Konferansa îsal bi sernavê “Civîna Kordînatorên Edîtoryal a ENEXê” hat lidarxistin.
Di konferansa ENEXê de hat ragihandin ku hejmara welatên ku medya lê azad e ji 23yan daketiye 8an.
Roja yekem
Tîma Rûdawê ya ku ji 5 kesan pêk dihat roja yekem li Navenda Medyayê ya li bajarê Hilversumê bi gotinên “Rûdaw tim bi tîmeke mezin li vir e” hat pêşwazîkîrîn.
Dema ku me û nûnerên medyayê yên welatên cuda hev nas dikir me dît ku haya tevan ji kar û xebatên Rûdawê heye. Gelekan ji wan got ku ew sûdê ji berhemên me dibînin û Rûdaw cihê baweriyê ye.
Axaftina “bixêrhatinê” ji aliyê Serokê Beşa Nûçeyên Derve ya RTL4ê Eric Smink ve hat kirin.
Eric Smink bi gotina Charles Darwin a bi rengê “Ne yên herî bihêz û herî zîrek li jiyanê dimînin, ên ku dikarin xwe li gel guherînê biguncînin li jiyanê dimînin” bal kişand ser girîngiya xweguncandina li gel guherînan.
Midûrê Nûçeyan ê ENEXê Mark Evans li ser nûvejenkirina edîtoryal û nûnerê ENEXê Colm McGlinchey jî li ser ENEX Dîjîtalê agahî dan beşdaran.
Di vê rûniştinê de hat nîşandan ku karên ENEXê berfirehtir dibin, niha bi 20 medyayên cuda re dan û standin tê kirin da ku ew jî beşdarî ENEXê bibin û piştî beşdarbûna wan dê hejmara nûnerên ENEXê bi ser 70yî bikeve.
Dîsa hat zimên ku zêdebûna endamên ENEXê dê sûdên wekî “zêdebûna berheman, derfetên nû, kalîteya çêtir û pêbaweriya zêdetir” bi xwe re bîne.
Hat diyarkirin ku li cîhanê azadiya medyayê roj bi roj ber bi kêmbûnê ve diçe û hejmara welatên ku medya li wan azad ji 23yan daketiya 8an.
Her wiha hat destnîşankirin ku “otokrasî” rê li ber azadiya medyayê digire.
Nûnerê N1ê Nikola Radisic bi mînaka bûyerên li Sirbistanê qala weşangeriya di atmosfereke aloz de û zehmetiyên li ber karên N1ê yên li Sirbistanê kir.
Nikola Radisic daxuyand ku li Sirbistanê li ser karê rojnamegeriyê zexteke zêde heye, hikûmet ji karên ku rojnameger dikin hez nake û hewl dide rûmet û pêbaweriya medyayê kêm bike.
Nûnerê RTL4ê Joel Philp di rûniştina li ser “Hevkarî û Gavên Bê” de peyamên bi vî rengî dan:
“Em dikarin di demên diyarker de wekî tîmekî bixebitin
Eger em bi hev re parve bikin em hemû dê darîçavtir bibin
Plandanîn û rêpakiya zûtir dê lezê zêdetir bike
Em dikarin ji bo hevtêgihiştin û baweriyê çarçoveyekê ava bikin”
“Ev Cîhana Donald Trump e – Em Tenê lê Dijîn”
Nûnera Aztecayê Amada Castanon (Meksîka), Nûnerê Sky Newsê Michael Greenfield (Brîtanya),
Nûnerê LNK Lithuaniayê Rolandas Agintas (Lîtwanya) û Nûnera TV2 Norwayê Gunhild Tinmannsvik (Norwec) di civîna bi sernavê “Ev Cîhana Donald Trump e – Em Tenê lê Dijîn” de axivîn.
Amada Castanonê bal kîşand ser bandora biryarên Trump a li ser Meksîkayê û got, “Her tiştê li Amerîkayê bandorê li Meksîkayê dike.”
Di vê rûniştinê de hat diyarkirin ku biryarên Trump xwedî bandoreke berfireh in û ne tenê li ser mijarên wekî koçberî û şer diyarker in, bandorê li derdor û cîhanê jî dikin.
Lê amaje pê hat kirin ku “Pirsgirêk ne tenê Trump e, faktorên wekî guherîna avhewayê jî bandorê li polîtîkaya Amerîkayê dikin.”
Roja Duyem
Midûrê Giştî yê ENEXê Adrian Wells di civîna yekem de qala berfirehbûne ENEXê û kar û xebatên wê kir û diyar kir ku dê ev berfirehbûn xurtbûnê jî bi xwe re bîne.
Adrians Wells da zanîn ku ew niha ji bo endamên nû yên medyayê yên ji Misir, Kanada, Îtalya û Maltayê re pêwendiyan datînin.
Edîtorê ENEXê Terence Jarosz li ser platformên dengî agahî dan û mînakên ku hevparên ENEXê bi hev re parve kirine nîşan dan.
Nûnera Al Arabiyayê Dina Nimerê di axaftina xwe ya bi sernavê “Nexşerêya Al Arabiyayê ya ji bo Guherînê” de qala guherînên li Erebistana Siûdî û xebat, ofîs û navendên kanala xwe kir.
Wê diyar kir ku li Siûdiyê gelek guherîn rû didin û jin hêdî hêdî zêdetir tev li jiyana rojane dibin.
Piştî wê Edîtorê Rûdawê Hêmin Bekir dabaşa kar û xebatên Rûdawê, hejmara şopînerên wê, bandor û profesyonelbûna wê kir.
“Berhemên Rûdawê cihê baweriyê ne”
Hêmin Bekir diyar kir ku Rûdaw di hilbijartina mijar û veguhastina wan de gelekî hesas e û berhemên wê cihê baweriyê ne.
Rêkxerên sempozyumê jî diyar kir ku ew bi berhemên Rûdawê bawer in û van berheman bi kar tînin.
Edîtorên ENEXê Andras Vizler û Oana Matei jî di rûniştîna “Pratîka Herî Baş a ENEXê: Hêsantirkirina Jiyana Her Kesî” de axivîn.
Wan diyar kir ku divê di hemû nûçeyan de bersivên pirsên “Çi? Kengî? Li Kû? Çawa? Çima? Kî?” hebin.
Dîsa amaje pê hat kirin ku vîdeo çi qasî baş bin jî divê bêyî dayîna hinek agahiyan neyên belavkirin.
Hat gotin ku divê teqez çavkaniya vîdeo û berheman bê nîşandan û bi taybetî li ser girîngiya “Copyright”ê hat axaftin.
Wan xwest ku endamên ENEXê vîdeoyên ku copyright li ser wan hebe û bi rîsk bin neşînin ji ENEXê re.
Andras Vizler û Oana Mateiyê ji ber rîskên copyrightê xwest ku endamên wan berhemên çalakiyên wekî Formula 1, şampiyonayên futbolê yên navneteweyî, Lîstikên Olîmpîyatan û pêşbaziyên Eurovisionê neşînin ji wan re.
Wan dîsa xwest ku berhemên AP, AFP, Reuters, CNN News Source, Getty Images, alamy û epayê neşînin ji wan re, hat xwestin ku endam bi taybetî berhemên xwe bişînin.
Edîtora Plandanînê ya ENEXê Cecile McPhersonê dîrokên “hilbijartin, lûtke-civîn, çalakiyên werzişê û çalakiyên din ên girîng” ên 2025-2026an eşkere kirin û diyar kir ku divê endamên ENEXê jî plana xwe bikin da ku van tiştan çêtir bişopînin.
Artem Oblovatnyê Nûnerê Ukraine 1+1ê behsa şerê Rûsya û Ukraynayê û “Tifaqa Ewropayê” kir.
“Ev şerê dronan e”
Oblovatny diyar kir Rûsya dixwaze dest deyne ser çavkaniyên Ukraynayê û bi gotina “Ev ne şerê çekan e, şerê dronan e” bal kişand ser rola diyarker a dronên ku di wî şerî de tên bikaranîn.
Wî amaje pê kir ku piştî destpêkirina şer ew tim şer vediguhêzin, nikarin girîngiyê bidin mijarên din.
Artem Oblovatny destnîşan kir kir ku di vî şerî de rojnamegerên Ukraynayî jî tên kuştin û birîndarkirin.
Mark Eganê Nûnerê Purple Bridge Mediayê di rûniştina dawî de li ser çawaniya bikaranîna hişê çêkirî agahî dan.
“Livandina Hişê Çêkirî Behreyeke Pêwendiyê ye”
Mark Egan diyar kir ku divê dema Hişê Çêkirî (AI) tê bikaranîn her tişt zelal be û got, “Livandina Hişê Çêkirî Behreyeke Pêwendiyê ye.”
Wî xwest ku “Karên mezin gavo gavo û parçe parçe bên kirin” û referans û pêbawerî neyê piştguhkirin.
Egan diyar kir, dema em ji Hişê Çêkirî re bibêjin “Otomobîleke li bajarekî xêz bike” û em bibêjin “Otomobîleke li Viyanayê xêz bike, bila reş be, bila modela salên 70yî be, bila avahiyên li derdorê mîmariya wê demê temsîl bikin” dê du berhemên cuda derkevin hole û ji bo em bigihin nêzîkî fikra di serê xwe de divê em her tiştî bi zelalî û gavo gavo bixwazin.
Wî ji bo nîşandana bipêşketina Hişê Çêkirî du caran 5 hevokên ku heman wateyê didin lê bi awayên cuda hatine nivîsîn nîşan dan û xwest ku beşdar hevoka ku mirovekî nivîsiye ji 4 hevokên ku bi Hişê Çêkirî hatine nivîsîn cuda bikin lê her du caran jî piraniya beşdaran mînakên şaş neqandin.
Ergan diyar kir ku Hişê Çêkirî li gorî telîmatên mirovan û berhemên wan dixebite û got, “Pêdiviya me bi mirovan heye.”
03.04.2025/04.04.2025 Hilversum/ Holenda
