“Qedexeya ABC’yê”

Serenav: “Qedexeya ABC’yê”
Karakter:
Memo: Zarokekî Kurd ê zîrek û biçûk, çavên wî wek stêrkên şevê dibiriqin. Dilekî wî yê mezin heye ji bo zimanê xwe.
Mamoste Gûl: Mamosteyeke Tirk a hişk, rûyê wê tim tijî xemgînî ye, mîna ku li hemû dinyayê qehirîbe. Bi qedexeyên zimên pir cidî ye.
Cih: Dibistanek li bajarokekî biçûk ê Tirkiyê. Rojek geş a payizê.
(Dîmen: Pola dersê. Memo li rêza pêş rûniştiye, bi baldarî guhdar dike. Mamoste Gûl li ser textê reş radiweste.)
Mamoste Gûl (bi Tirkî, bi dengekî tûj): Baş, zarokno! Îro em ê dersa “ABC”ya Tirkî dest pê bikin. Herkes guh bide min baş! Di vê polê de, tenê Tirkî tê axaftin. Qedexe ye ku kes bi zimanekî din biaxife!
(Memo destê xwe bilind dike.)
Mamoste Gûl: Belê Memo? Pirsek te heye?
Memo (bi Tirkî, bi dengekî nerm): Mamoste, lê em Kurdî jî dizanin. Ma em nikarin carinan Kurdî jî biaxivin?
(Mamoste Gûl rûyê xwe diqermîse.)
Mamoste Gûl: Memo! Min çi got? Di vê polê de tenê Tirkî! Kurdî qedexe ye! Ev Tirkiye ye, divê em Tirkî biaxivin! Fêm kir?
Memo (serê xwe dihejîne, bi dilşikestî): Fêm kir, mamoste.
(Mamoste Gûl dest bi dersa ABC’yê dike. Ew li ser textê reş “A” dinivîse û dibêje:)
Mamoste Gûl: Ev “A” ye. “A” wek “Ayşe”. Niha, Memo, tu bêje! “A” çi ye?
Memo (bi dengekî bilind): Mamoste, “A” di Kurdî de jî heye! Wek “Azadî”!
(Mamoste Gûl çavên xwe digerîne. Pol bi kenê diteqe.)
Mamoste Gûl: Bes e! Kî kenî? Memo! Ez te hişyar dikim! Careke din tu Kurdî biaxivî, ez ê te ceza bikim!
Memo (bi bêdengî, di dilê xwe de): Cezaya min çi ye? Ma ji bîrkirina zimanê min mezintir cezayek heye?
(Ders dewam dike. Mamoste Gûl “B” dinivîse.)
Mamoste Gûl: Ev jî “B” ye. “B” wek “Burak”. Niha, Fatma, tu bêje! “B” çi ye?
Fatma (bi tirs): “B” … “B” wek “Borek”, mamoste.
Mamoste Gûl: Baş e. Niha, Memo, tu bêje! “B” di Kurdî de çi ye?
Memo (bi zîrekî): Mamoste, “B” di Kurdî de “Bextewarî” ye!
(Pol dîsa bi kenê diteqe. Mamoste Gûl hêrs dibe.)
Mamoste Gûl: Memo!!! Bes e! Ez naxwazim careke din Kurdî di polê de bibihîsim! Tu ê piştî dersê bimînî!
Memo (bi serê xwe xwar): Baş e, mamoste.
(Piştî dersê, Memo li polê tenê dimîne. Mamoste Gûl tê hundir.)
Mamoste Gûl: Memo, min got ku tu ê piştî dersê bimînî! Tu çima guh nadî gotinên min?
Memo (bi cesaret): Mamoste, min guh da. Lê min nikarîbû xwe bigirim. Zimanê min… ew pir şîrîn e.
Mamoste Gûl (bi nermî, cara yekemîn): Zimanê te? Kurdî?
Memo: Erê, mamoste. Kurdî. Zimanê dayika min, bavê min, kalikê min… Zimanê strana min, çîroka min, kenê min, girîna min… Her tiştê min e.
(Mamoste Gûl bêdeng dimîne, difikire. Rûyê wê hinekî nermtir dibe.)
Mamoste Gûl: Memo… ez fêm dikim. Lê divê tu fêm bikî ku li vir, li dibistanê, divê em Tirkî biaxivin. Qanûn wiha ye.
Memo: Lê mamoste, ma qanûn nikare were guhertin? Ma qanûn nikare bibe dostê zimanê min?
(Mamoste Gûl nikare bersivê bide. Ew dinêre çavên Memo yên mezin û bi hêvî. Ew dibîne di wan çavan de kûrahiya zimanekî, çandekî, gelêkî.)
Mamoste Gûl (bi dengekî nizm): Memo, here malê. Lê sibê, hewl bide ku di polê de tenê Tirkî biaxife. Ji bo min.
Memo (bi serê xwe dihejîne, bi rêzdarî): Baş e, mamoste. Ez ê hewl bidim.
(Memo ji polê derdikeve. Mamoste Gûl li pey wî dinêre. Di rûyê wê de, tevlîheviyek hestên cuda heye. Xemgînî, şefqet, û belkî, hinek poşmanî.)
(Dîmen diguhere. Êvar e. Memo li ber pencereya xwe rûniştiye, li stêrkan dinêre. Ew bi Kurdî distirê, bi dengekî nizm û şîrîn.)
Memo (bi Kurdî distirê):
Zimanê min, ronya çavên min e,
Şîrîntir ji hingiv û şekir e.
Ew bîranîna kal û pîrên min e,
Hêviya rojên pêşerojê ye.
(Stêrk dibiriqin. Dengê Memo di şeva bêdeng de belav dibe. Zimanê Kurdî, tevî qedexeyan jî, dijî û dimîne.)
Dawî.
Ev çîrok, her çend bi kenê dest pê bike jî, hêvî dikim ku ramanên kûr jî derxe holê li ser girîngiya zimanê dayikê û mafê axaftina wê. Mamoste Gûl di destpêkê de hişk be jî, di dawiyê de, bi riya zarok Memo, hinekî din hesas dibe li ser mijarê. Hêvîdar im ku ev çîrok ji te re xweş be. Eger tu bixwazî, em dikarin li ser karakteran an naveroka çîrokê jî biaxivin.