Benim yazım, kitap hakkında bir eleştir ve derin değerlendirme yazısı değil, bir tanıtım yazısı.
Abdulbari HAN’ın “Tanıkların Anlatımı ile 1925 Şeyh Sait Kıyamı –Cıbranlı Halit Bey ve Azadi Örgütü” isimli kitabının basımı Kasım 2023 tarihinde Doz Yayınevi tarafından yapıldı.
Kitabın yazarı kısa bir süre önce Diyarbekir’de 1925 Kürdistan Bağımsızlık Hareketi ile ilgili yapılan bir konferansta bu çalışma konusunda ve esasa ilişkin konuda sınırlı bir boyutta da olsa bir sunum yaptı.
Kitap, resimleri içeren sayfalar hariç 666 sayfadan oluşuyor. Kitapta 3 Koca Bölüm ve 170 başlık söz konusudur.
Kitap anlatımlardan büyük emek ve zaman verilerek oluşturulmuş. Yazımı oldukça zor bir kitap niteliğindedir. Canlı anlatımlar, büyük acıları, haksızlıkları, zulmü, hukuksuzluğu, idamları, katliamları, insanlık suçu niteliği taşıyan uygulamaları içeren görüşler ifade ediyorlar.
Yazar Abdulbari HAN’ın da 1925 Kürdistan Bağımsızlık Hareketinde yakınlarının öldürüldükleri ve idam edildikleri göz önüne alındığı zaman, bu duygusal ortamın üstüne çıkarak yazması ayrı bir beceri, ustalık sorunudur.
Abdulbari HAN, İstiklal/Azadi/Bağımsızlık Örgütü lideri Cibranlı Halit Bey’in Şehri Muş, Kazası Varto ve köyü İnak’ta 1951 yılında dünyaya geliyor.
Varto şehri, aynı zamanda Şeyh Sait Efendi’nin kalleşçe ve barbarca derdest edildiği ünlü bir kaza.
Yakın tarihte de PKK’nın tahribatlarına ve yıkımına, Kürt değerlerini yoketme çabalarına rağmen Kürt milli şurunun güçlü olduğu merkezlerden biridir.
Abdulbari HAN, çocuk yaşlarda Kürt milli Kurtuluş duygularının yoğunluğu içinde, 1925 Kürdistan Bağımsızlık Hareketini ve sonrasını yaşayanların anlatımları içinde büyüyor. Erzurum Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğrencisi olduğu zaman, Kürt milli şuurunu taşıyan olgun bir gençtir. Üniversiteyi bitirdiği zaman Kürt-Kürdistan Davasının doğal bir çalışanıdır. Milli davanın bir neferidir. 1970 Sonrası Kürdistan Milli Kurtuluş Mücadelesinin mütevazi bir militanıdır. Ailesiyle ve kardeşleriyle bu mücadele ve çalışmanın içindedir.
12 Eylül1980 Askeri Faşist Darbesinin bütün uygulamalarına şahit olur ve o uygulamaların acısını çeker.
1999-2004 yılları arasında Varto Bağımsız Belediye Başkanı olur. Devlete ve PKK’ye rağmen önemli işler yapar ve projeler gerçekleştirir.
Bölgenin de en tanınmış ve önemli milli kanaat önderlerinden biri olur. Şimdilerde de aynı özelliğini koruyor ve devam ettiriyor.
Abdulbari HAN, yakın bir dostum ve arkadaşım. Sık sık görüştüğüm, görüş alışverişinde bulunduğum bir dostlarım ve arkadaşım. Aynı zamanda yakın aile dostlarıyız.
Kürdistan’ın en büyük bağımsızlık hareketlerinden biri olan “1925 Kürdistan Bağımsızlık Hareketi” hakkında birçok kitap, inceleme, makaleler yayınlanmış durumdalar. Bu yazılanların çoğu resmi devlet görüşlerini, Kürtleri yok sayan Kemalist yazarların görüşleri ve kitapları. Bu kitaplar doğal olarak doğruyu, gerçeği yansıtma yerine, gizleme yoluna giden; hatta doğru ve gerçekleri saptıran, karalama niteliğinde görüşlerdir.
Kürt okumuşları da kendi tarihleri hakkında bilgi sahibi olmadıkları, Kemalist değerlerle donatıldığı ve eğitildikleri için çoğu zaman bu sakat, yanlış, Kürt karşıtı, 1925 Kürdistan Bağımsızlık hareketi ve onun liderlerine yönelik görüşlerine altlık oldular, savundular.
