Di dibistanên li Tirkîyeyê û li Kurdistanê de, di polên 5,6,7 û 8an de mafê malbatan heye ku wek dersa bijarte, ji bo zarokên xwe dersa kurdî( Kurmancî, Kirdkî/Zazakî) hilbijêrin.
Helbete ku mafê perwerdeya bi zimanê kurdî, fermîbûna zimanê kurdî mafekî rewa û bingehîn ê miletê Kurd e.
Lê belê, li gel parastin û têkoşîna ji bo mafê fermîbûn û perwerdeya bi zimanê kurdî, divê em li mafê xwe yê dersa bijarte ya kurdî jî xwedî derkevin.
Dewleta Tirkîyeyê nuha di hilbijartina dersa kurdî de, di tayîn kirina mamosteyên dersa kurdî de gelek astengîyan derdixe; ev li ber çavan e.
Lê aşkereye ku, heger ji 2012ê heta îro, di navbeyna van 13 salan de, her sal 100 hezar, 200 hezar zarokên kurdan dersa bijarte ya kurdî hilbijartibûna, îro dê bi kêmanî mîlyonek zarokên kurd ên ku bi kurdî nizanîbûn, dê kurdî fêrbibûna. Herweha dê ew tirsa ji bo hilbijartina dersa kurdî jî derzeke mezin xwaribûya û Dewleta Tirkîyeyê jî dê nikarîbûya bi hêsanî, bi vî şiklê ku îro dike, astengî derxista.
Gava ku bi sedhezaran zarokên kurd dersa kurdî hilbijartibûna, dê pêwîstîya bi hezaran mamosteyên dersa kurdî jî derketa hole.
Zêdebûna daxwaza li mamosteyên kurdî, di unîwersîteyan de, di beşên zimanê kurdî de, dê hejmara mamosteyên zimanê kurdî jî zêdetir bikira.
Herweha zêdebûna daxwaza dersa bijarte ya kurdî, dê bazara pirtûkên kurdì, tîcareta bi zimanê kurdî, bazara telewîzyon û fîlm û xebatên cuda cuda yên bi kurdî jî firehtir bike.
Ev yeka jî dê bingehê fermîbûn û perwerdeya bi zimanê kurdî xurtir bike.
Belê, bikaranîna mafê dersa bijarte ya kurdî jî, beşek e, îmkanek e, şansek e ji bo fêrbûn û lêxwedî derketina zimanê kurdî û divê em vê firsendê bikar bînin.
Helwestên ku piştgirîya dersa bijarte ya kurdî nakin, li dij derdikevin, zirarê digihînin fêrbûna zimanê kurdî
Her gaveke ku parastin û piştgirîya fermîbûn û perwerdeya bi zimanê kurdî (kurmancî, kurdkî/zazakî), axaftin, nivîsandin, fêrkirina zimanê kurdî dike, diparêze, teşwîq dike, pêşde dibe, pêk tîne, em girîng dibînin û em piştgirîya wan dikin.
Heger em bikaribin pêk bînin da ku bi sed hezaran zarokên kurdan dersa bijarte ya kurdî hilbijêrin, ev dê rêya fermîbûn û perwerdeya bi zimanê kurdî jî xweştir û xurtir bike. Ji ber wê jî em ji bo dersa bijarte ya kurdî dibêjin: ‘’têrê nake, lê dîsa jî em dibêjin erê’’.
Ji ber vê yekê jî, em dibêjin, her gotin, helwest, boykot, biçûk dîtin, rêlibergirtin, sist kirin, teşwîq nekirin û li dij derketina ji bo dersa bijarte ya kurdî, dê zerarê bide fêrbûna zimanê kurdî, dê zerarê bide her çalakîyeke ji bo zimanê kurdî.
Em bangî rayedarên Dewleta Tirkîyeyê, miletê kurd û hemû alîyên peywendîdar dikin
Berîya her tiştî em bangî rayedarên Dewleta Tirkîyeyê dikin da ku van daxwazên me bînin cîh:
1-Ji bo ku dersa bijarte ya bi zimanê kurdî ji dibistana destpêkê ya zarokan û ji destpêka pola yekê heta dawîya pola 12yê be, divê gavên pêwîst bêne avêtin. Divê hemû astengîyên li ber dersa bijarte ya kurdî heyin ji hole bêne rakirin.
2- Ji bo zimanê kurdî bibe zimanê fermî û bibe zimanê perwerdeyê demildest divê gavên pêwîst bêne avêtin, di Qanûna Bingehîn û di hemû Qanûnên Dewleta Tirkîyeyê de guhertinên pêwîst bêne bicîh kirin.
Ji bo miletê Kurd û hemû alîyên peywendîdar re jî ev banga me heye:
1-Zarokên xwe li dersa bijarte ya kurdî(kurmancî û kirdkî/zazakî) de qeyd bikin.
2-Kurdên ku bi kurdî nizanin hemû îmkanên xwe seferber bikin da ku hûn fêrî kurdî bibin.
3-Hemû kurdên ku bi kurdî dizanin, li nav malê, li kolanan, li sûkê, li dibistanan, di karên xwe de, di jîyana rojane, di tîcaretê de zimanê kurdî bikin zimanê xwe yê esas yê jîyanê.
4-Hemû partîyên sîyasî, dezgehên sivîl, TV, radyo û rojnameyên kurdan; hemû sîyasetmedar, nivîskar rewşenbîr û hunermendên kurd, divê kurdî bikin zimanê xwe yê esasî yê sîyasetê, nivîsandinê, çalakîyên dezgehên xwe û rewşenbîrî û hunerî.
5-Hemû partîyên sîyasî, dezgehên sivîl, TV, radyo û rojnameyên kurdan, karsazên kurdan, potansîyela dîasporayê ya kurdan, bi awayekî fiîlî û ji bo li ser platformên digital, kurd bikaribin kurdî fêr bibin, divê hemû îmkanên xwe seferber bikin, projeyan çêbikin, dibistanan, kûrsan, dezgehan û amûran vekin, damezrînin.
6-Kurdên ku bi kurmancî dizanin, divê hewl bidin kirmanckî/zazakî fêr bibin, fêhm bikin; kurdên ku kirmanckî/zazakî dizanin jî divê hewl bidin ku bi kurmancî fêr bibin, fêhm bikin.
7-Ji kîjan partîyê dibe bila bibe, em bangî hemû parlamenterên kurd dikin da ku piştigrîya dersa bijarte ya bi zimanê kurdî bikin; ji bo dersa bijarte ya bi zimanê kurdî ji dibistana destpêkê ya zarokan û ji destpêka pola yekê heta dawîya pola 12yê be, gavên pêwîst biavêjin û piştgirîya ya ji bo zimanê Kurdî bibe zimanê fermî û bibe zimanê perwerdeyê bikin.
8-Di serî de em bangî hemû serokên beledîyeyan û endamên meclîsên beledîyeyan yên li Bakurê Kurdistan û serokê beledîyeyê û endamên meclîsê yên şaredarîya Stenbolê, Îzmirê, Mêrsînê, Edeneyê, Enqereyê, Antalyayê, navçeyên Konyayê û bajarên din yên ku nifûseke zêde ya kurdan lê heye dikin, da ku dibistan, kurs û dezgehên fiîlî û digital yên ku perwerdeya bi zimanê kurdî dikin û kurdî fêr dikin vekin.
08.02.2025Mustafa
Mustafa Ozçelîk
Serokê Giştî yê Partîya Welatparêzên Kurdistanê (PWK)
_____________________________________________________________________
Kürdistan Yurtseverler Partisi (PWK) Genel Başkanı Mustafa Özçelik:
 Kürtçe Seçmeli Dersi, Kürtçe’nin Resmi Dil Olması ve Kürtçe Ana Dilde EÄŸitim Yolunda Bir BasamaÄŸa Dönüştürelim
Türkiye ve Kürdistan’daki okullarda çocukların 5, 6, 7,8. sınıflarda Kürtçe (Kurmanci, Kırdki-Zazaki) seçmeli ders hakları mevcuttur.
Kürtçe ana dilde eğitim hakkı, Kürtçenin resmi dil olması, Kürt milletinin en meşru hakkıdır.
Ama, bir yandan Kürtçe ana dilde eğitim hakkını, Kürtçenin resmi dil olmasını savunmalı, bunun için mücadele etmeli, diğer yandan da Kürtçe seçmeli ders hakkımıza da sahip çıkmalıyız.
Türkiye Devleti’nin Kürtçe seçmeli dersin tercih edilmemesi ve Kürt dili öğretmenlerinin atanmaması için, çok boyutlu engelleyici bir tutum geliştirdiğini elbette ki görüyoruz.
Ama, açıktır ki, 2012’den bugüne geçen 13 yıllık süreçte, her yıl 100 bin, 200 bin Kürt çocuğu Kürtçe seçmeli dersi seçmiş olsaydı, bugün Kürtçe bilmeyen en az bir milyon Kürt çocuğu Kürtçeyi öğrenmiş olacaktı. Kürtçeye yönelik örülen her türlü korku duvarının aşılması daha bir kolaylaşacaktı. Türkiye Devleti de bu denli kolay bir şekilde engelleyici tutumlara yönelemezdi.
Yüzbinlerce Kürt dili öğrencisi, aynı zamanda binlerce Kürtçe öğretmeninin görevlendirilmesi anlamına gelecekti.
Artan Kürtçe öğretmen ihtiyacı, üniversitelerin Kürtçe bölümlerine daha fazla Kürt dili öğretmeninin yetiştirilmesini de beraberinde getirecekti.
Kürtçe seçmeli derse olan talep arttıkça, Kürtçe kitap ihtiyacı, Kürtçe ticari faaliyet oranı, Kürtçe TV, film ve diğer faaliyetler için Kürtçe bilen kadro ihtiyacı da artacaktır.
Bu durum da, Kürtçe ana dilde eğitim ve Kürtçenin resmi dil olarak kabulü için daha güçlü bir zemin yaratacaktır.
Evet, Kürtçe seçmeli ders de Kürtçe öğrenmede önemli bir fırsat, imkan ve şanstır ve bu fırsatı kullanmak gerekir.
Kürtçe seçmeli dersi desteklememek, karşı çıkmak, Kürtçe öğrenmeye zarar verecektir
Kürtçe (Kurmanci, Kirdki-Zazaki) konuşmayı, yazmayı, öğrenmeyi, Kürtçe ana dilde eğitimi, Kürtçenin Türkçeyle birlikte resmi dil olmasını savunan, teşvik eden, destekleyen, geliştiren, uygulayan her adımı, her görüşü önemsiyoruz, destekliyoruz.
Yüzbinlerce Kürt çocuğunun Kürtçe seçmeli dersi tercih etmesini sağlayabilirsek eğer; bu tablo, Kürtçe ana dilde eğitim ve Kürtçenin resmi dil olarak kabulü yolunu açacak güçlü, önemli bir faktör rolünü de oynayacaktır. Bu nedenle de Kürtçe seçmeli ders için ‘’yetmez, ama evet’’ diyoruz.
Kürtçe seçmeli ders ile onbinlerce Kürt çocuğunun Kürtçe öğrenmesi imkan ve şansını desteklemeyen, teşvik etmeyen, bu imkan ve şansı yok sayan, küçümseyen, boykot eden, engelleyen her türlü anlayış ve tutumun, Kürtçe öğrenmeye zarar verdiğini, Kürtçe için yapılacak tüm etkinlikleri zayıflattığını, gölge düşürdüğünü önemle vurgulamak istiyoruz.
Türkiye Devleti yöneticilerine, Kürt milletine ve ilgili tüm kesimlere çağrıda bulunuyoruz
Türkiye Devleti yöneticilerini aşağıdaki meşru taleplerimizi yerine getirmeye çağırıyoruz:
1-Kürtçe seçmeli dersin, ana okulundan başlayarak, birinci sınıftan 12. sınıfın bitimine kadar devam etmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Kürtçe seçmeli ders önündeki tüm engeller kaldırılmalıdır.
2-Kürtçenin resmi dil olması ve Kürtçe ana dilde eğitim hakkının tanınması için gerekli adımlar atılmalı, düzenlemeler yapılmalı, yasal ve anayasal garantiler sağlanmalıdır.
Kürt milletine ve ilgili tüm kesimlere de şu çağrıda bulunmak istiyorum:
1-Çocuklarınızı Kürtçe (Kurmancî ve Kirmanckî/Zazakî) seçmeli derse kaydedin.
2-Kürtçe bilmeyen Kürtler, tüm imkanlarını seferber ederek Kürtçe öğrenmelidirler.
3-Kürtçe bilen Kürtler, evde, sokakta, işyerinde, okulda, ticari yaşamlarında, yaşamın her alanında kendi aralarında Kürtçe konuşmalıdırlar.
4-Tüm Kürt siyasi partileri, STK’ları, demokratik kitle örgütleri, TV, radyo ve basın-yayın kuruluşları; Kürt siyasetçi, yazar, sanatçı, aydınları; tüm siyasal, kültürel, sanatsal, yazınsal ve yayın faaliyetlerinde Kürtçeyi temel dil olarak kullanmalıdırlar, Kürtçeye öncelik vermelidirler.
5- Tüm Kürt siyasi partileri, STK’ları, demokratik kitle örgütleri, TV, radyo ve basın-yayın kuruluşları, Kürt işadamları, Kürt diasporası, gerek fiili, gerekse digital platform’larda, Kürtlerin Kürtçeyi öğrenebilmeleri için, okul, kurs, kurum,değişik araçlar kurmalı, geliştirmelidirler.
6-Kürtçe’nin Kurmanci lehçesini bilenler Kirmanckî/Zazakî lehçesini; Kürtçe’nin Kirmanckî/Zazakî lehçesini bilenler de Kurmanci lehçesini öğrenmeye, en azından anlamaya çalışmalıdırlar.
7-Hangi partiden olursa olsun, tüm Kürt milletvekilleri Kürtçe seçmeli dersi desteklemeli; Kürtçe seçmeli ders önündeki mevcut tüm engelllerin kaldırılması ve Kürtçe seçmeli dersin ana okulundan başlayarak, birinci sınıftan 12. sınıfın bitimine kadar devam etmesi için gerekli yasal düzenlemelerin yapılması için parlamentoda ve tüm platformlarda gerekli çalışmaları yapmalı; Kürtçenin resmi dil olması ve Kürtçe ana dilde eğitim hakkının tanınması için gerekli adımları atmalıdırlar.
8- Başta Kuzey Kürdistan’daki belediye başkanı ve belediye meclis üyelerini; İstanbul, İzmir, Mersin, Adana, Antalya, Konya’nın bazı ilçeleri, Ankara ve Kürtlerin yoğun olarak yaşadıkları tüm illerdeki belediye başkanı ve belediye meclis üyelerini; Kürtçe fiili ve digital okullar, kurslar, kreşler, okullar ve aynı amaçlı kurumların açılması için gerekli adımları atmaya çağırıyoruz.
08.02.2025
Mustafa Özçelik
Kürdistan Yurtseverler Partisi (PWK) Genel Başkanı
