Diyarbakır’ın Çınar ilçesindeki Zerzevan Kalesi’nde yürütülen kazılarda, Mithras dinine ait yer altı tapınağının yakınında 1800 yıllık ameliyat aletleri bulundu.
Diyarbakır’ın Çınar ilçesine 13 kilometre uzaklıktaki Demirölçek Mahallesi yakınlarında bulunan, Roma Ä°mparatorluÄŸu döneminde “askeri yerleÅŸim” olarak kullanılan Zerzevan Kalesi, kentin önemli turizm deÄŸerleri arasında yer alıyor.
Askeri yerleşimde, dünyada bulunan son Mithras tapınağının ortaya çıkarıldığı kale, tarihe ışık tutmaya devam ediyor.
UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne adını yazdıran tarihi kalede, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Valilik, Diyarbakır Müzesi, Çınar Kaymakamlığı ve Dicle Ãœniversitesinin katkılarıyla 2014 yılında baÅŸlatılan kazı çalışmaları sürüyor.
Bugüne kadar 60 dönüm alan üzerinde 12-15 metre yüksekliğinde ve 1200 metre uzunluğunda sur kalıntısı, 21 metre yüksekliğinde gözetleme ve savunma kulesi, kilise, yönetim binası, konutlar, tahıl ve silah depoları, kaya mezarları, su kanalları ile 54 su sarnıcı, yer altı kilisesi, 400 kişinin sığacağı yer altı sığınağı, gizli geçitler, milattan sonra 4. yüzyılda Hristiyanlığın benimsenmesiyle önemini kaybeden, dönemin Mithras dinine ait yer altı tapınağı ve birçok eser ortaya çıkarıldı.
Jandarma ekiplerince 7 gün 24 saat korunan kalede bu yıl baÅŸlayan kazılarda, geçen ay 1900 yıllık Mithras Tapınağı’nın anıtsal kapısına ulaşıldı.
Bu bölgede çalışmaları yürüten uzman ekip, 1800 yıllık iki ameliyat aletine ulaştı.
“Bu aletler kutsal alanda ortaya çıkarıldı”
Kazı BaÅŸkanı Doç. Dr. Aytaç CoÅŸkun, gazetecilere yaptığı açıklamada, kalede 2014’te baÅŸlatılan kazı çalışmalarını yılın 12 ayı sürdürdüklerini söyledi.
Zerzevan Kalesi’nde bu yıl önemli bulgulara rastladıklarını ifade eden CoÅŸkun, ÅŸunları kaydetti:
“Bulgulardan en önemlisi yeni ortaya çıkarılan ameliyat aletleri. Burası bir Roma garnizonu ve askeri yerleÅŸim. Lejyon (Roma ordusundaki askerlere verilen isim) grubundan 1200 asker burada kaldı. Askerlerle hareket eden profesyonel doktorlar var. Burada muhtemelen birçok operasyonlar yapılıyor. Hem savaÅŸ zamanı hem de antrenmanlar sırasında yaralanmalar oluyor. Bu nedenle büyük bir ameliyathane olmalı. Bu ameliyathaneye ait olan bu aletler kutsal alanda ortaya çıkarıldı. Bunlar küçük ve 12 santimetre civarında. Bu aletlerin iki tarafı da kullanılıyor. Çünkü zamanla yarışıldığı için genelde ameliyat aletleri 2 taraflı yapılıyor. Bir tarafı delmek, diÄŸer tarafı da deriyi kaldırmak ve kesme için kullanılıyor. Önemli ameliyatlar bu aletler kullanılarak yapılıyor.”
Coşkun, ameliyat aletlerinin bronzdan yapıldığını ve oldukça keskin olduklarını belirtti.
“Müze projesini yakında baÅŸlatmayı planlıyoruz”
Alanda çalışmaların süreceğini dile getiren Coşkun, şöyle devam etti:
“Mutlaka bu operasyonların yapıldığı hastane de ortaya çıkarılacak. Bu yılki çalışmalarda iki alet bulduk. Askeri yerleÅŸimlerde askeri yaralanma olduÄŸu için bu tip aletlerden kazılar devam ettikçe çok sayıda bulacağız. Kalede binlerce eser ortaya çıkarıldı, bulduÄŸumuz ameliyat aletleri 1800 yıllık. Amacımız tedavilerin ve ameliyatların yapıldığı mekanı ortaya çıkarmak. 3000 yıl öncesine ait de birçok eser bulduk. Binlerce eserin sergileneceÄŸi müze projesini yakında baÅŸlatmayı planlıyoruz. Kalenin giriÅŸinde yapılacak bu müzede eserler sergilenecek.”
Coşkun, bu yıl 400 bin kişinin ziyaret ettiği kalede, gelecek yıl en az 1 milyon ziyaretçiyi ağırlayacak şekilde çalışma yürüttüklerini aktardı. (AA)
