Rifat Sefali
Malmîsanij û Mahmûd Lewendî Rojnamegeriya Kurdî ser o yew kitab nuştibi. Mi rêya verên kovara Kormişkan ser o uca ra melûmat girot. Serra 1980î ra dima Koyo Berzî kovara Kormişkan Swêd de vet la qet behsê Kormişkana verên nêkerdêni. Mi bi xwi nêzonayni ke kovara Kormişkan rêya verên1965 de Anqara de vicîyawa. Zonê kovara Kormişkan a ke Koyo Berzî veta zazakî yo.
Hîkayeyê kovara Kormişkan wina yo:
1965 de xortê Sêwregi, înanê ki Anqara de unîwersîte de wendên, bi nameyê Kormişkan yew kovar vejenê û wazenê tede problemanê Kurdan binûsê. Ez yew demo derg kota na kovar dima. Yew tesaduf bi, Îstanbul de min û yew embazê Sêwregijî, ma yewbînan sinasna. Mi ey rê behsê kovara Kormişkan kerd û ez derheqê na kovar de ey ra persa. Ey zî mi rê behsê komeleya Sêwregijan kerd û va ez bipersî, beno ke ez a kovar to rê bivînî.
Ez ageyra ameya cayê xwi.
Badî yew aşm, mi ey embazê xwi ra xeber girot ke, ey kovara Kormişkan peyda kerda û semedê mi fotokopî kerda. Ey embazî kovar mi rê rişt, mi zî dîjîtal kerd û Arşîva Kurd de nayro. Anika merdem eşkeno ena kovar Arsîva Kurd (www.arsivakurd.org) de biwano yan zî kopîya bikero. Wexto ke nê embazî mi rê Kormişkan reşit, mi nadert ke yew surprîz zî kerdo, kovara Keko zî pa ameya. Ez raştî vajî, ez zaf keyfweş bîya. Keko zî mi het de çînêbî. Na kovar, yanî Keko, di serrî verê Kormişkan vecîyawa. Keko 1963 de Anqara de vecîyawa. Nameyê ey ambazî mi het de nimnaye wo, la hetono ey ra îzin megerê, nêbeno ke ez nameyê ey vajî. Ez reyna ey rê zaf sipas kena, selam û hurmetê xwi ey rê şawnena. Zonê kovara Kormişkan ay Anqara Tirkî yo la çend niştey yan sonikî Zazakî nusîyayê.
Surprîzê ambazî dima min ey rê telefon kerd. Ey telefon de mi rê behsê meselayê kovara Kekoyî kerd. Wexto ke kovara Kekoyî vecîyena zaf veng dano. Kemalîst û nîjadperestê Tirkan zaf herîş kenê. Xora kovara Kekoyî têna yew hûmar vecîyena. Çiqas raşt o ez nêzona, ey ambazî mi ra va ke, pîyê namekerdeşê kovara Kekoyî Yilmaz Guney o. Yilmaz Guney, o çaxon dest pêkerdo newe senaryoyan nusneno. Kovara Kekoyî rê hem sponsorey keno hem zî vano: “Wa nameyî kovar Keko bo.” Merdem tikey bifikiro, nê herdi nameyî, yanî Keko û Yilmaz Guney, zaf musenê pê.
Nika kelîma kormişkan ser o ma tikey vinderê:
Sêwregijî vanê “kormişkan” la ma het de vanê “kormerre”. Nameyî kovar çira kormişkan o, çi eleqayê xwi kormişkan de esto, ez wazeno tikey ey ser o binusî.
Kormişkan, Sêwregi de sey roşanî fîraz kenê. 21î adari ke cemreyo hîrêyin kuweno erd, erd gonî beno. Erd ki bi gonî kormişkanî zî binê erdî ra vecîyenê. Kormişkanî ke vecîyay teber, mizgîney wesarê danê, êdî her kes zano ke wesar ameyo. Ameyîşê wesarê sey Newroz fîraz kenê. Na roj de kinconê xwi yê neweyan genê pira. Sey gozan, bastêq, eşbabî, eşkijî, tuyê wişkkerdeyî çi erzaqî înano ke zimiston ra mendo, ûnê pêser, pîya wenê û keyf kenê.
Beno ke ma het de na mana de Kormişkan çîn o la Sêwregijon het de Kormişkan “roşanê wasarî” yo û no sedem ra zî înan rê zaf muhîm o.
20.01.2021
