ve karara bağlamaktır.

Disiplin cezaları, ağırlık sırasıyla uyarma, kınama, Partiden veya guruptan geçici çıkarma ve kesin çıkarmadır.

Uyarma; yazılı olarak dikkat çekmedir. Kınama; yazılı olarak kusur bildirmedir.

Üyelikten geçici çıkarma; üyenin parti ile ilişkisinin 6 aydan 12 aya kadar kesilmesidir. Kesin çıkarma; üyenin süresiz olarak parti ile ilişkisinin kesilmesidir.

Tüzüğe, programa, Büyük Kongre ve diğer kurul kararlarına aykırı davranmak; yetkili organlarca verilen görevleri özürsüz yapmaktan kaçınmak ya da engellemek; partiye zarar veren çalışmalarda ya da açıklamalarda bulunmak eyleminde bulunan üyelere

Uyarma

Görev verilmediği hallerde kendisini görevli göstermek; partinin yetkili organlarınca kendisine verilen yetkiyi ve kendisine gösterilen güveni kötüye kullanmak; partinin genel tutumunave doğrultusuna ters düşen kuruluşlara, yetkili organların uyarısına rağmen üye olmak ya da bu tür kuruluşların çalışmalarına katılmak ya da yardımcı olmak; kendisinin ya da başkaşının bulunduğu pozisyondan kişisel çıkarları için yararlanmaya çalışmak; parti adaylarına karşı, başka parti adaylarından yana açıkgizli çalışmak eyleminde bulunan üyeler hakkında suçun işleniş şekli ve ağırlığına göre en az uyarma, en çok geçici çıkarma,

Partinin parasını, eşyasını, mallarını ya da üyelerince parti çalışmaları ya da sosyal çalışmalar için kendisine emanet edilen parayı, eşyayı, malları kötüye kullanmak; yetkili organların kararı olmadan başka partilerin listesinden ya da bağımsız aday olmak; Parti Meclis Grubunca kurma veya katılmamaya karar verilmemiş hükümette, bu kuruldan izin almaksızın üyelik kabul etmek; Kongre, grup ve yetkili kurulların çalışmalarını engelleme, bozma ve bozdurma amacı ile yetkili organ ve kişilere karşı, tüzüğe uygun itirazlar dışında partinin bütünlüğünü bozmaya yönelik her türlü eylemde bulunmak eyleminde bulunan üyeler hakkında suçun işleniş türü ve ağırlığına göre en az geçici çıkarma, en çok kesin çıkarma

Kurul ve organ toplantılarına arka arkaya üç kere katılmayan yöneticiye uyarı,

Parti defter ve evraklarında tahrifat yapan üye veya yöneticiye kınama ,geçici çıkarma veya kesin çıkarma

Parti üyelerinin kişilik haklarını zedeleyici beyanda bulunan üye ve yöneticilere uyarma ve kınama,

Temel İnsan Haklarına yönelik ihlallerde bulunan üyeye kınama, geçici çıkarma ya da kesin çıkarma,

Özel alan dahil kadınlara yönelik her türlü siddet ve tacizde bulunan üyeye kınama, geçici çıkarma ya da kesin çıkarma,

Zamanında mal beyanında bulunmayanlara, en az uyarma, en fazla gecçici çıkarma, yaptırımları uygulanır.

Disiplin cezasına neden olan eylem, tutum ve davranışın yenilenmesi durumunda bir üst derece ceza uygulanır.

Kınama cezası alanlar 1 yıl süre ile yönetim kurullarına seçilemezler; seçilmiş iseler görevden alınırlar. Geçici çıkarma cezası alan üye, çıkarma süresi içinde seçme ve seçilme hakkını kullanamaz, ancak Parti Tüzük ve ilkelerine aynen uyar.

Kınama ve geçici çıkarma cezaları, partilinin yazılı bulunduğu üye kayıt defterine işlenir.

Kesin çıkarma cezası alanların adları silinir, kimlikleri, MYK tarafından bütün örgütlere duyurulur.

TBMM Grup üyeliğinden kesin olarak çıkarılma, Partiden çıkarılmayı gerektirir.

TBMM Grubu’ndan geçici olarak çıkarılmasına karar verilen milletvekilleri, bu süre içinde grup toplantılarına katılamazlar. Belediye Başkanı, Belediye Meclis üyeleri ve İl Genel Meclisi üyelerinden oluşan gruplar için de bu kural geçerlidir.

Disiplin Kurulu kararları, kesinleştiği günden itibaren yürürlüğe girer.

Bir disiplin suçu nedeniyle, eylem veya davranışın yapılmasından veya ilgili organ tarafından belgelenmesinden başlayarak 3 ay içinde disiplin soruşturması açılmazsa; o suçtan ötürü bir daha o üye hakkında soruşturma yapılamaz ve yaptırım uygulanamaz.

MADDE 32:

PARTİNİN MALİ İŞLERİ

GELİR VE GELİR KAYNAKLARI

Parti çalışmalarını doğrudan doğruya üyelerin maddi katkılarıyla sürdürmek ve belirli kişi ve çevrelerin partide güçleriyle ağırlık kazanmalarını önlemek için, yasalara uygun olarak partiye sürekli gelir akışını güvence altına alabilmek için, tüm üyeler; kişisel gelir durumları ile orantılı olarak ve tüzükle belirtilen ölçü ve biçimde düzenli aidat öderler.

Bağış alırken hiç kimse verdiğinden fazlasını vermeye zorlanamaz ya da bunu hissetirecek bir davranışta bulunulamaz.

Gelir kaynakları

Üyelerden alınan giriş̧ ve aylık aidatlar,

Parti milletvekillerinden alınacak aidatlar,

Adaylık için başvurmalardan alınacak özel ödentiler,

Parti bayrağı, flaması, rozet vb.’nin satışlarından elde edilecek gelirler,

Parti yayınlarından sağ̆lanacak gelirler,

Üye kimlik kartı, defter, makbuz karşılığında alınacak paralar,

Partice düzenlenen kültür vesanat etkinliklerinden elde edilecek gelirler,

Parti mal varlığ̆ından elde edilecek gelirler,

Bağışlar,

Partili Belediye Başkanlar, Belediye ve İl Genel Meclisi Üyelerinin ödentileri,

Devlet yardm ve SPY’nin 110. Maddesi uyarnca partiye intikal edecek mallar, haklar ve alacaklar.

Bu gelirler partinin hangi birimince sağlanmış olursa olsun, parti tüzel kişiliğinindir.

Gelirler, Merkez Yüritme Kurulu (MYK) tarafından bastırılan makbuzlar karşılığında alınır. Bu makbuzlara ilişkin kayıtlar, Genel Sayman’ca tutulur.

m)Parti örgütü aldığı ve kullandığı makbuzlardan dolayı Merkez Yürütme Kurulu (MYK)’na karsı sorumludur.

MADDE 33: AİDATLAR

Partiye kayıt olan üyelerden en az 5 TL ve en çok 500 TL giriş ödentisi alınır.

Üye aidatının bir yıllık tutarı 60 TL’den az ve 120’TL’den fazla olamaz.

TBMM parti grubu kararıyla belirlenecek olan milletvekili ödentisinin yıllık tutarı, milletvekilinin net bir aylık maaşını geçemez. Adaylık için başvuru ödentisi PM’ce belirlenir.

Aidatını düzenli olarak ödemeyen üyeler uyarılır, devamı durumunda gerekli yaptırımın uygulanması için disiplin kuruluna sevk edilir.

MADDE 34:

SORUMLULUK VE HARCAMALAR

Harcamalar, sözleşmeler ve girişilecek yükümlülükler; parti tüzel kişiliği adına yapılır.

İl ve İlçe yönetim kurullarının sözleşme ve yükümlülük altına girmesi MYK’nın iznine bağlıdır.

i̇zin alınmadan yapılan bağış ve yükümlülüklerden dolayı parti tüzel kişiliği sorumlu tutulamaz. Bu durumda sorumluluk, sözleşmeyi yapan ve yükümlülüğü üstlenen kişi ve kişilere düşer.

MADDE 35: BORÇ VERME YASAGI

Partice, üyeler, gerçek ve tüzel kişilere hiçbir biçimde borç verilemez.

MADDE 36 MAL BEYANI

Parti Genel Başkanı’na, Parti Meclisi ve Merkez Disiplin Kurulu üyeliğine seçilenler ile milletvekili, belediye başkanlıkları ve il genel meclis üyeliklerine seçilenler, seçildikleri tarihten sonra en geç 30 gün içerisinde Parti Genel Başkanlığına mal beyanında bulunmak zorundadırlar.

MADDE 37:

BÜTÇE VE KESIN HESAP

İl Yönetim Kurulu bağlı ilçeleri de kapsamak üzere gelir-gider tahminlerini ayrı ayrı gösteren yıllık bütçeyi hazırlar ve her yılın Ekim ayı sonuna kadar Genel Sayman’a gönderir. Bu bütçeler ile aynı süre içinde Genel Merkez Bütçesi, en geç aralık ayı sonuna kadar PM’ce incelenir ve karara bağlanır.

İlçeleri de kapsamak üzere İl Yönetim Kurulları ve Genel Merkez, Bütçe yılını izleyen Nisan ayı sonuna kadar, bir önceki yıla ait uygulama sonuçlarını gösteren kesin hesapları hazırlar.

Bu hesaplar, Genel Sayman tarafından incelenir ve PM’ce onaylanır.

Merkez Yürütme Kurulu (MYK), karara bağlanarak birleştirilmiş bulunan kesin hesapların bir örneğini Haziran ayı sonuna kadar Anayasa Mahkemesi ve bilgi için Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderir.

Parti Hesapları bilanço esasına göre düzenlenir.

MADDE 38:

İL VE İLÇE ÖRGÜTLERİNE GENEL MERKEZ YARDIMI

Her yıl partiye yapılan yasal hazine yardımının % 20’si İl Örgütlerine PM kararIyla dagıtılır.

Bu dağıtımda, illerin son genel seçimlerde aldIklarI oy, üye sayısı, il nüfusu gibi ölçüler esas alInIr. İl Yönetim KurullarI, ayni ölçüde İlce ve Belde örgütlerine de pay verir.

MADDE 39:

MALİ İŞLER YÖNETMELİĞİ

Partinin tüzel kişiliği adına sözleşme yapılmasına ve yükümlülük altına girilmesine, gelir- gider defterinin tutulmasına, parti bütçe ve kesin hesaplarının düzenlenmesine ilişkin kurallar ve bu konulardaki yönetim birimlerinin görev ve sorumlulukları “Mali İşler Yönetmenliği” ile düzenlenir.

MADDE 40:

TUTULACAK DEFTERLER

Partinin merkez, il ve ilçe örgütlerine aşağIdaki defterler zorunlu tutulur:

Üye Defterleri:

Her ilçe örgütünde aday üyelerin adlarI bu deftere başvuru sırasına göre işlenir.

Asil Üye Defteri:

Her ilçe örgütünde mahalle ve köy esasına göre tutulur.

Karar Defteri:

Her yönetim Birimi için ayrı ayrı tutulan bu defterde, kararlar gün ve sayı sırasına göre düzenlenir, oylamaya katılanlarca imzalanır.

Yazışma Defteri:

Yazışmalar bu deftere gün ve sayı sırası izlenerek yazılır. Gelen yazıların asılları ile gönderilen yazıların örnekleri aynı sıra ile dosyalanır.

Gelir ve Gider Defteri:

Partinin gelirlerinin nerden sağlandığı ile giderlerin hangi işler ve yerler için yapıldığı, belgelerle belirtilerek, sıra ile bu deftere işlenir.

Demirbaş Eşya Defteri:

Örgüt birimlerindeki tüm eşyalar, özellikleri belirtilerek, gün ve sıra sayısı esasına göre bu deftere yazılır.

Bu defterler, ilgili Seçim Kurulu Başkanlıkları’na onaylattırılarak kullanılır.

Organ ve kurullardan başka hangi defterlerden tutulacağı, üye yazımlarının nasıl yapılacağı yönetmenlikle düzenlenir.

MADDE 41:

TÜZÜKTE HÜKÜM BULUNMAYAN DURUMLAR

Parti Tüzüğünde hüküm bulunmamasI halinde, SPY, Medeni Kanun, Dernekler Kanunu ve TBMM İç Tüzüğünün ilgili hükümleri geçerlidir.

MADDE 42:

TÜZÜĞÜN YÜRÜRLÜGE GİRMESİ

Bu tüzük 48 ana madde ve 2 geçici maddeden ibaret olup, madde başlıkları Tüzük metnine, içeriğine dahildir. Tüzük, ilgili evrakla birlikte İçişleri Bakanlığı’na verilip, Partiya Azadiya Kurdistanê / Kürdistan Özgürlük Partisi kişilik kazandığı andan itibaren bütün hükümleri ile birlikte yürürlüğe girer.

Bu Tüzük, üzerinde imzası bulunan Kurucular Kurulu tarafından hazırlanıp, görüşülüp, oy birliğiyle kabul edilmiştir.

MADDE 43: GEÇİCİ MADDELER

Geçici Madde 1:

Kurucular Kurulunun görev, yetki ve çalışma yöntemi

Kurucular Kurulu, partinin tüzel kişilik kazanmasından itibaren tüzüğün Büyük Kongreye tanıdığı bütün görevleri yüklenir ve yetkileri taşır. Kanunların ve Tüzüğün verdiği tüm yetkileri kullanır.

Partinin tüzel kişilik kazanmasından sonraki 7 gün içinde Kurucular Kurulu toplanarak Genel Başkanı, PM’yi ve Merkez Disiplin Kurulunu gizli oyla seçer ve İ̇çiş̧leri Bakanlığına bildirir.

İlk Büyük Kongre yapılana kadar, PM, 50 asil ve 15 yedek üyeden, Merkez Disiplin Kurulu 7 asil ve 7 yedek üyeden oluşur.

Kurucular Kurulu, Büyük Kongrenin Bağlı olduğu kurallara uygun olarak toplanır ve çalışmalarını yürütür.

Geçici Madde 2:

İl ve İlçe Atanmaları /

İl İlçe ve Büyük Kongre Seçilmiş üye sayıları ve seçimi

İl ve İlçelerde, ilk kongrelerini yapıncaya kadar, görevli olmak üzere; başkan ve yönetim kurulu üyeleri Merkez Yürütme Kurulu’nca atanır.

Merkez Yürütme Kurulu, İl yönetim kurulu için il başkanı hariç 7 üye, ilçe yönetim kurulu için ilçe başkanı hariç 5 üye, belde yönetim kurulu için başkan hariç 3 üye atayabilir.

Partinin katılacağı ilk genel seçime kadar, ilçe ve il kongreleri ile büyük kongrenin delege sayısını belirlemede köy ve mahalleler ile ilçe ve illerin son milletvekili seçimlerindeki kayıtlı seçmen sayısı esas alınır. Kongre üyeleri sayıları bu nüfuslara oranlı olarak belirlenir.

PAKê Bersîva Serdozgerê Dadgeha Bilind Da û Nav û Destûr û Bernameya Xwe Neguhert

Serokê Giştî yê PAKê (Partîya Azadîya Kurdistanê) rêzdar Mustafa Özçelik û bireveberên PAKê, bersîva hiqûqnasên PAKê ya di derbarê ‘’Îxtarname’’ya Serdozgerê Dadgeha Bilind ya Tirkiyê amade kiribûn nirxandin.Û piştî ku şiklê nîhaî dane vê bersîvê, îro(13.03.2015) birêveberên PAKê li gel vê bersîvê, nav, bername û destûra PAKê jî bêyî ku tu guhertinan tê de çêbikin, careke din wek xwe teslîmî Serdozgerê Dadgeha Bilind kirin.

PAK bi vê minasebetê careke din bangî Dewleta Tirkîyê dike ku, hebûna milletê Kurd, Kurdistanê û zimanê Kurdî qebûl bike û di qanûnesasîyê û di qanûnan de bicîh bike.

PAK dibêje li şûna ku Dewlet Kurdbûnê dê bi ‘’nîjadperestîyê’’ sûcdar bike, bila temema qanûnan û qanûnesasîyê biguhere û rêya azadîya ramanî û birêxistinbûyînê veke.

PAK dibêje, êdî dest ji van fikrên paşdemayî berdin û jibo ku bi awayekî demokratîk rêya çareserîya pirsa Kurdistanê vebe, gava bavêjin.

PAK dipirse, gelo kî ye ‘’nîjadperest’’? Ewên ku dibêjin Kurd û Kurdî rastiyeke xwezayî, etnîkî û dîrokî ye ‘’nîjadperest’’; an ewên ku xwestine Kurdan û temama etnîsîteyan, temama gelan di nava ‘’Tirkayetîyê’’ de asîmîle bikin, bimehilînin, tune bikin?

PAK dibêje, li şûna ku Dewleta Tirkîyê daxwaza guhertina nav û bernameya me dike, bila ew bi xwe li gor wan peymanên navneteweyî yên ku îmze kirîye û li gorî maddeya 90î ya Qanûnesasîya xwe tevbigere, Qanûnesasîyê û temama qanûnan biguherîne.

PAK partîyeke meşrû ye. Hêz û biheqbûna xwe ji doza rewa ya miletê Kurd û Kurdistanê distîne.

Herweha PAKê temama pêwîstîyên qanûnî yên jibo partîyeke resmî pêk anîye û nuha partîyeke resmî ye.

PAK bi rê û rêbazên sivîl, demokratîk, siyasî û girseyî û li gorî vê bername û destûra xwe ya heyî, dê têkoşîna azadîya Kurdistanê bimeşîne. 13.03.2015

Buroya Çapemenî û Ragehandinê ya PAKê (Partîya Azadîya Kurdistanê)

———————————————————————————————————- PAK BAŞSAVCILIĞIN ‘’İHTARINI’’ YANITLADI

İSMİNİ , TÜZÜK ve PROGRAMI’NI DEĞİŞTİRMEDİ

PAK (Partîya Azadîya Kurdistanê – Kürdistan Özgürlük Partisi) Genel Başkanı Sayın Mustafa Özçelik ve PAK Yöneticileri, PAK hukukçularının Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ihtarına cevaben hazırlamış oldukarı 11 sayfalık itiraz metnini inceleyip son şeklini verdikten sonra, itiraz yazısı bugün(13.03.2015) Başsavcılığa teslim edildi.

PAK, hazırlamış olduğu itiraz yazısında, meşru bir dava partisi olarak isim, program ve tüzüğünde herhangi bir değişiklik yapmayacağını belirtti ve itiraz yazısı ile birlikte program ve tüzüğün birer nüshasını da, hiçbir değişiklik yapmadan tekrar Başsavcılığa iletti.

PAK, bir kez daha devletin tüm yetkili organlarını, Kürt milletinin varlığını, dilini ve Kürdistan gerçekliğini

kabullenmeye; bunu yasal ve anayasal güvencelere kavuşturmaya çağırıyor.

PAK, Kürtlerin dilini, varlığını ve ülkesini ‘’ırkçılık’’la suçlamak yerine, Kürdistan sorununun çözümüne kapı aralayacak ilk adım olarak, düşünce ve örgütlenme özgürlüğü önündeki tüm yasal ve anayasal engelleri kaldırmaya, artık geçmişte kalmış çağ dışı anlayışları terk ederek demokratik yollardan sorunun çözümü için devleti gerekli adımları atmaya çağırıyor.

Kürt olmayı ırkçılık olarak tanımlayan anlayışın, Kürtler dahil varlığı inkar edilemez muhtelif halkları, inkar ve tek bir etnik grubta eritmeye çalışmakla, ırkçılığın asli faili olduğu açık bir gerçekliktir..

Devlet, PAK’tan ismini ve programını değiştirmesini istemek yerine, bir an önce imzalamış olduğu uluslararası anlaşmalara ve hukuka uymalı ve Anayasa’nın 90. Maddesi gereğince tüm yasal mevzuatı gecikmeden değiştirmelidir.

PAK meşru bir partidir. Gücünü, Kürt mlleti ve Kürdistan’ın haklı davasından alıyor.

PAK aynı zamanda tüm gereklerini yerini getirmiş yasal bir parti olarak da hedeflerinden asla vazgeçmeden sivil, siyasal, demokratik ve kitlesel mücadeleyi esas alarak, Kürdistan’ın özgürlük mücadelesini mevcut program ve tüzüğüyle sürdürmeye devam edecektir. 13.03.2015

PAK (Partîya Azadîya Kurdistanê- Kürdistan Özgürlük Partisi)

Basın ve İletişim Bürosu

YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI

(Siyasi Partiler Sicil Bürosuna)

ANKARA

İLGİ : 11.02.2015 tarih ve 51047475-335 sayılı Yazınız,

KONU : İlgi sayılı yazıya süresi içinde cevaplarımızın sunulmasıdır,

AÇIKLAMALAR :

Tarafımıza gönderilen ilgi sayılı yazıda Partimizin “PAK” (PARTİYA AZADİYA KURDİSTAN) olan isminden başlayarak parti tüzüğünün 10, parti programının ise19 madde ve bölümünün anayasanın 3 ve 68.maddeleri ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasasının 8/2, 78, 79/a, 80, 81, 82, 83 ve 96 maddelerine aykırı olduğu, belirtilen hususlarda düzeltme yapılması, aksi durumda aynı yasanın 104.maddesi uyarınca Anayasa Mahkemesinde ihtar davası açılacağı belirtilmektedir.

Başka bir ifade ile PAK’ın/Partimizin tüzük ve programının neredeyse tümünün anayasaya ve özellikle 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasasının bütün hükümlerine aykırı olduğu ve belirtilen tüm bu aykırılıkların 30 gün içinde gidermemiz istenmektedir.

Takdir edilir ki böyle bir düzeltmeyi yapmakla ortaya çıkacak olan yeni durum, tüzüğü ve programı ile kurmak istediğimiz parti olmayacağı açıktır. Bunun partimizden istenmesi bireysel ve kolektif hak olarak ifade, düşünce ve örgütlenme özgürlüğünün yok sayılması ve ret edilmesi demektir. Bu demokrasinin yokluğunun da tescili anlamına gelir. Bundan dolayı bu özgürlüklerin olmadığı bir devlet ya da bir ülke, kendisini demokrat olarak tanımlaması mümkün olamayacaktır.

PAK, Kürt miletinin ve Kürdistan’ın devletleşme hakkını savunmaktadır.Bu hakkın konfederal ya da bağımsız devlet şeklinde olabileceği gibi,eşitlik temelinde bir ortaklıkla da kullanılabileceğini söylemektedir.Bu nedenle de Kürt milleti olarak ulusal varlığımızı (kimliğimizi, dilimizi, kültürümüzü) inkar ve ret eden, kendi kendimizi yönetme hakkımızı elimizden alandemokrat olmayan, bir devleti ; demokratik, çoğulcu, Kürtlerin, Türklerin, tüm etnik toplulukların ortak federe devleti haline getirmek, demokratik ve çoğulcu bir toplum yaratmak;Kürt milletini etnosit olarak tarih sahnesinden kaldırmaya çalışan; aynı zamanda uluslararası sözleşmeler hukukuna: BM şartına, İkiz Sözleşmelere, insanlık vicdanı ve ahlakına aykırı olan mevcut yasal ve anayasal düzeni köklü tarzda tabii hak ilkesinden hareket ederek değiştirmek isteyen, demokratik-sivil , siyasal yol ve araçlarlabu değişimi gerçekleştirmeye çalışan bir partidir.

PAK’ın program ve tüzüğünü aykırı gördüğünüz, çoğulcu olmayan, milletlerin ve etnik grupların bireysel ve kolektif haklarını kurumlaştırmayan, evrensel demokratik hukuk rejimi niteliğinde olmayan otoriter anayasal rejimi, siyasi sistemi, kanun rejimininin değişmesi gerektiğini söylüyoruz.

PAK, meşruiyetini, mevcut demokratik olmayan kanun rejimini değiştirmekte, kanun rejimi yerine evrensel hukuk ve demokrasiye uyguna olan anayasal, çoğulcu, demokratik hukuk rejimini tesis etmekten alıyor.

Bundan dolayı, PAK’ın program ve tüzüğünü, mevcut Anayasa, siyasal partiler kanununa göre değiştirmeye çalışması, kendi varlığının inkarı, kendisini parti olarak yok sayma ve ortadan kaldırma anlamına gelir.

PAK,yapmak istediği rejim ve sistem değişikliği için, program ve tüzüğünde tanımladığı amacına ya da amaçlarına ulaşması için referansı, tabii hak ilkesi, insanlık vicdanı (ahlakı), meşruiyet kavramı ve uluslar arası sözleşmeler hukukudur. Bunun dışında hak ve özgürlüklere, millet haklarına,demokratik ve ahlaki referanslara uymayanhiçbir referansı doğru görmüyor, kabul etmiyor.

PAK, kendi eylem ve duruşunu da, muhatabı olan devleti ve yasalarını da bu referanslara göre değerlendirir. Millet olarak varlığımızı inkar eden ve asimilasyon başta olmak üzere her türlü zulüm ve insanlığa karşı suçlarla yok etmeye çalışan bir sistemin kanunlarını referans almak, demokrasiye ve özgürlüğe olan inancı bir tarafa bırakmak anlamına gelecektir..

PAK’ın benimsediği temel düşünceleri bilimsel olarak açarsak daha ikna edici olacağını düşünüyoruz.

I-Demokrasi, bir tanımıyla da siyasal partiler rejimidir. T.C Devletinde,farklı düşüncelerin, farklı sınıf ve tabakaların, özellikle de ulusların ve etnik grupların gerçek ve demokratik anlamda temsilini sağlayan siyasal partiler rejimi yoktur.Bu siyasal partiler rejiminin kendisi, gerçek anlamda çoğulcu, katılımcı, çağdaş bir demokrasinin olmadığının en büyük göstergesidir.

Demokratik rejimlerde, bütün ulusal ve etnik topluluklar, dini ve mezhebi gruplar, değişik dünya görüşlerine sahip olan kişiler, ortak toplumsal ve siyasal bir tasarım sahibi olanlar, değişik sınıf ve tabakalar, özgürce siyasi partilerini kurabilirler.

“Siyasi partilerin demokrasinin vazgeçilmez aktörleri, kurumları ve kuruluşları olması” tanımı, çerçevesini çizdiğimizve tanımladığımız demokratik rejimlerde gerçek anlamını bulur. Gerçek sonuçlar doğurur.

Demokratik rejimlerde siyasi partilerin yapmayacağı ve yapamayacağı iki şey, şiddete başvurmamaları ve teröre bulaşmamaları; maddi çıkar amaçlı olmamalarıdır.

Modern, katılımcı, çoğulcu, demokratik rejimlerde serbest ve özgür seçimler: Siyasi partilerin iktidar ve hükümet olmasının, iktidarı paylaşmasının, hükümette koalisyon ve ittifak ortağı olabilmesinin vazgeçilmez yoludur.

Oysa Demokratik olmayan rejimlerde, genel anlamda üç kategorik siyasi partiler rejimleri vardır.

Birinci kategorik siyasi parti rejimi: Siyasi partilerden bir tanesinin tek başına hükümet ve iktidar olduğu, devletle aynılaşan rejimlerdir.

Bu nedenle de, bu siyasi parti rejimlerinde, serbest ve özgür seçimler yoktur. Farklı düşünce sahibi olanların, farklı ulusal topluluklara ve etnik azınlıkların, farklı dinlere ve mezheplere tabi olanların, farklı sınıf ve tabakalardan gelenlerin, ortak bir program ve toplum/rejim tasarımına sahip olanların, parti kurma özgürlükleri, hakları yoktur.

Bu partiler, “biz halkız” diyerek bütün halkı temsil ettiklerini düşünürler. Yani bu partiler, sadece devletle özdeşleşmezler, kendilerini milletle ve halkın tümüyle aynılaştırırlar.

İkinci kategorik siyasi parti rejimi: Tek bir siyasi partinin iktidar ettiği ve devletle özdeşleşen; diğerleri ise yamanan, entegre olan partilerdir. Bu demokratik olmayan rejimlerde, siyasi parti devlete tek başına sahip olduğu halde, sözde koalisyonlar, ittifaklar, cephelerle iktidarı paylaştığı algısını yaratan partilerdir.

Bu siyasal parti rejiminde de seçimler şeklidir. Farklı düşünce sahibi olanlar, farklı ulusal topluluk ve etnik azınlıklar, farklı dinlere ve mezheplere tabi olanlar, farklı sınıf ve tabakalardan gelenler, ortak bir program ve toplum/rejim tasarımına sahip olanların parti kurma özgürlükleri, hakları yoktur.

Üçüncü kategorik siyasi parti rejimi: İkinci Dünya Savaşından sonra, demokrasi rüzgârının etkisi, çokçu parti rejimi benimseyen siyasal partiler rejimidir.

Bu ülkelerde, izin verilen partiler arasında seçim yarışı vardır. Bu seçim yarışı, özgür, eşitlikçi, adalet prensiplerine göre gerçekleşmez.

Devlete yakın olan partinin ya da partilerin lehine işleyen bir seçim sistemi geçerlidir.

Bu ülkelerde, bir ulusa ve bir düşünceye, belirli toplumsal kesimlere, siyasi parti kurma özgürlüğü tanınır. Diğer uluslara, azınlıklara, farklı toplumsal kesimlere parti kurma izni yoktur. Örneğin Türkiye’de Kürtlerin kendi siyasi partilerini kurma izni yoktur. İran ve Suriye’de de Kürtler kendi partilerini özgürce kuramazlar. Kürtlerin dışındaki etnik azınlıklar, dini ve mezhebi topluluklar da parti kuramazlar.

PAK,kendisini yeni, demokratik bir siyasal partiler rejiminin hem bir aktörü ve hem deyolaçıcısı olarak görmektedir. Aynı zamanda çoğulcu, katılımcı, çağdaş demokrasiyi de yapılandırmayı amaçlamaktadır.

II-“Ulusların Kendi Kaderlerini Tayin Hakkı”,evrensel, 1789 Fransız Devriminden sonra ulus devletlerin kuruluşu ile birlikte hayata geçmeye başlanan, Wilson Prensiplerinde, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslar arası sözleşmelerde tanımlanan,tarihte ve özellikle Birinci ve İkince Dünya Savaşından sonra milletlerin çokçakullandığı ve hayata geçirdiği bir Haktır.

Milletler,buhaklarınıfederal, bağımsız devlet ya da konfederal devlet kapsam vemuhtevasında kullanırlar/ kullanıyorlar.

PAK da milletlerin bu evrensel ve demokratik hakkına saygı duyuyor, Bunun için mücadele ediyor.

Mensubu olduğumuz Kürtler debir millettir.Kürtler de kendi kaderlerini tayin etme hakkına sahiptir.

Partimiz, Kürt milletinin kendi kaderini tayin etmesi için kurulmuştur. Buhakkın gerçekleşmesi için demokratik siyasi mücadele ediyor.

Partimiz, Kürt milletinin bu hakkını federal, bağımsız ve konfederal devlet muhtevasında kullanmayı, her hal ve şartta daTürkiye’de Kemalist elitik devlet dışında yeni devlet yapılanması için kurulmuş bulunmaktadır.

Partimiz, aynı zamanda Kürdistan partisi olarak, Kürdistan’da yaşayan tüm etnik ve ulusal toplulukların da kendi kaderlerini demokratik bir tarzda tayin etmeleri; bu etnik ve ulusal toplulukların bütün ulusal, sosyal, siyasal, ekonomik, kültürel haklarını kazanmaları için de kurulmuş bir partidir.

III- Kürdistan, Kürtlerin ülkesidir. Yakın ve Ortadoğu’nun en eski ülkesi olduğu için Kürt milleti de kadim bir millettir.

Kürdistan bölünmüş bir ülkedir. Kürdistan 1639 yılında Kasr-ı Şirin Antlaşmasıyla Osmanlı ve Fars İmparatorluğu arasında ikiye, Lozan Antlaşmasıyla 1923’te T.C Devleti, İran, Irak ve Suriye Devletleri tarafından, uluslararası güçlerin de isteği ve insiyatifi ile dört parçaya bölündü..

Irak Federal Devleti bünyesinde “Kürdistan Federe Bölgesi”, Irak Anayasası ve uluslar arası hukuk tarafından tanınan bir bölgedir. T.C Devletinin Eski Başbakanı da en son Kürdistan Başkanı Mesut Barzani’yi davet ettiği zaman bu gerçeği ifade ve kabul etti.

Bu nedenlerden dolayı partimizin üzerinde kurulduğu ülkenin ismiyle kurulması kadar doğal ve demokratik bir hak olamaz.

IV- Osmanlı İmparatorluğunda, etnik ve ulusal topluluklar/ülkeler yarı-otonom bir yapıyla merkezi yönetimle ilişkiliydiler. Kürdistan da yarı-otonom bir yapıya sahipti. Kemalistler, yeni devletlerini kurdukları ve iktidar oldukları zaman, Kürtlere daha geniş ve kapsamlı “Kürdistan Özerkliği” tanıyacakları sanısını yarattılar. Kürt yöneticilerinin bir kesimi bu nedenle Kemalist Devletin kuruluşuna ve Kemalistlerin iktidar olmalarına destek oldular.

Ne yazık ki Kemalistler, Osmanlı Saltanatına son verdikten ve iktidarı aldıktan sonra, Kürtlerle ortak devlet kurmayı kesinlikle ret ettiler. Kemalistler, T.C Devletini kurdular. T.C Devletini, “devlet ulus” olarak bir kapsama kavuşturdular. Yeni ulusu da, Kürtleri ve diğer etnik grupların varlığını ret ederek, onları Türkleştirerek oluşturmaya çalıştılar.

Bu nedenle, T.C Devleti, herkesin de olmayan: ırkçı, demokratik olmayan, bir devlet. Partimiz konfederal ya da bağımsız devlet çözümü yanısıra, Kürtlerin ve Türklerin, diğer etnik toplulukların devleti olması için en azından federal ortak bir devletin de olabileceğini öngörüyor ve savunuyor.

Bu ortak devletin, Kürtlerin, Türklerin, diğer etnik toplulukların iradesiyle gerçekleşeceği tartışmasızdır. Bu nedenle partimiz, bu ortak iradenin oluşmaması halinde bağımsız ve konfederal devletin demokratik bir tarzda kurulmasının Kürt milletimizin hakkı olduğunu savunmaktadır

V- Parti yönetimimize gönderilen yazınızda, partimizin ırkçı olduğu savı ileri sürülmektedir. Partimizin programı, tüzüğü, bugüne kadar yazılı ve görsel basında, yazılı bildiri ve deglerasyonlarında yaptığı açıklamalar incelendiği zaman, partimizin ırkçılığa karşı olduğu hemen saptanacaktır.

Bu nedenle partimiz hakkında ileri sürülen bu iddiayı kesinlikle ret etmekle kalmıyor, mahkûm ediyoruz.

T.C Devleti’nin ırkçılığından bu kadar çile çeken bir milletin ve Kürdistan’da yaşayan demokrat, değişimci fertler olarak kuracağımız partinin ırkçı olması olanaklı mıdır? Böyle bir iddia partimiz ve kurucuları için bir iftira, hakaret, zül olarak tanımlanabilir.

Partimiz hakkındaki ırkçılık iddiası, ırkçılığın ya yanlış tanımından ya da bilerek partimizi karalama amacı taşıyabilir.

Irkçılık, sömürgeci devletlerin, egemen ve hegemonik ulusların bir özelliğidir. Bir ulusu yok saymak, bir ulus üzerinde egemenlik kurmak, bir ulusun tüm haklarını gasp etmek ve yok saymaktır.Bir ulusu yok etmek için katliamlara, jenoside başvurmaktır. T.C Devletinin yapısal özellikleri, Kürt milleti ve diğer etnik gruplar karşısındaki tutumu incelendiği zaman, ırkçı özelliklere sahip olduğu görülecektir.

Partimiz, federal, bağımsız ve konfedeeral bir devlet kurmayı amaçlarken aynı zaman da ırkçılığa karşı mücadele etmek için dekurulmuş oldu.Bu nedenle partimizin ırkçılıkla tanımlanması büyük bir gaf, bilimsel olmayan ve gerçeklere aykırı bir tanımlamadır.

Tekrardan belirtmek isteriz ki partimiz ırkçılığa karşı olan, Kürtlerin bireysel ve kolektif haklarını eksiksiz kazanmaya çalışan bir partidir. Kürt ulusunun, Türk ulusu ve diğer etnik toplulukla üzerinde hükmetmesine kesinlikle karşı olan, demokratik, bireylerin ve ulusal toplulukların hak ve özgürlüklerine saygı duyan, hatta o hakları kutsayan bir partidir. Bu nedenle yeni devlet yapılanması için çalışıyor. Bütün etnik toplulukların haklarını teslim ediyor.

VI- Anayasa, bir devleti, vatandaşların,ulusların hak ve özgürlüklerini;vatandaşların, etnik Toplulukların veulusların kendiaralarındakiilişkileri tanımlayan hukuksal bir belge ve toplumsal bir sözleşmedir.

Anayasa,demokratik olan ve olmayan devletlerde farklı karakterleresahiptirtirlet. T.C Devleti demokratik bir devlet değildir. Anayasası da, demokratik vetoplumsal sözleşme niteliğinde olmayan bir anayasadır. 12 Eylül Askeri Darbesinin oluşturduğu faşist diktatörlük rejimininiradesi tarafından halka onaylattırılan bir anayasadır. Vatandaşların, ulusal ve etnik topluluklarının özgür iradeleriyle tartışılarak oluşturdukları bir anayasa değildir.

Bulunduğumuz aşamada, toplumun bütün kesimleri, tüm siyasal partiler de bu anayasaya karşıdır. Onlarca defa da değişikliğe de uğramıştır.Avrupa Birliğinin Kriterlerine de uygun değildir. Bugüne kadar yapılan tartışmalarla toplumda, siyasal partilerde, her birey tarafından değiştirilmesi gerektiği konusunda bir uzlaşma vardır. Diyebiliriz ki mevcut anayasa, yok hükmündedir.

Ayrıca 12 Eylül Rejiminden önce Kemalist Devletin kurulduğu günden itibaren yapılmış olan anayasaların hiçbiri de toplumsal sözleşme ve demokratik nitelikli değillerdi. Kürtlerin anayasası hiç olmadılar..

Bu nedenle mevcut anayasanın değişmesi gerekmektedir.Toplumsal sözleşme niteliğinde yeni bir anayasanın Kürtler, Türkler ve diğer etnik topluluklar tarafından yapılması gerekir.

Partimiz, toplumsal sözleşme niteliğinde demokratik bir anayasanın yapılmasıgerektiğini de savunmaktadır. Bu nedenle kuruluşunu mevcut anayasaya göre yapması olanaklı değildi. Mevcut anayasaya karşı bir pozisyona ve muhalefete sahip olmak zorundaydı.

Öbür taraftan karşımıza referans olarak çıkarılan anayasa maddeleri ile 2820 sayılı yasanın kendisi, 12 Eylül Askeri Rejiminin kendi milletinin iradesine darbeyle el koyan; muhtevası, ideolojisi ve yapılış usulü bakımından anti demokratik ve meşru olmayan metinlerdir.

Birileri toplumun tarihsel ve sosyolojik gerçekliğine aykırı olarak darbeciler tarafından çıkarılan bu “deli gömleğine”, “ne yapalım yürürlükte olduğu sürece uymak zorundayız” gerekçesiyle saygı duyulamaz.

Bu nedenle tarafımıza gönderilen anayasa ve ilgili yasa maddelerine katılmayı ve bunları esas alarak tek tek cevap vermeyi doğru kabul etmiyoruz.Kürt milletinin varlığı, bireysel ve kolektif tüm haklarımızın inkârı üzerine kurulan 1982 darbe anayasasına da darbeciler tarafından çıkarılan faşizan muhtevalı 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasasına da partimiz karşıdır. Partimiz bu iki yasayı da değiştirmeyi amaçları arasında saymaktadır.

Bu nedenle, tüzük ve programımızın bu yasalara uyup uymadığını tartışma konusu yapmak demek, evrensel hukuka uymamak, Kürt ulusunun kendi kaderini tayin etme hakkını ret etmek, demokrasiden taviz vermek anlamına gelir.

Yargıtay Başsavcılığınızın eğer demokratik bir anayasal ve siyasal partiler rejiminin kurulmasından yana bir tutumu varsa, 1982 darbe anayasası ve 2820 sayılı yasadan en önce, partimizin ve bizim ret ettiğimiz aynı anayasanın 90. maddesinin açık hükmü gereğince AİHS, AİHM Kararları, Venedik Komisyonu Kriterlerini referans göstermesi gerekirdi.

VII- Partimiz, Siyasal Partiler Yasasının, demokratik olmadığını, tüm ulusal ve etnik toplukların kendi partilerini kurmaya çok ve doğrudan elverişliolmadığını ve izin vermediğini bilerek kurulmuştur. Bu nedenle yeni anayasaya bağlı yeni bir Siyasal Partiler Yasasının yapılmasının da zorunlu olduğunu,amaçlarından biri olarak tespit etmiştir.

Toplumsal sözleşme niteliğindeki yeni bir anayasa, aynı zamanda devleti yeniden, en azından federal bir muhtevada yapılandırmak da zorundadır. Bu da bütün yasaların değişmesini öngörmektedir. Devletin, Kürtleri temsil etmeyen, temsil ve yönetim kurumlarının niteliksel değişimini, yeniden yapılandırılmasını zorunlu hale gerektirmektedir.

Aynı zamanda, bu yeni anayasayla bağlantılı,yeni ve demokratik bir Siyasal Partiler Yasasını, Seçim ve Temsil Yasası da olmak üzere tüm yasaların yeniden yapılmasını gerektirir. Partimiz bu nedenle, mevcut Siyasal Partiler ve diğer yasaları değiştirmek, yeni ve demokratik yasalar yapmak için kurulmuştur.

VIII-Hak-Hukuk ve Kanun Sorunsalı:

Çoğu zaman bu kavramlar karıştırılıyor veya birbirinin yerine kullanıldığı görülüyor. Ama bunlar farklı kavramlar ve değerlerdir. Gerek Tabii Hukuk Okulu ve onun sosyal sözleşme teorileri, gerekse diğer hukuk okullarına göre hak, mantıken ve kronolojik olarak hukuktan önce gelir. Hukuk, hakkı tespit eder, korur, kullanımını düzenler ve saygı gösterir. Hakkı yaratan hukuk değil,hukuku yaratan hakkın kendisidir.

Hukuk dediğimiz kavram da sadece kanunlardan ibaret değildir. Kanun, kanunun çıkarılma amacı, örf-adetler, uluslar arası sözleşme kuralları, ulusal ve uluslar arası yargı içtihatları, toplumsal ahlaklılık ve daha birçok sosyolojik etken hep birlikte hukuku oluşturur. Hakkı gözetmeyen hukuk, hukuku gözetmeyen kanun, meşru sayılmaz.

Çünkü hak varoluşsaldı, evrensel, ezeli ve ebedidir. Her yerde ve her zaman olması gerekendir. Hakka aykırı, hakkı görmeyen, gözetmeyen ve saygı duymayan herhangi bir kanun düzenlemesi vicdan dışıdır ve görüldüğü yerde ahlaken ret edilmelidir. Devletlerin çıkardıkları kanunlar her zaman meşru ve masum olmayabilirler. Almanya’ da Hitler’in yaptığı her şey kanuni, Hitler muhaliflerinin bütün özgürlük talepleri kanun dışı idi. Ancak, muhaliflerin talepleri meşru, Hitler kanunlarının gayri meşru olduğundan bugün hiç kimsenin şüphesi yoktur.

Onun için, kanun koyucunun da uygulayıcıların da referansı kanunlardan önce her zaman hak ilkesi olmalıdır.

IX-Uluslararası Sözleşmeler Hukukunda Hak ve Özgürlükler:

Çağımızın en önemli gelişmelerinin başında hiç kuşku yok ki, insan haklarının ulusal hukukun yanında, uluslar arası hukukun da öznesi haline gelmesidir. İnsan, gerçekten hakları ile insandır. Hakları elinden alınmış kölelere eski Roma Hukukunda haklı olarak “konuşan alet” derlerdi. Fizyolojik olarak onlar da insandı, ama hakları olmadığı için eşya hukukuna tabi tutuluyorlardı.

Kişi güvenliği, düşünce, din ve vicdan özgürlüğü gibi, ifade ve örgütlenme özgürlüğü de birinci gurup haklardan olup, bunlar dokunulamaz, yok edilemez ve devredilemez temel haklardır.

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin birinci maddesi “Bütün insanlar özgür olarak, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik duygusuyla davranmalıdırlar”, şeklinde düzenlenirken, altıncı maddesi “Herkesin, her nerede olursa olsun, hukuksal kişiliğinin tanınması hakkı vardır”, hükmünü getirmiştir.

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ile Birleşmiş Milletler, insan haklarına ilişkin doğal hukuk ilkelerini güçlü bir şekilde korumaya alarak uygulanması yönünde ilk adımı atmış, ardından yapılan uluslar arası (evrensel veya bölgesel) sözleşmelerin hemen tümü, beyannamedeki bu maddelerin korumaya aldığı insani değerleri kendilerine amaç edindiklerini taahhüt etmişler.

Birleşmiş Milletler daha sonra geliştirdiği birçok bildirge ve konsey kararlarıyla Evrensel Beyannamenin içini daha da doldurarak, özgürlük çerçevesini genişletmiştir. Bunlardan biri de 1966 yılında imzalanan “Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Milletlerarası Anlaşmadır.” Bu antlaşmayla etnik, dilsel ve dini her halk grubunun kendi dilini, kültürünü inanç sistemini geliştirme ve kendi geleceğini özgürce belirleme hakkı olduğunu kabul etmiş ve dünyanın birçok yerinde yeni ulusal devletlerin kurulmasını desteklemiştir.

Çağımızın en önemli ve etkili insan hakları gelişmelerinden biri de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Mahkemesinin Yargılama Yetkisi olmuştur. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Mahkemesinin yargısal denetimi ile taraf devletlerde birey, ulusal üstü hukukun da öznesi ve koruması altına girmiştir.

İnsan hakları hukuku alanında dünyanın en gelişmiş ve en etkili sözleşmesi sayılan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesini ilk imzalayan ve tanıyan ülkelerden biri de Türkiye olmuştur. Türkiye, 1954 tarihinde sözleşmeyi onaylamış, 1987 yılında da hiçbir çekince koymadan “yargılama yetkisini” kabul etmiştir.

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, iç hukuku doğrudan etkileyen ve ortak hukuk kuralları koyan bir belgedir. Anayasanın 90 ıncı maddesi, “Usulüne uygun olarak onaylanmış ve yürürlüğe girmiş uluslar arası antlaşmalar yasa hükmünde olup, anayasaya aykırılığı ileri sürülemez” hükmünü getirmiş, 2004 yılında yapılan son değişiklik ile “..temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası antlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası antlaşma hükümleri esas alınır”, kuralını benimsenmiştir.

Antlaşmaların Anayasaya aykırılığının ileri sürülememesi, antlaşmaların yasaların üstünde olduğunu göstermektedir. Her hangi bir durumda Sözleşme ile Anayasa karşı karşıya geldiğinde Anayasa değil, Sözleşme uygulanacaktır. İç hukukun bir parçası olan Sözleşme, Anayasaya aykırı kurallar içerse bile, Anayasaya aykırılığı ileri sürülemeyeceğine göre, Anayasaya rağmen uygulanacak demektir. Anayasanın sözleşmeden önce veya sonra çıkmasının, bu kuralın uygulanmasına hiçbir etkisi yoktur. Aynı şekilde Anayasa Mahkemesinin de Sözleşmenin Anayasaya uygunluğunu denetleme yetkisi bulunmamaktadır.

Sözleşme Hukukundan Çıkan Sonuçlar:

a-Uluslar arası hukuk bakımından Sözleşme, T.C Devletini bağlayan bir antlaşmadır.

b-Sözleşme iç hukukun bir parçası olup, iç hukukta ayrıcalıklı bir yere sahiptir.

c-Sözleşme iç hukukta kendiliğinden uygulanır, ayrıca bir düzenleme yapılmasına gerek yoktur.

d-Sözleşmenin Anayasaya aykırılığı ileri sürülemez. Bunun doğal sonucu olarak Sözleşme, Anayasaya aykırı olsa bile uygulanacaktır.

e-Anayasaya aykırılığı ileri sürülemeyen Sözleşmenin, yasaya aykırılığı nedeni ile uygulanmaması, Anayasal sisteme ve hukuk devleti anlayışına aykırı olur.

f-Hak ve özgürlükler alanında Sözleşme kuralı ile ulusal hukuk kuralı arasında bir çatışma olması durumunda, yargıcın kendiliğinden Sözleşme kuralına üstünlük tanıması ve ulusal kuralı sözleşmeye uygun olarak yorumlaması gerekir.

X-Düşünce, İfade ve Örgütlenme Özgürlüğüne Dair İki Önemli Mahkeme Kararı:

Sözleşme, içeriği ne olursa olsun, herhangi bir birey veya grup tarafından dile getirilen düşünceyi açıklama ve siyasi faaliyette bulunma hakkını koruma altına alır. Bu hürriyet sayesinde ancak kişiler kendi düşüncelerinin doğru veya yanlış olduğunu test edebilme imkanına sahip olurlar. “Demokratik bir toplunda ifade özgürlüğü (biz buna örgütlenme ve siyaset yapma hakkı diyelim), yöneticilerin veya kamu makamlarının hoşuna gidecek şeyleri söylemeyi, yapmayı değil, her türlü düşünceyi serbestçe açıklamayı ifade eder” (AİHM Handyside-İngiltere davası-1976).

ABD Yüksek Mahkemesi Terminello/Chıcago Kararında “Bir düşünce açıklaması veya siyasal bir faaliyet, toplumda huzursuzluk, kurulu düzenin koşullarından hoşnutsuzluk yaratıp, kişileri kızgınlığa sürüklerse, esas o zaman amacına en iyi biçimde hizmet etmiş olur”, demiştir.

Sonuç olarak;

Her şeyden önce belirtmemiz gerekir ki partimizin ön isminde bulunan Kürdistan ifadesi, Kürtlerin ezelden beri üzerinde yaşadıkları tarihsel ve coğrafik bir alan, Kürtlerin yurdu ve ülkesi anlamına gelmektedir.

Bu nedenle partimizin “Kürdistan” ismiyle kurulmuş olması, herhangi bir ırksal muhteva içermemektedir.

Ayrıca bu isim, partimizin amaçladığı tüzük ve programıyla da uyumludur. Zira biz Kürt milletinin tarihsel olarak gasp edilen kolektif haklarının iadesini sağlamak, kamuoyunda yoğunca tartışılan “Kürt millet” ve “Kürdistan Sorununu” çözmeyi asıl amaç olarak önüne hedef koyan bir partiyiz.

Hiç şüphesiz isminden başlayarak tüzük ve programına kadar partimiz çok farklı bir yerde durabilir; kurulu sistemin, resmi ideolojinin çerçevesine sığmayabilir.Ama asla ve kata ırkçı, şiddete tevessül gösteren bir parti değiliz. Türk resmi tarih tezi inkâr etse de, Kürtler tarihsel olarak yerleşik oldukları yakın ve ortadoğu coğrafyasının en otokton ve en kadim uluslarından biri olduğu, tarihsel ve tartışılmaz bir gerçekliktir bugün. Bu realite çerçevesinde bu ulusun doğal olarak yurt edindiği bir coğrafyası da bulunmak durumundadır, bunun adı da Kürdistan’dır. Bunların yanında bilimsel literatür incelendiğinde dünyanın her yerinde özellikle coğrafyaya dayalı biyolojik türlerin sınıflandırılmasında ve antropolojik tespitlerde Kürdistan coğrafyası, Kürdistan olarak isimlendirilir. Bizim de Kürt hakları merkezli bir parti olarak Kürdistan ismini kullanmamızdan daha doğal bir durum düşünülemez.

Sonuç olarak hem etik, hem siyasi, hem de bilimsel bir yaklaşım olarak Kürdistan’a Kürdistan demekten daha doğru ve doğal bir husus olamaz.

Anayasanın 68.maddesi Siyasi parti kurma, partilere girme ve partilerden ayrılmayı, 69.maddesi de Siyasi partilerin uyacakları esasları düzenlemektedir.

Takdir edilir ki mevcut anayasa millet iradesine darbe yapan 12 Eylül askeri rejiminin yapılış biçimi, felsefesi ve içeriği itibariyle yaptığı anti demokratik bir anayasadır. Her ne kadar sözü edilen maddeler dahil olmak üzere hak ve özgürlüklere ve demokratik nizamın gereklerine uygun olarak çok sayıda maddesi değiştirilmiş ise de, unutulmasın ki çerçevesi itibariyle mevcut anayasa bir darbe anayasasıdır. Ve Kürt milletinin varlığını reddeden bir anlayışa dayanmaktadır.

Buna rağmen, parti ismimizin veya Kürt halkının kolektif haklarının sağlanmasını önüne hedef koyan, bu çerçeve de eşitlikçi bir federal sistemi veya konfederal, bağımsız devlet dahil Kürt milletinin kendi kaderini tayin hakkını savunan parti programımızın sözü edilen maddelere aykırı düştüğü görüşünde değiliz. Evrensel demokratik hukuka ve Avrupa birliği Kriterlerine uygun olduğu da tartışmasızdır.

Türkiye devletinin, PAK’tan değişiklik taleplerinde bulunması yerine, kendi kanunlarını ve anayasasını değiştirerek, PAK gibi partilerin yasallık kazanmalarına yol açılmalıdır.

Arık ‘’tek devlet, tek milet, tek vatan, tek bayrak’’ siyasetini bir tarafa bırakarak Kürtlerin millet olarak varlıkları, Kürdistan’ın ülke olarak varlığı ve kendi kaderini tayin hakkının yasal ve anayasal güvencelere kavuştutulması zamanıdır.

Parti tüzüğümüzde, tarafınızca belirtilen kimi teknik eksiklikler de tamamlanarak, Tüzük ve Programımızın son hali bu cevabi yazıyla birlikte bilginize sunulmuştur.

İşbu görüş ve cevaplarımızı saygı ile arz ederiz. 13.03.2015

PAK

(Partîya Azadîya Kurdistanê-Kürdistan Özgürlük Partisi) Adına

Genel Başkan

Mustafa Özçelik