Şii Ulusal Konseyi Başkanı Seyyid Ammar El Hekim, 16 Temmuz 2017 günü Bağdat’da yaptığı bir konuşmada Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde, 25 Eylül 2017’de yapılacak referandumun bölgede domino etkisi yaratacağını söyledi.
Şii Lider, Kürdlerin Irak’tan ayrılmasının, tüm bölgede bölünme tusunamisi yaratacağını vurguladı. Irak Yüksek İslam Konseyi Başkanı Seyyid Ammar el Hekim, referandum kararınıın geri alınmasını ve iptal edilmesini de istedi .Şii liderin bağımsızlık referandumuyla ilgili görüşleri şu anlama gelmektedir: Kürdlerin geleceğiyle ilgili birsorun söz konusu olduğu zaman, burada karar verici olan başta Irak’tır. Elbette, Türkiye, iran, Suriye gibi devletlerin karar veme hakları da vardır. Bu konuda Kürdlere söz düşmez.
Kürdler için ne doğrudur, ne yanlıştır, ne yararlıdır, ne zararlıdır, ne iyidir, ne kötüdür… bunları belirleyecek olan Kürdleri yöneten devletlerdir. Kürdler, bunları belirleyecek olgunlukta değildir. Biz, Kürdler için neyin doğru, neyin yararlı, neyin iyi olduğunu söylüyoruz. Referandumun, Kürdler için doğru olmadığını, yararlı ve iyi olmadığını söylüyoruz. Kürdlerin bizi dinlemekten başka seçeneği yoktur.
Irak Yüksek İslam Konseyi Başkanı Seyyid Ammar el Hekim aynen bunu söylemek istiyor. Bunu söylerken de İran, Türkiye, Suriye adına da konuştuğunu anlamak kolaydır.
Şii lider, Ammar el Hekim, Kürdlerin kendi geleceklerini belirleme yolundaki çabalarını böyle değerlendiriyor. Ortadoğu’nun başka bir sorununda, Filistinli Arapların kendi geleceklerini belirleme konusunda yürüttükleri çabalar için şüphesiz çok zıt sözler söyleyecektir. ‘ Filistinlilerin, İsrail karşısında, kendi geleceklerini belirleme konusunda yürüttükleri mücadeleye elbette çok saygılıyız. Bu çabaları sonun kadar destekliyoruz,’ gibi… Burada Arap ı rkçılığı, Arap ayrımcılığı çok çarpıcı bir şekilde kendini açığa vuruyor.
Şii Lider Seyid Ammar el Hekim’in sözleri, Kürdlerin, Kürdistan’ın içinde bulunduğu durumu anlatması bakımından önemlidir. Bu açıklama bir bakıma, Kürdlere yapılan tarihsel haksızlığın da itirafı olmaktadır.
1920’ lerde, Milletler Cemiyeti döneminde, Yakındoğu’da, Ortadoğu’da bir statüko kurulmuş ama bu statüko Kürdlere bir statü vermemiştir. Buna Sykes-Picot statükosu denebilir. Sömürge bir statüdür, Kürdler, Kürdistan sömürge bile değildir.
1920’lerde, Ortadoğu’da birçok devlet kurulmuş. Bu devletler arasında çeşitli anlaşmazlıklar, sorunlar var. Kürdler/Kürdistan bölünmüş, parçalanmış, paylaşılmış. Bu devletler arasında Kürdistan, bunları
birbirine bağlayan çimento görevi görmüş. Kürdlerdeki, Kürdistan’daki bir kıpırdanma, bu devletleri yapıştıran çimentonun etkisini kaybetmesi, bu devletlerin dağılması anlamın geliyor. Referandum, bu siyasetçiler tarafından böyle değerlendiriliyor.
Bu devletlerin her biri için statükoyu sürdürmek çok önemli bir konu. Yüksek İslam Konseyi Başkanı Ammar el Hekim, Syekes-Picot statükosunun aynen sürüp gitmesini istiyor. Bunun yolu da kendisi için İstediğini Kürdler/Kürdistan için katiyen istememek oluyor. Kürdlerin/Kürdistan’ın bölünmüş, Parçalanmış, paylaşılmış durumu aynen sürüp gitsin… deniyor. Kürdler/Kürdistan bir statü sahibi olmasın deniyor…Sünni İslam da Şii İslam da aynı şeyleri düşünüyor. Sünni İslam, Saddam Hüseyin döneminde, Kürdlere çok büyük zulüm yaptı. .Bu sadece Saddam Hüseyin döneminde değil, Irak’daki bütün iktidarlar döneminde böyle oldu. Bugün, Irak’daki Şii iktidarın, Irak Yüksek İslam Konseyi, Irak Şii Ulusak Konseyi gibi siyasi iktidara talip olanların referandum karşıtlığını dile getiren açıklamaları, ‘aynı zulmü biz de yaparız…’ tehdidini de içeren açıklamalardır. Kürdler’e, Yakındoğu’da, Ortadoğu’da, zulüm yapan devletler, hala zulüm kurgulayan devletler, hep Müslüman devletllerdir. Sünni İslam’ın veya Şii İslam’ın iktiadar olması, zulümde bir değişiklik yaratmıyor..
Saddam Hüseyin, Kürdistan petrolünden elde ettiği gelirin bir kısmıyla, savaş araç ve gereçleri alırdı, Savaş uçakları, Zırhlılar, zehirli gazlar, mayınlar vs. Kürdistan’a bunları gönderiridi. Örneğin, ‘en zehirli gaz hangisidir, deneylerinde çok para harcandı. 1983-1988 arasında, hem zehirli gazların ham maddelerinin alımında, hem üretiminde, bu konuda çalışan uzmanlara çok para harcandı. Sovyetlere Birliği’nden gelen 72 uzmanın bu konuda çalıştığı biliniyor. Bunlar, Kürdistan’ı yakıp yıkan politikalardı. Kürdler bu uygulamalardan şüphesiz çok mağdur oldu. Ama bu politikalar enfal, soykırım, Irak ‘ı hiçbir zaman ihya etmedi, Irak, hala birçok sorun yaşayan bir devlet… Daha doğrusu, artık Irak diye bir devlet yok…
Aşağıda belirtilen kitaplarda, bu konuda önemli, ayrıntılı anlatımlar var: Irak’ta Soykırım, Kürdlere Karşı yürütülen, Enfal Askeri Harekatı,, Ortadoğu, İnsan Hakları İzleme Örgütü, çev. Ümit Aydoğmuş, Avesata, 2001 İstanbul Kennet R. Timmerman, Ölüm Lobisi,, Batı Irak’ı Nasıl Silahlandırdı? Çev. İbrahim Bingöl, Avesta, 2002 İstanbul Kenan Makiya, Vahşet ve Sessizlik, Savaş, Diktatörlük, Başkaldırı ve Arap Dünyası, Çev. Arif Karabağ,, Avesta 2002, İstanbul Jonathan C. Randal,, Bunca Bilgiden Sonran Ne Bağışlaması, Çev. Faysal Nerse, Avestas, 1998, İstanbul Irak yöneticileri, hala, bu tür politikalarla, Kürdlerii dize getirebileceklerini düşünüyorlar. Irak yöneticilerinin, bu tür politikaların yaşam bulamayacağını artık anlamaları gerekir. Kürdlerde de,Kürdistan da da bu konularda yoğun bir bilinç gelişmiştir. Bu bilincin gün geçtikçe yoğunlaştığnın,, yaygınlaştığının bilinmesi önemlidir.. Kürdleri mağdur ederek Iarak’ı ihya etmek artık mümkün değildir.
***.
Irak Yüksek islam Konseyi Başkanı Seyyid Ammar El Hekim, ve Kürdlerin Iarak’tan ayrılıp bağımsızlık ilan etmelerine karşı olan diğer siyasetçiler sık sık İslam kardeşliğinden, ümmet kardeşiliğinden söz ediyorlar. Enfal, Halepçe, Kürd soykırımı dile getirildiği zaman da, ‘yine yaparız…’ gibi, Kürde nefretlerini dile getiren sözler söylüyorlar. Bu kem sözleri susturmanın, etkisiz bırakmanın tek yolu, 25 Eylül 2017 de, referandumun gerçekleştirilmesidir. % 80-85 civarında olumlu oy, bunların sesini kesecek etkisiz bırakacaktır.
Not: Yaşar Abdüsselamoğlu, Domino Etkisi başlıklı bir yazı yayımladı. (bas, Sayı 27, 17-24 Temmuz 2017, s.9) Yaşar hoca, bu yazısında, referandumun muhtemel etkilerini analiz etmektedir.
İsmail Beşikci
http://www.nerinaazad.net/tr/columnists/ismail_besikci/domino-etkisi
