JI BO ÇAPEMENÎ Û RAYAGIŞTÎ
Di derbarê kiryarên 12 Îlonê, em rûbirûyî bûyerek nûh in.
Di dema pêkhatina derba leşkerî ya 12 Îlon 1980 de, li hefsxaneyên leşkerî yên mîna Dîyarbekir û Mamak, ji alî saziya bi navê “Laboratuvara Navenda Lêkolînê (HZI)” li ser girtîyên sîyasî hinek ceribandinên bi derman û bê derman hatine kirin, demek berê di mediyayê de hat weşandin. Li ser vê bûyerê, ji bo raya giştî û sazîyên pêwendîdar yên dewletê, me pêwîstîya vê daxuyanîyê dît.
Di peyamê de tê gotin ku ev şêwe xebat pêşî li Amerîka bi bernameyek bi piştgirîya CIA di sala 1953 de bi fermana Dîrektorê CIA Allen Dulles, ji bo afirandina derman an pergalekî kontrolkirina hişê mirovan bi navê MK-ULTRA hatiye destpêkirin, tê gotin ku birayê nivîskar Muazzez İlmiye Çiğ Dr. Turan İtil jî di vê xebatê de cîh girtiye.
CIA, hinek zanyarên di dema Şerê Cîhanê 2. de li kampên Nazîyan ku ceribandin kiribûn, di vê bernameya dijî mirovî de bi karanîye. Ev bername li Amerîka û li cîhanê bûye egerê bertekên mezin û di salên 70yan de ji alî Serokê Amerîka Gerald Ford hatiye qedexekirin. Piştî vê qedexê, Turan Itil vegerîyaye Turkiyeyê, bi xuşka xwe Muazzez Ilmiye re weqfa HZI bi navê dê û bavê xwe Hatice û Zahit avakiribûn.
Cûnta 12 Îlonê di encama hevkarîya CIA û Daîreya Herbê ya Taybet pêkhatibû û ev hevkariya xwînxwar li hefsxanan jî berdewam kiribû. Piştî derbê Dr Turan Itil vê porjeya ku Naziyên kevn jî tê de cîh girtibû û li Amerîka hatibû qedexekirin, ji bo ku li ser girtîyên 12 Îlonê biceribîne serî li “MGK” dabû. Piştî ku destûr wergirt, hefsxanên pîlot wek laboratuar hatine karanîn; bi ceribandinên bêhejmar, bi azînên (metodên) cudareng yê îşkenceyên bi derman û bêderman, bi awayekî sîstematîk li ser girtyan pêkanîne.
Hemû bernameyên bi vî rengî ku li Amerîka hatibûn qedexekirin, ji alî weqfa “HZI” ku ji alî Dr Turan Itil û xuşka wî ve hatibûn damezrandin, pêkhatibûn.
Li Mamak û bi taybetî li hefsxana Diyarbekir ya 5 Nolî ku li dijî girtîyên hemû alîyên neteweya Kurd, pêkanîna van bernameyan, şikenandina xîreta mirovî, tunekirina hestên kesayeta mirovan ya bawerî, hevkarî û berpirsiyarî kiribûn armanc. CIA, piştî bi salan heman ceribandin, li girtîgeha El Gureyp berdewam kir.
Herkesê ku di hefsxana 5 Nolî de beranberî “kîn û nefreta etnîkî” mane, dê gotinên Yuzbaşî Esat Oktay qet ji bîr nekin, digot: “ezê li ser we bernameyek wisa pêk bînim ku hûn ji vir derkevin jî hûnê xwe nasnekin!”
Bernameyek CIA ku li Amerîka hatiye qedexekirin ku ji bo li Turkîye pêkwere, “MGK” a wê demê çawa hatiye razîkirin, egerê pêşkêşkirina MGK çiye, kî bûye/bûne qasid? Di navbêna “MGK” û Weqfa “HZI” peymanek çawa heye?
Bernameya li ser hemû girtîyên hefsa Amedê û bi taybetî ji her alîyên endamê neteweya Kurd hat meşandin, jê çi encam dihat hêvîkirin?
Kiryarên dema ji alî derbeyek xwînrij ve pêkhatibû ku li Turkiye, di serî de Kurd li hemî alîyan neheqîyên gelek mezin hatibû kirin ku bi sebebê encama wan re hîna jî em ditêkoşin, mafê me heye ku em zanibin çi qewimîye. Li hemberî kiryarên di dema 12 Îlonê de li hember me hatiye kirin, em hîna jî li virin û li dijî îşkenceyan em li heman ciyî ne.
Ji ber vêya:
Em rojnamevanên lêkolîner, rêxistinên civata sivîl vedixwînin ku belge û zanînên di derbarê mijarê de ku di arşîvan de, di serî de yê Sazîya Ewlekarîya Milî (MGK), Wezareta Parastinê û Wezareta Dadê bi raya giştî re parve bikin.
GRUBA ÎNSÎYATÎFA MUZEYA HAFIZÊ YA HEFSA 5 NOLÎ
______________________________________________________________________________________
BASINA VE KAMUOYUNA
12 Eylül uygulamalarıyla ilgili yepyeni bir gelişmeyle karşı karşıyayız.
12 Eylül 1980 askeri darbesinin yaşandığı yıllarda, Mamak, Diyarbakır ve diğer askeri cezaevlerinde kalan tutuklular üzerinde , “HZI Araştırma Merkezi Laboratuvarı” tarafından ilaçlı- ilaçsız bazı deneyler yapıldığına ilişkin haberlerin bir süre önce medyada yer alması sebebiyle kamuoyuna ve devletin ilgili kurumlarına hitaben bu açıklamayı yapma gereği duyduk.
Söz konusu haberlerde; bu türden çalışmaların Amerika’da ve CIA destekli bir program olarak 1953 yılında CIA direktörü Allen Dulles’un direktifiyle bir zihin kontrol ilacı ya da aleti bulmak için MK-ULTRA adıyla başlatıldığı ve yazar Muazzez İlmiye Çığ’ın kardeşi Dr. Turan İtil’in programda görev aldığı bildirilmektedir.
CIA’in 2. Dünya Savaşında Nazi Toplama kamplarında çalışmış bir takım bilim insanını bu gayri insani programda kullanmış olması, Amerika’da ve dünyada büyük tepkilere yol açmış ve 70 li yılların başlarında Amerika’da bu çalışmalar başkan Gerald Ford tarafından yasaklanmıştır.
Dr. Turan İtil bu yasaktan sonra Türkiye’ye dönmüş kardeşi Muazzez İlmiye ile beraber, anne ve babalarının ismini ( Hatice ve Zahit) taşıyan HZI vakfını kurmuştur.
12 Eylül bir CIA- Özel Harp Dairesi işbirliği sonucu gerçekleşmiş ve bu kanlı işbirliği cezaevlerinde de devam etmiş, darbeden sonra Dr. Turan İtil, ABD’de yasaklanan ve eski Nazilerin de içinde bulunduğu bir projeyi cezaevlerindeki tutuklular üzerinde denemek için MGK’na başvurmuştur. Gerekli izin alındıktan sonra da pilot cezaevleri laboratuvar olarak kullanılmış, tutukluların kobay olarak kullanıldığı sayısız deneyler , ilaçlı- ilaçsız çeşitli işkence yöntemleri sistemli biçimde uygulanmıştır.
Amerika’da yasaklanan programlar bu cezaevlerinde, Dr. Turan İtil ve kardeşinin kurduğu HZI Vakfı tarafından hayata geçirilmiştir.
Mamak ve bilhassa Diyarbakır cezaevinde tutulan Kürt ulusunun tüm kesimleri üzerinde uygulanan bu programlar, insani onuru kırmayı, inanç, dayanışma , sorumluluk ve özveri duygularını yok etmeyi hedeflemiştir. CIA, yıllar sonra aynı uygulamaları El Gureyp cezaevinde uygulamaktan kaçınmayacaktı.
Diyarbakır 5 nolu cezaevinde kalmış herkes, “etnik hınç ve öfkeye” maruz kalmış, Yüzbaşı Esat’ın , “Size öyle bir program uygulayacağım ki, buradan çıksanız bile kendinizi tanıyamayacaksınız” şeklindeki sözlerini hiç unutmamıştır!
Amerika’da yasaklanan bir CIA programının Türkiye’de hayata geçmesi için, dönemin MGK’nun rızası nasıl alınmıştır, MGK’ na sunumun mahiyeti nedir, kim ya da kimler aracı olmuştur? HZI Vakfı ve MGK arasında nasıl bir sözleşme vardır?
Diyarbakır Cezaevinde tutulan tüm tutuklulara ve bilhassa Kürt ulusunun her kesimine uygulanan programın ne gibi sonuçlar vermesi istenmiştir?
Türkiye’de başta Kürtler olmak üzere tüm kesimlere büyük mağduriyetler yaşatmış ve sebep olduğu sonuçlarla bugün de mücadele etmeye devam ettiğimiz kanlı bir darbe döneminin uygulamalarını bilmeye hakkımız var. 12 Eylül döneminde bizlere uygulanan uygulamalara karşın bizler halen buradayız ve işkencelere karşı aynı noktadayız.
Bu yüzden de:
Araştırmacı gazetecileri, sivil toplum örgütlerini göreve, ve başta Milli Güvenlik Kurulu olmak üzere, Milli Savunma ve Adalet Bakanlığını konuyla ilgili bakanlık arşivlerinde bulunan belge ve bilgileri kamuoyuyla paylaşmaya davet ediyoruz.
5 NOLU CEZAEVİ HAFIZA MÜZE İNİSİYATİF GRUBU
