Tevgera Demokratik a Kurdistan – TEVGER
Kürdistan Demokratik Hareketi – TEVGER
Kurdistan Demokratische Bewegung – TEVGER
Democratic Movement of Kurdistan – TEVGER
Yekîtîya Milletan, di 7ê îlona 2001an de, 21ê îlonê wek roja aştîyê qebûl kiribe jî bi gelemperî 1ê Îlonê, weke roja aştîyê ya cîhanî hatiye qebûlkirin. Hêzên ji bo aştî, demokrasî û pêşketinê, 1ê Îlonê li dunyayê bi çalakî û hewldanên pişgirîya aştîyê û dijberîya şer pîroz dikin.
Bi gelemperî hêvîya aştîyê li cîhanê mezin e. Lê ya acîl, pêdivîya bi aştîyeke mayinde, dadwer û bi rûmet heye ku bikaribe bersîva pêwîstîyên her kesî û her alîyî bide. Lê îro li herêmên cuda yên dinyayê, mixabin şer didomin û ew bi xwe jî dibin sedemên amadeyî û berbanga şerên nu. Şerên wekaletî û yên herêman, herweha Tirkîye û Îran jî di nav de, ji alîyên çend dewletan ve, şerê dagîrkerî û îlhaqê ku bi koçberîya tundrew û komkujîyan ve encam didin. Herweha ev nimûneyên berbiçav in ku ast û berfirehîya vî şerî diyar dike. Bêgûman divê şerên dadwer û rewa û yên ne dadwer ji hev cuda bêne şîrove kirin. Şerên ji bo azadî û serxwebûnê yên neteweya Kurd û gelên din, şerên dadwer û rewa ne.
Li dinyayê, rojhelata naverast ku welatê me Kurdistan jî di nav de cî digre, îro bûye qada hovtirîn şerî. Li vê herêmê di vî şerê 20-30 salên dawîn de bi milyonan kesan jîyana xwe ji dest danin, ji welatê xwe, ji ser xaka xwe koçber bûnin û herweha bajar û welat jî wêran û kavil bûnin. Di van şeran de, yên herî zêde zerar û ziyanê dibînin, kedkar û xebatkarên jar û hejar in; yên feydê dibînin jî baziraganên monopol yên çek û sîlehan û hêzên emperyalîst û kolonyalîst in.
Herweha pir eşkere ye ku zerar û zîyana herî mezin bûye para kurdan û welatê wan Kurdistanê. Li herçar beşên Kurdistanê di ast û dijwarîya cuda de, bi salan e ku şer didomin. Şerên wêranî, koçberî û tunekirinê yên dewletên Tirkîyê, Îran, Iraq û Sûrîyê têr nedikir, bi ser de jî di van deh salên dawî de DAÎŞ jî beşdarî nav vî şerî kirin. Weke tê zanîn komkujîya kurdên Ezdî, ya herî mezin û hovane ya tevgera terorîst ya DAÎŞê ye.
Bakurê Kurdistanê 36 sal e ku bûye qada şerê bêwestan. Di vî şerê wêrankar û bêmerhamet de, bi deh hezaran kesan jîyana xwe ji dest dane, ji 5 milyonan zêdetir kurd ji welatê xwe, ji ser xaka xwe koçber bûnin, ji 5 hezaran zêdetir gund wêran û kavil bûnin. Ciwanên çeleng û bejinzirav yên ewladên Kurd li ser çîyan şehîd bûnin. Eser û hêjayîyên dîrokî û xwezayîya Kurdistanê tahrîbatên mezin dîtin. Nemaze di şerê bi navê xendekan dihê nasîn de, gelek bajar û şînwarên kurdan wêran û kavil bûn. Civata Kurd bi travmayek mezin û xedar ve rû bi rû man. Şerê wêrankar mixabin îro jî didome. Dewleta Tirk bi helwestên kolonyalîst û yên emperyalî ve şer gîhandîye nav Başûr û Rojavayê Kurdistanê û beşekî mezin ji xaka herdû beşan nemaze Efrîn, Serê Kanîyê û Girê Spî yên Rojavayê Kurdistanê dagîr kirîye û niha jî bi hevkarîya Rûsya û Îran dixwaze tevaya erda Rojava dagîr bike û Kurdistana B.Rojava ji Kurdan paqij bike. Herweha bi bahaneya PKKyê şerê li Başûrê Kurdistanê, bûye tevger û şerê dagîrkirina dewleta Tirk.
Heta îro, di vî şerî de tu alîyekî serketî tuneye. Lê neteweya Kurd di vî şerî de mexdûr bûye û zerar dîtîye. Bi demografîya xwe, bi xwerista xwe û bi dîroka xwe Kurdistan wêran bûye. Bi aborîya xwe, bi tevna civaka xwe, bi ziman û çanda xwe û bi tahrîbatên dînamîkên civata xwe ve neteweya Kurd zerar dîtîye. Bi van sedeman ev şer ne di berjewendîya neteweya Kurd de ye û ev şer ne şerê neteweya Kurd e. Neteweya Kurd şerekî weha naxwaze. Di rastîya xwe de ev şer, şerekî bi daxwaz û konsepta “di hundirê welêt şer û li dervî welêt şer” ya dewleta Tirk bi xwe ye; dewleta Tirk di berdewamkirina vî şerî de feyda xwe dibîne. Berîya ku zêdetir wêranî û kuştin bibin, divê ev şer bi dawî bibe. Heger dê aştî bibe, divê aştîyeke bi rûmet, dadwer û mayinde be û di bin garantîya navneteweyî de maf û azadîyên gelê me yên netewî û demokratîk bihê pêk anîn.
Bi minasebeta 1ê Îlonê roja aştîya cîhanê, em bi taybetî carek din diyar dikin ku divê rêxistinên kurdan pirs û pirsgirêkên xwe bi rêyên aştî û danûstendinan çareser bikin. Metodên tundrewî û kuştina navxweyî yên rêxistinan nayê qebûlkirin. Herweha divê li herçar beşên Kurdistanê pirsgirêkên nava rêxistinan miheqeq bi rêyên aştî û dîalogan bêne çareserkirin. Bi sedemên sîyasî rijandina xûna kurdan bi destên kurdan divê bihê qedexe kirin û neyê qebûlkirin. Pêwîstîyek acîl bi huqûkeke neteweyî û navxweyî ya pêwendîyên rêxistinên herçar beşên Kurdistanê yên tevgera neteweyî û demokratîk yên kurdan koordîne bike heye.
Di 1ê îlonê roja aştîya cîhanî de em, bangî Neteweyên Yekgirtî, Yekîtîya Ewropayê, dezgehên mafên mirovan yên navneteweyî û hêzên demokratîk dikin ku li dijî polîtîkaya dewleta Tirk ya şerê dagîrkerîya li her sê beşên Kurdistanê didomîne, dengên xwe bilind bikin. Herweha careke din bi vê minasebetê, em aştîyeke bi rûmet û dadwer ku li tevaya cîhanê û ji bo hemî kesî pêkan be hêvî dikin.
1ê îlona 2022
————————————————————————————————————–
ONURLU VE ADİL BİR BARIŞ DİLEĞİYLE 1 EYLÜL DÜNYA BARIŞ GÜNÜ KUTLU OLSUN!
Birleşmiş Milletler 7 Eylül 2001 tarihli kararıyla 21 Eylül’ü Dünya Barış Günü olarak ilan etmiştir. Bununla birlikte Dünya Barış Günü daha çok 1 Eylül günü olarak kabul görmüştür. Barış, demokrasi ve ilerlemeden yana güçler 1 Eylül’ü dünya genelinde savaşa karşı ve barıştan yana eylem ve etkinliklerle kutlamaktadırlar.
Dünya genelinde barışa duyulan özlem büyüktür. Onurlu, adil, kalıcı ve her kesi kapsayan bir barışa duyulan ihtiyaç ise acildir. Ancak, dünyanın birçok bölgesinde savaş devam etmekte ve yeni savaşlar için zemin oluşturulmaktadır. Bölgesel savaşlar, vekalet savaşları, bölgemizde Türkiye ve İran’ın da içinde yer aldığı bazı ülkeler tarafından sürdürülen işgal, ilhak, zorla göçertme ve katliamlar yaşanan savaş durumunun boyutlarını gösteren çarpıcı örneklerdir. Tabi ki haklı ve haksız savaş ayrımını da yapmak gerekiyor. Ulusal bağımsızlık ve özgürlük mücadelesi veren Kürtlerin ve diğer halkların savaşı haklı savaşlardır.
Savaşın dünyada en acımasız biçimde sürdüğü yerlerin başında ülkemiz Kürdistan’ında yer aldığı Ortadoğu bölgesi gelmektedir. Son 20-30 yıl içinde bölgede yaşanan savaşlarda milyonlarca insan hayatını kaybetmiş, yerini ve yurdunu terk etmek zorunda kalmış, şehirler ve ülkeler viraneye dönmüştür. Savaşta zarar görenler daha ziyade yoksul ve emekçi halk kesimleridir, kazananlar ise silah tekelleri ve sömürgeci-emperyalist güçlerdir.
Yine savaştan en çok zarar görenler açıktır ki Kürtler ve Kürdistan olmuştur. Kürdistan’ın her dört parçasında farklı düzey ve yoğunlukta da olsa yıllardır fiili bir savaş durumu yaşanmaktadır. Üstelik bu yıkım, imha ve göç ettirme savaşına ve uygulanan katliamlara Türkiye, İran, Irak ve Suriye sömürgeci devletleri yetmezmiş gibi bir de son 10 yılda DAİŞ de katılmıştır. Cihatçı DAİŞ terör örgütünün Êzîdî halkımıza uyguladığı katliam yakın tarihin en büyük ve en acımasız katliamlarından biridir.
Kuzey Kürdistan 35 yıldır sonu gelmeyen bir savaşa sahne olmuştur. Tam bir yıkım savaşı olan bu acımasız savaşta on binlerce insan hayatını kaybetmiş, 5 milyondan fazla insan yerinden-yurdundan edilmiş, 5 binin üzerinde köy yakılıp yıkılarak yerle bir edilmiştir. Her biri genç birer fidan olan Kürt milletinin filinta gibi binlerce kız ve erkek evladı dağlarda şehit verilmiştir. Kürdistan’ın doğası ve tarihi değerleri ağır tahribatlar görmüş, ekonomik, sosyal ve kültürel dinamikleriyle Kürt toplumu ağır zararlar görmüştür. Özellikle Hendek Savaşı olarak tanımlanan son savaşlarda çok sayıda Kürt şehri ve yerleşim birimleri yerle bir edilerek viraneye çevrilmiştir. Kürt toplumu ağır bir travmadan geçmiştir. Bu yıkım savaşı bugün de devam etmektedir. Türk devleti tarihinden gelen sömürgeci ve emperyal emellerle savaşı Güney ve Güneybatı Kürdistan’a da taşımıştır. Güneybatı Kürdistan’da Efrîn, Serê Kanî ve Girê Spî’yi işgal etmiştir ve şîmdî de Rusya ve Îran ile itifak içinde tüm Güneybatı Kürdistanı içgal etmeye çalışıyor. PKK ve eylemlerini gerekçe göstererek Güney Kürdistan’da başlattığı askeri operasyonlar giderek bir işgal hareketine dönüşmüştür.
Bugüne kadar bu savaşta kazanan taraf yoktur. Ama savaşta mağdur olan ve büyük zarar gören Kürt milletidir. Demografisi, doğası ve tarihiyle virane olan Kürdistan’dır. Ekonomisi, sosyal yapısı, dili ve kültürü ile iç dinamikleri ağır tahribat gören Kürt toplumudur. Dolayısıyla bu savaş Kürtlerin yararına değildir, Kürt milletinin savaşı değildir. Kürt milleti böyle bir savaşı istemiyor. Türk devletinin “içerde savaş, dışarda savaş” konseptiyle kendisinin istediği ve sürdürülmesinde yarar gördüğü bir savaştır. Daha büyük acılar, yıkımlar ve kayıplar yaşanmadan bu savaşa son verilmelidir. Ve barış olacaksa, ulusal-demokratik haklarımızı sağlayan, adil, onurlu, kalıcı ve uluslararası güvenceye bağlanmış bir barış olması gerekiyor.
1 Eylül Dünya Barış Günü dolayısıyla bir kez daha şunu özellikle ifade etmek istiyoruz: Kürt örgütlerinin iç sorunlarını diyalog ve barışçıl yollarla çözmeleri gerekiyor. Örgüt içi şiddet ve öldürme olayları asla kabul edilemez. Kürdistan’ın dört parçasından örgütler arasında var olan ve olabilecek sorunları da mutlaka diyalog ve barışçıl yollarla çözmek gerekir. Siyasi gerekçelerle Kürt kanının dökülmesi katiyetle kabul edilemez ve yasaklanmalıdır. Kürt ulusal demokratik hareketinin dört parçadan Kürt örgütleri arasındaki ilişkileri düzenleyen bir ulusal iç hukuk düzenlemesine şiddetle ihtiyacı vardır.
1 Eylül Dünya Barış Günü’nde Birleşmiş Milletleri, Avrupa Birliğini, dünyadaki insan kakları örgütleri ile demokratik güçleri Türk devletinin Kürdistan’ın üç parçasında sürdürdüğü savaş ve işgal politikasına karşı çıkmaya çağırıyoruz. Ve dünyada onurlu, adil, kalıcı ve her kesi kapsayan barış dileğimizi dile getirmek istiyoruz.
1 Eylül 2022
KÜRDİSTAN DEMOKRATİK HAREKETİ (TDK-Tevger)
