‘Ãœzerinde güneÅŸ batmayan imparatorluÄŸun’ eski sömürgelerinden oluÅŸan Britanya Milletler TopluluÄŸu’nun üyesi olan ve Londra’daki monarkı devlet baÅŸkanı olarak tanıyan Avustralya’da ulusal bayram yine tartışma ve protestolara vesile oldu.
1770’de Avustralya’ya ayak basan ilk Avrupalı olan Britanyalı kaÅŸif James Cook’un çıktığı Botany Körfezi’ne (Sidney Limanı) 1788’de 11 gemiden oluÅŸan Birinci Filo çıkarma yapıp Büyük Britanya’nın Birlik bayrağını dikmiÅŸti. O güne tekabül eden 26 Ocak, Avustralya Günü olarak kutlanıyor.
‘Ä°STÄ°LA GÃœNÃœ, ÖLÃœM KALIM GÃœNÃœ VEYA YAS GÃœNÃœ’
Ancak Britanya’dan 24 bin kilometre ötedeki Avustralya’ya ilk sömürgecilerle mahkumların götürülmesi ve ceza sömürgesi kurulmasının uzun gölgesi ulusal günün üzerinden kalkmıyor. ÇoÄŸunluk için mangal keyfi yapılan ve yaza veda edilen Avustralya Günü’nü Avustralya yerlilerinin yanısıra sömürgeciliÄŸi ve emperyalizmi sorgulayanlar da Ä°stila Günü, Ölüm Kalım Günü veya Yas Günü diye niteliyor. Günün deÄŸiÅŸtirilmesi ya da tümden kaldırılması talepleri tartışılıyor.
SÄ°VÄ°L DÄ°RENÄ°Åž GENÇLÄ°K HAREKETÄ°’DEN VÄ°DEOLU ÃœSTLENME
Dolayısıyla dün güneydeki Melbourne ÅŸehrinde Kaptan Cook heykeli kaval kemiÄŸi kısmından kesilerek devrilmesi ÅŸaşırtmadı. Kaideye “Sömürge düşecek” yazıldı. Daha sonra Sivil DireniÅŸ Gençlik Hareketi diye bir grup, heykellere saldırıları nasıl yaptığının videosunu paylaÅŸtı.
26 Ocak civarı es geçilmeyen Kaptan Cook heykeline 2018’de “Gurur duymuyoruz” yazılıp Aborijin bayrağı asılmış, 2022’de kırmızı boya atılmıştı.
Yaklaşık 64 yıl tahtta kalıp imparatorluÄŸu daha da geniÅŸleten Kraliçe Victoria’nın yakınlardaki heykeli de kırmızıya boyandı.
Victoria Eyaleti BaÅŸbakanı Jacinta Allan, “Bu tür vandalizmin toplumumuzda yeri yoktur” dedi. Victoria Polisi “Olay sırasında bölgede çok sayıda kiÅŸinin gezindiÄŸi görüldü” diyerek her iki anıttaki “kriminal hasarla” ilgili soruÅŸturma açtı.
‘GÃœN KALSIN, TARÄ°H DEĞİŞSÄ°N’ EĞİLÄ°MÄ°
Bir kesim “soykırım kutlamasını” protesto ederken, anketlere göre saÄŸlam bir çoÄŸunluk, Avustralya Günü adında bir ulusal bayram ve dolayısıyla resmi tatil günü olmasından yana, ancak tarihi deÄŸiÅŸtirme konusunda daha bölünmüş durumda.
AFP’ye konuÅŸan 50 yaşındaki Melbourne sakini Michelle Slater, “Avustralyalılar resmi tatillerini seviyor, ben de resmi tatillerimi seviyorum. Resmi bir tatil istiyorsak, onu yeniden markalaÅŸtıralım, yeniden piyasaya sürelim ve haydi Avustralya Günü’nü baÅŸka bir tarihe taşıyalım” dedi.
Avustralya’nın en önde gelen sporcusu olan kriket kaptanı Pat Cummins de daha kapsayıcı bir tarih bulunabileceÄŸini savunarak: “Avustralya Günümüz olmalı, ancak muhtemelen onu kutlamak için daha uygun bir gün bulabiliriz.”
Ancak tarihe ilişkin görüşler, çoğunlukla partilerin siyasi çizgileri doğrultusunda bölünmüş durumda. Sağ değiştirilmesine karşı, sol değiştirilmesinden yana.
ABORJİNLERİN TANINMASI GEÇEN YIL ÜLKE ÇAPINDA HER EYALETTE REDDEDİLDİ
1901 tarihli anayasasının Avustralya’nın ilk yerli sakinlerinin tanınması ve parlamentoya danışmanlık yapacak bir yerli organının kurulması yönünde deÄŸiÅŸtirilmesi önerisi, geçen yılki referandumda reddedildi. Teklif ülke çapında her eyalette reddedildi. Avustralya yerlilerinden (Aborjinler) geriye kalanlar, 26 milyonluk ülke nüfusunun yüzde 4’ünden biraz azını oluÅŸturuyor. (AFP, BBC)
