Siddik BOZARSLAN
BEŞ : 3
Mem û Zîn
III
PESNÊ QELEMA ÇÊKİRÎYAN Û SERDEFTERÊ HEYÎYAN Û AQİLÊ FİKİRANDÎYAN Û PÊŞEDESTÊ AFİRANDÎYAN BERRÊZÊ BERRÊZAN HEZRETÊ MUHAMMED MUSTAFA SELEWATÊN ÇÊTİRÎN LÊ BIN
Li gora delîlan û salixan, herçî tiştên heyî
nayê îspatkirin ji wan ra pêwistî û nepêwistî
Wacib (karê pêwist) yek e, ew jî Zatê Xwedayê gewre ye
Mimkun (ji bil Xwedê her tişt/kes) pirr e, ji bil Xwedê her tiştê ku heye
Wî wacibê ku tiştên mimkun kirine perde jibo xwe
ew tiştên mimkun kirine delîlên hebûnê jibo xwe
Yanî wî xwest bi delîlan bê zanîn hebûn û bilindîya wî
û ji veşargehê derkeve meydanê û bixuye rindîya wî
Û eşkera bibe xezîneya cewherê veşirî (hedîs;´min bi afirandîyên min nas bikin´)
û nexşkar bê zanîn ji tiştên nexşkirî
Lê pîşeyê wî xwedîhîkmetê zana
û nexşê wî hêzdarê tuwana (xwedîhêz)
nedibû ku jê ra hebe tenê ayînek
Divîya ku jê ra hebe hem jî nivîsînek
Herçî tiştê ku hebû, nenivîsî bû û bêreqem bû
Loma, tiştê ku wî berê berê afirand, qelem bû
Ev qelem û gîyan û aqilê pêşîn (aqilê ku bi mirov ra tê afirandin)
her sê ne ku tên qebûlkirin wek tiştên pêşîn
Lê belê tu wan cuda meke ji hev
Bi vî awayî wan lêkbîne, bigîhîne hev
Bêje ´tiştekî yek in bi carek
Lê tê têwkirin (qebûlkirin/hesibandin) ku ne yek in, ji wan ra heye jimarek´
*
Berê, ji rindîya ebedî ronayîyek biriqî û hat der
Ew ronayî, bû maneya Muhammed Pêxember
Ew ronayî bi fermana Xwedayê ku dizane tiştên nedîtî
bû kan û jêdera feyza alema nedîtî
Ji maneya Pêxember hemî gîyan (gîyanê jîndaran)
çêbûn, wek ku şekir çêdibe ji gîyan
Ew bû koka pêşîn, ji wê zêde bûn hemî jîndar
çi jîndarên bextyar, çi jî yên bêyom û gunehkar
Hemîyan ji wê maneyê şax avêtine û geş bûne
Hemîyan ji wê maneyê zewq girtine, kêfxweş bûne
Hêj ne erd hebû, ne jî ev asîman li ser
ew ji hemî pêxemberan ra bûbû serdar û serwer
Jibo wî hatibûn afirandin hemî felek
Jibo wî çêbûn secdeyê hemî melek
Ew rehmeta aleman bû, ji wî feyzdar dibûn hemî alem
hêj di nava avê û herîyê da bû bapîrê me Adem
Ew ji hemî parçe û yekeran ra bûbû pêxember
Adem bi xwe hêj ji avê û herîyê nehatibû der
*
Ew pencereya ku jibo dîtina rindîya Xwedê kir alîkarî
Ew Roja ku ronî kir feleka dilên tarî
Gava ket awayê dinyayîyan û hat cîhan
hingê bû Pêxemberê axirê zeman
Wî berzexê (bejê zirav yê navbera du deryayan) navbera Xwedê û tiştên mimkun
Wî mîrê ku wezîr bû bi çavdîtin
Betal kirin hemî dîn û pirtûk û mezheb
nîşan da ji her tiştî ra delîl û sebeb
Bala xwe dayê ku dinê sera-ser kufr e
hema ji pêxemberîya xwe, kişand wî sifre
Û mirovên ku hebûn li rûyê erdan
xundin wê sifreyê, wek merdan
Xaqan (Hukumdarê Tirkistanê) bi xwe Hindûyek bû, ketibû kozikê
Fexfûr (hukumdarê Çînê) jî xûz bûbû, ji ber vexwarina meya kasikê
Qeyser (Împaratorê Bîzansê) kêm mabû bi kêmayîya xwe
tavil gerîya bîna (kesê ku dibîne), û dît bi bînayîya xwe
Şahê Erebî, dema ku ala rakir
Kesrayê (şahê ecem) Ecem ecêb duta kir (du qat kir)
Çi Hebeş, çi Freng (Ewrupî), çi Tatar û çi Rom
kesên ku dînê wî qebûl nekirin û li dora wî nebûn kom
Ji neçarî bi şûr hatin tunekirin gelek ji wan
heta ku di dîn da beşdar bûn hinek ji wan
Wî, bi agir şûştin pûtxaneyên pûtperestan
û vemirandin hemî îbadetxaneyên agirperestan
Gava dînê xwe eşkera kir û ragîhand wî
çi pêgirtîyên Dawud, çi Cuhud û çi Îsewî
Wan Tewrat ji bîr kir bi piranî
Încîl û Zebûr jî wan hew jiber zanî
Îsa, dema dixwend Încîla Xwedê
Qala wî dikir bi wehy û fermana Xwedê
Digot ”ez mizgîn didim ku pêxemberekî mezin
navê wî Ehmed e, dê bê li pey min”
Wî, doza xwe hem bi şûr dimeşand, hem jî bi ziman
Di destê wî da şûr hebû, di devê wî da jî Qur´an
Xweş hatibû afirandin; hem mîr bû ew, hem jî pêxember
Hem xwedîpirtûk, hem jî xwedîşûr bû; bîrewer bû bîrewer
Digel ku nexwendî bû, bû mamostayê giştî
Digel ku bêmal û bêserwer bû, bû qencîkarê her tiştî
Bê hesp û debdebe, wî cîhan girt
Bê dawil û ala, dengana wî cîhan dagirt
Herçî te didît, her ew bû û te dibir pêşberê wî
Ji ´eskerên nedîtî´ pêkhatibû leşkerê wî
Bêkon û bêbargeh bû ew, hem jî bêeywan
Hewran sî dida ser wî, li ser wî vedigirtin sîwan
Bi qasê ku haydar bû ji tiştên li pêş xwe
ew qas jî didîtin tiştên li pey xwe
Sî danediket ji wî li erdan
Vêkra dibihîstin sed xeberdan
Dipeyivîyan digel wî, tiştên bêgîyan
Pêwendî datînan digel wî, daran û gîyan
Tewirek ji lawiran jî nema ku nehat ser rîya wî
Wan jî hemî bawer kir bi pêxemberîya wî
Tenê ji zarûkên Adem hinek
ji agirê dojê (canem, cehennem) ra bûn xurek
*
Bi kurtî, di erd û asîmanan da
Bi kurtî, di nava hemî cin û însanan da
tune hevtayê şerefa wî çu tiştek
Nabe ji wî zêdetir ji me ra çu piştek
Wî, ew bêçareyên ummeta xwe
veqetandin û bijare kirin bi hîmmeta xwe
Xweparastina wî ya ji gunehan, dîn zexm û têkuz kir
Şerîeta wî jî rê li ber me rast û dûz kir
Dişibin pêxemberan hemî kesên zanyar
Hemî pêkve welî ne herçî kesên îbadetkar
Ferdek ji sehabeyên wî yên gewre li alîyek
Pênc sed jî ji mêrxasên kafiran li alîyek
Ew hemî mêrxasên kafiran sera-ser
bi heybeta xwe digel wî sehabeyî nabin bera-ber
Kesên ku gumaneka wan hebe ji dîn
û li ser dîn munaqeşe bikin wek kesên dîn
Qur´an û hedîs çi xweş mu´cîze ne
û çi delîlên xweş in, ayet û hedîsên ku hene
Ebûbekir û Umer çi xweş heval in!
Usman û Elî jî hevalên bijare yên li bal in!
*
Ey padîşahê ku bilind e rutbeya te
Roja felekê bi qedrê xwe dibe wek kursî û sîya te
Pesindana te bêmikun e jibo min
Lewra pesindarê te ye Xwedayê mezin
Ey Şahê şahan, ez´ê çi bibêjim li ser karê te
piştê ku peyva Xwedê bûye pesindarê te!
Şahê min, navekî xweş e ji te ra ”Yasîn” (navekî pêxember û sûreyekî Qur´anê)
Taha (navekî pêxember û sûreyekî Qur´anê), tilîsm e ji te ra peyvika ”Tasîn”
Ey evandîyê bijare, her ev bes e ji te ra
ku Xwedê bi jîyana te sond xwar ji te ra
Sed car bi jîyana te, ey qencîkar
Welew gunehên me bibin du sed bar
Gerçi sed mertebe jî em xirab in
lê belê em ji te bêhêvî nabin
Heta ku bigîje Xanîyê jar
ewê nepak û qirêjî yê musteheqê agir ê gunehkar
ew jî bi xirabî û seyîtî
doz dike bi ummetîtî
Wî karxirabî, wek seyan
Xwedê bike peyrewê sehabeyan”
(Mem û Zîn, r. 145- 159, kurdîya xwerû: M. Emîn Bozarslan)
