Lozan Kürt Enstitüsü kurucularından yazar Nejat Zanyar, Kürtlerin kendi kaderini tayin hakkını dünya gündemine taşıyacaklarını belirtti.
İsviçre’nin Lozan kentinde Lozan Kürt Enstitüsü’nün kuruluşu düzenlenen resepsiyon ile duyuruldu.
Resepsiyonda, Kürtçe ve Fransızca dillerinde Lozan Kürt Enstitüsü’nün bildirgesi ve amaçları açıklandı.
Birçok yazar, akademisyen, siyasi temsilci ve diaspora kuruluşlarının temsilcisi resepsiyona katıldı.
Lozan Kürt Enstitüsü’nü kurucularından biri olan Nejat Zanyar, Rûdaw Bülteni’nine bağlanarak enstitünün amaçlarına ilişkin Hevîdar Zana’nın sorularını yanıtladı.
Zanyar, Lozan Kürt Enstitüsü’nün Aralık 2024’te İsviçre’de resmen kaydedildiğini belirtti.
Enstitünün kuruluş amacı hakkında şöyle konuştu:
“Lozan, Kürdistan tarihindeki sembolik bir anlamı ifade ediyor. Bu ülkede bir antlaşma imzalandı ve bu antlaşmaya göre Kürdistan dört ülke arasında bölüştürüldü. B anlaşmayla Kürtlerin devletsizliği pekiştirildi.
Bu inkâr sistemine karşı mücadele edebilmek için Lozan Kürt Enstitüsü’nü kurmamız gerektiğini düşündük.”
“Kürdistan’ın birliğini temsil etmek istedik”
Zanyar, enstitü komitesinin 5 kişiden oluştuğunu belirterek, “Komite üyeleri 5 kişidir. Bunlardan biri Rojhilat (Doğu Kürdistan) bölgesinden bir kadındır.
Bir kadın Güney Kürdistan, bir doktor Rojava’dan geliyor. Biz iki kişi ise Kuzeyden komitede yer alıyoruz.
Bu şekilde Kürdistan’ın birliğini sembolik olarak göstermek istedik.”
Yazar Zanyar konuşmasının devamında şunları dile getirdi:
“Birçok akademisyen, aydın ve yazar enstitümüze destek veriyor. Aynı şekilde bazı Kürt iş insanları ve sermaye sahipleri de bu enstitünün başarılı olması için destek veriyor ve kurumsallaşmasını istiyor.
İsviçreli akademisyenler ve aydın çevreler de enstitümüze destek veriyor.”
Zanyar ayrıca, İsviçreli yazar ve gazeteci, Kürt yazar ve entelektüel Nureddîn Zaza’nın eşi Gilberte Favre’in de enstitünün onursal üyesi olduğunu belirtti.
Yazar necat Zanyar, enstitünün gelecekteki projelerine dair şunları söyledi:
“Lozan Antlaşması’nın yıl dönümü olan Temmuz 2025’te uluslararası bir konferans düzenleyeceğiz.
Bu konferansa yazarlar, siyasetçiler, hukukçular katılacak.
Konferansta Kürtlerin çözüm meselesini, gelecek perspektifini tartışacağız ve bu konferanstan uluslararası bir görüş çıkmasını ve sonuçlarının dünyaya açıklanmasını hedefliyoruz.
Kürt öğrencilere yüksek lisans ve doktora tezlerini yazmaları için destek vereceğiz.
Hedeflerimizden biri de Kürtçeyi İsviçre’de eğitim dili yapmak. Kürtçeyi koruyacak, geliştirecek ve bu alanda çalışmalarımız olacak.”
Lozan Antlaşması
Lozan Antlaşması, 24 Temmuz 1923’te İsviçre’nin Lozan kentinde, Türkiye, Britanya, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya arasında imzalandı.
Bu antlaşmada Kürtlerin özerklik ve bağımsızlık talepleri uluslararası düzeyde tanınmadı ve Kürdistan toprakları bölüştürüldü.
Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşü sonrasına denk gelen, bu antlaşmayla Türkiye’nin sınırları belirlendi. Kürdistan, Türkiye, İran, Irak ve Suriye arasında bölündü. (Rûdaw)
