ABD’li CPT örgütünün Irak ve Kürdistan ekibi, Türkiye’nin Kürdistan Bölgesi’ne yönelik yeni operasyonunda sivil kayıpları bildirdi ve ay boyunca dokuz köyün tamamen boÅŸaltıldığını ve 184 ailenin yerinden edildiÄŸini belirtti.
Amerikan örgütü CPT’nin Irak Kürdistan ekibi, Türkiye’nin 15 Haziran 2024’ten 15 Temmuz 2024’e kadar Irak Kürdistan Bölgesi’ne düzenlediÄŸi yeni operasyonun tüm sivil kayıplarını bir raporda açıkladı ve bu süre zarfında “9 köyün tamamen boÅŸaltıldığını ve 184 ailenin yerinden edildiÄŸini” kaydetti.
Ä°ÅŸte raporun metni:
15 Haziran’da Türk ordusu, Metina Dağı’nı tamamen kapatmak ve Gara sıradaÄŸlarının kontrolünü ele geçirmek için ilerlemek için yukarı Barwari bölgesinde yeni bir askeri operasyon baÅŸlattı. Operasyon havadan ve karadan yürütülüyor ve baÅŸlangıcından bu yana yaklaşık 1250 asker ve 300 zırhlı personel taşıyıcı ve askeri araç bu operasyona katılmak için Kürdistan Bölgesi topraklarına girdi ve hava saldırıları yoÄŸunlaÅŸtı. Operasyonun ilk ayında Türk ordusu Kürdistan Bölgesi’ne 381 saldırı ve bombardıman gerçekleÅŸtirdi, bunların çoÄŸu savaÅŸ uçaklarıyla, bazıları ise bombardıman ve insansız hava araçlarıyla gerçekleÅŸtirildi. Operasyon, sivillerin yerinden edilmesine, tarımsal ürünlerin ve köylülerin geçim kaynaklarının kaybına, meyve bahçelerinin, meyve bahçelerinin ve tarım arazilerinin kaybına, çevrenin tahrip edilmesine ve sivillerin yaralanmasına neden oldu.
Askeri operasyon dokuz köyün tahliyesiyle sonuçlandı. Bu köylerden sekizi Amedi ilçesi sınırında, diÄŸer köyü ise Batifa ilçesi sınırında yer almaktadır. Tahliye edilen köylerden dördü, Amedi ilçesinin güneyinde ve Gara Dağı’nın kuzey eteklerinde bulunan Bari Garen köyleriydi. Bu köyler, daha önce 38 ailenin yaÅŸadığı Enayi Köyleri’dir ve operasyona hazırlık olarak Åžubat ayında köydeki okul bombalandı ve dümdüz edildi. Bu yeni operasyonun bir parçası olarak, Sucker köyündeki iki sivilin evleri bombalandı. Eskiden 43 ailenin yaÅŸadığı Spindar köyü bombalandı, köyde bir sivilin evi bombalandı. Bir zamanlar 32 aileye ev sahipliÄŸi yapan tesis ve 16 aileyi barındıran Girgashe tamamen boÅŸaltıldı. Kafnamzh köyündeki bir sivilin evi bombardımanla yıkıldı. Geçim kaynağı tarım olan Bari GariØŒ köylülerinin çoÄŸuØŒ tarafından yerinden edildi. Deir Luk kasabasında yaşıyorlar ve geri kalanı yaÅŸamak için Duhok eyaletine taşındılarØŒ, bu yüzden çiftliklerinden ve meyve bahçelerinden ayrıldılar. Yerinden edilmiÅŸ insanların çoÄŸu ÅŸu anda iÅŸsizØŒ az bir kısmı yeni ikamet yerlerinde iÅŸ bulabildiØŒ, diÄŸerleri ise diÄŸer köylerdeki çiftçilerden meyve ve ürün satıyor. Bu köylerin boÅŸaltılmasının yanı sıra köylerin ormanları, bostanları ve bostanları da yeni Türk harekâtı ile yakılmıştır. Bu köylerin meyve ve bahçeleri elma aÄŸaçları, meÅŸe, narenciye, ceviz, kazvan ve sakızdı. Amedi ilçesinde terk edilen diÄŸer dört köy, Barwari Balan bölgesinde yer almaktadır ve Metina Dağı’nın kuzey eteklerinde Amedi ilçesinin kuzeybatısında yer almaktadır. Bölgedeki terk edilmiÅŸ köyler arasında, bir zamanlar 16 Hıristiyan ve Müslüman ailenin yaÅŸadığı ve sürekli bombardıman altında olan Miska köyü de yer alıyor. Türk askerleri köye girdi ve köylülerin evlerini aradı. Operasyon sonucunda köyün arazisinin ve meyve bahçelerinin yüzde seksen beÅŸi yakıldı. Köydeki iki sivil ev bombalandı. Köyün kilisesi ve köyün su kaynağı bombalandı. Genel olarak, devam eden Türk bombardımanı nedeniyle köydeki dokuz (9) sivil ev yandı veya ciddi ÅŸekilde hasar gördü. Barwari Bala’daki Dargale Musa Begi köyü de terk edilmiÅŸ köylerden bir diÄŸeridir ve köyde 10 aile yaÅŸarmış. Köydeki bir tahin üretim fabrikası bombalandı. Operasyon baÅŸladıktan sonra köylüler köylerini terk etmeleri için Türkiye tarafından uyarıldı. Åžilaza ve Şılışı köyleri, Barwari Balan’da Türkiye’nin yeni operasyonu nedeniyle boÅŸaltılan diÄŸer iki köy. Batifa ilçesinde bulunan ve bir zamanlar 12 ailenin yaÅŸadığı Demka köyü ÅŸimdi terk edilmiÅŸ durumda.
Amedi ve Batifa ilçelerindeki birçok köy, bölgedeki Türk ordusunun ağır bombardımanıyla vuruldu ve büyük çevre felaketlerine ve çiftçilerin mahsullerinin kaybına neden oldu. Operasyonun ilk ayında bölgedeki 68.000 hektardan fazla tarım arazisi ve orman yakıldı. Yanmış araziler, meyve bahçeleri ve meyve bahçeleri, bölgenin çiftçileri tarafından meyve aÄŸaçları, sebze mahsulleri, baklagiller ve tahıllar yetiÅŸtirmek ve yetiÅŸtirmek için kullanıldı ve köylüler için ana geçim kaynağı oldu. ÖrneÄŸin, 6 Temmuz’da Türk askerleri, Batifa ilçesindeki Shakhul askeri üssündeki Dere köyüne ayrım gözetmeksizin ateÅŸ açtı.
Silah sesi, bölgede dört kilometre boyunca büyük bir yangına neden oldu. GeçtiÄŸimiz ay Türk ordusu, Amedi ilçesinin sadece 10 kilometre güneydoÄŸusunda bulunan GuharzeØŒ köyünde en az 45 kez bombardıman düzenledi. Guharze, 174 aileye ev sahipliÄŸi yapmaktadır. Türk ordusunun köye yaptığı son bombardıman ve saldırılar sonucunda 6 sivil ev ve 1 sivil araç hasar gördü. (1) Bombalanan köyün tarımsal su kaynağı. Guharze köyünün bombardımanının çoÄŸu, Spring Ridge’deki yeni Türk askeri üssü tarafından gerçekleÅŸtirildi. Buna ek olarak, her askeri üssün kurulmasıyla birlikte, Türk ordusu 110’dan fazla köyde iletiÅŸim hatlarını zayıflatan bir iletiÅŸim hatları kulesi kurdu Bölge sakinleri ve bölgedeki köylüler sürekli olarak “Irak’a elveda” ve “Türkiye’ye iyi yolculuklar dilerim” diyen otomatik mesajlar alıyorlar.
Toplamda, askeri operasyonunun ilk ayında, Türk ordusu Irak Kürdistan Bölgesi’nde 10 yeni askeri üs inÅŸa etti ve Kürdistan Bölgesi’ndeki Türk askeri üs ve üslerinin sayısını 74’e çıkardı. Yeni askeri üslerden ikisi Amedi ilçesinin Nelli bölgesinde yer alıyor ve (7) Zaho’nun Batifa ilçesinde yeni askeri üsler inÅŸa edildi ve Soran Ä°daresi’nin Sidakan ilçesinde yeni bir askeri üs daha kuruldu. Ayrıca, bu yeni operasyonun bir parçası olarak, Türk ordusu bir kontrol noktası kurdu ve sivillerin hareketi sırasında vatandaÅŸlardan kimlik kartları istedi. GeceleriØŒ Türk ordusu Amedi ilçesi yollarında en az iki geçici kontrol noktası kuracak.
Türkiye’nin yeni operasyonu sonucunda sadece bir sivil öldürüldü. 12 Temmuz 2024 tarihinde Sidakan ilçesinden bir sivil olan Neçirvan Hakim, çobanlık yaparken Türk ordusu topçusu tarafından hedef alındı ve yaralandı. Bombardıman, Türkiye’nin Sidakane bölgesindeki Åžekif Dağı’ndaki yeni askeri üssü tarafından gerçekleÅŸtirildi.
Sivillerin hayatını kaybetmesi, yerinden edilmesi, hedef alınması ve sivillerin ekonomik altyapısının ve geçim kaynaklarının tahrip edilmesi, Türkiye’nin Kürdistan Bölgesi’ndeki askeri operasyonlarının ve faaliyetlerinin etkisinin bir parçası olmaya devam etti. 2024’ün başında Türk ordusu, Kürdistan Bölgesi topraklarındaki yeni operasyonunun hazırlık aÅŸamasına baÅŸladı ve bunun sonucunda (9) sivil öldürüldü. Daha sonra, operasyonun ilk aÅŸamasında, baÅŸka bir sivil yaralandı ve bu yılki toplam sivil kayıp sayısı 10’a ulaÅŸtı 1990’lardaki Türk iÅŸgalinin bir sonucu olarak, 170 köy tamamen boÅŸaltıldı ve yaklaşık 602 köy tahliye edilme riski altında. 1991’den bu yana 703 sivil, Kürdistan Bölgesi’ne yönelik Türk askeri saldırılarının kurbanı oldu.
Irak ve Kürdistanı CPT Ekibi
Westganews (NA)
