Nedim Erkiş topraklarını kazandı

Batman’a gitmiÅŸken, Batman’da olduÄŸunu bildiÄŸim Nedim ErkiÅŸ ile de görüştüm. Nedim ErkiÅŸ kim? Kısaca anlatayım.

Nedim ErkiÅŸ, Batmanlı bir Ezidî. Henüz 17 yaşındayken, 1992’de ailesiyle birlikte Almanya’ya göç ediyor. Ortalık karışıktır çünkü Batman’da her gün cinayetler iÅŸleniyor ve bu cinayetler “faili meçhul” olarak kayıtlara geçiyor.

Herkes tedirgindir ancak Ezidîler memleketin ahvalinden daha çok tedirgindirler. Çünkü 72 kere katliam yaşamış olmanın travması kuşaktan kuşağa geçmiştir.

Batman’da yaÅŸayan 10 bin civarındaki Ezidî’nin bir kısmı 12 Eylül 1980 yılında gerçekleÅŸen darbeden sonra topraklarını terk edip Avrupa ülkelerine göç etmiÅŸtir zaten. 1990’lı yıllarda ise geride kalanlar da Avrupa’nın yolunu tutar. Nedim ErkiÅŸ’in doÄŸup büyüdüğü BeÅŸiri ilçesinin Kuşçukuru (Kelhok) köyü de boÅŸalan Ezidî köylerinden biridir.

Ezidîler memleketlerinden göç ettiler. Ancak bir gün topraklarına geri dönebilme ihtimali nedeniyle olacak, evlerini ve topraklarını satmadılar. Bunun yerine komşularıyla noter onaylı protokol hazırladılar. Buna göre komşuları toprağı ekip biçerlerse kira ödeyecekti. Ayrıca dönme kararı verdiklerinde köylerine yerleşebilecek, topraklarını diledikleri gibi ekip biçeceklerdi. Daha da önemlisi büyükler birbirlerine güvenmiş ve söz vermişlerdi.

Ancak öyle olmaz.

Nedim ErkiÅŸ yıllar sonra köyüne dönmek, toprağını ekmek istediÄŸinde engellenir. Kuşçukuru köyüne yerleÅŸen, Kuşçukuru köyünün sahibi Ezidîlerin toprağını diledikleri gibi kullanan muhatapları, “Köyü de toprağı da bize satın” derler. Ezidîler köylerini ve topraklarını satmak istemezler. Muhatapları bölgenin güçlü insanlarıdır. Bu güce güvenerek, deyim yerindeyse, “Siz unutun burayı” diye tehdit ederler.

Araya yörenin sözü geçen insanları, bölgenin siyasetçileri girer ama sorun çözülmez. Protokol rafa kaldırılmış, verilen sözlerin hükmü kalmamıştır. Son çare mahkeme kalmıştır. Onlar da mahkemenin yolunu tutarlar.

*

Nedim ErkiÅŸ ile 12 yıl önce bu olaylar nedeniyle tanıştık. Yıllar sonra döndüğü ata topraklarından komÅŸuları tarafından kovulmak istenen, maÄŸdur edilen onlarca Batmanlı Ezidî’den biriydi Nedim ErkiÅŸ. Hikayesini dinlerken komÅŸuluk kültürünün kalmadığını, uÄŸruna ölümlere gidilen “Söz namustur” ifadesinin de deÄŸersizleÅŸtiÄŸini düşünmüştüm.

Mahkeme 12 yıl sürdü. Bu arada Nedim Erkiş ve diğer Ezidîler saldırıya uğradılar. Herhangi bir saldırıya karşı tapulu topraklarını asker denetiminde sürdüler. Nedim Erkiş beyin kanaması geçirdi, ölümden döndü ve vücudunun bir bölümünü kullanamaz hale geldi. Saldırılar ve tehditler yüzünden birçok Ezidî onu yalnız bıraktı. Ancak o yılmadı. Çalabileceği bütün kapıları çaldı. Mahkemeleri izledi, evrakları biriktirdi, sesini duyurabilmek için basına ulaştı, bunun yetmediği yerde videolar çekip sosyal medya hesaplarından paylaştı.

*

Kaldığı otelin lobisinde Nedim Erkiş ile konuşurken bütün bu yaşadıklarını yeniden hatırladım. Bu kez mutsuz değildi Nedim Erkiş. Taze ve neşeli bir heyecanla karşılamıştı beni. Çünkü mahkeme nihayet sonuçlanmıştı ve açtığı davayı kazanmıştı. Şimdi gerekçeli kararı bekliyordu.

Bir süre sonra, daha önce Batman Belediye BaÅŸkanlığı da yapmış olan avukatı Abdullah Akın da katıldı sohbete. Nedim ErkiÅŸ’in avukatına duyduÄŸu saygı ve sevgi gözlerinden okunuyordu. Bunun nedeni yalnızca davayı kazanmaları deÄŸildi. Batman’da avukatlar davayı almakta tereddüt ederken Abdullah Akın, Nedim ErkiÅŸ’in yanında durmuÅŸtu ve 12 yıldır bütün dava sürecini avukat olarak takip etmiÅŸti.

“Gerekçeli kararı bekliyoruz” diyor Abdullah Akın. Gerekçeli karar çıktığında, iÅŸgal edilmiÅŸ Kuşçukuru köyünün boÅŸaltılma süreci baÅŸlayacak. Ve o zaman Kuşçukuru’nun Ezidîleri köylerine yerleÅŸecekler, dedelerinin mirasına ve mezarlarına sahip çıkabilecekler.

*

Hatırlayanlar olacaktır, yakın zamanda Urfa’da da benzer bir sorun nedeniyle bir kavga olayı yaÅŸanmıştı. Aslında bu sorun yıllardır yaÅŸanıyor Urfa’da, Mardin’de, Batman’da. Köylerini terk etmek zorunda kalıp Avrupa’ya yerleÅŸen Ezidîler ve Süryaniler, yıllar sonra dönmek, iÅŸgale son vermek istediklerinde zorbalıkla karşılaşıyorlar. Kendilerine miras kalmayan ya da miri malı gibi paylaşılan tapulu topraklar ve köyler, sahiplerine iade edilmiyor. Sahipleri, Nedim ErkiÅŸ olayında olduÄŸu gibi saldırıya uÄŸrayabiliyor, yıllarca mahkeme salonlarının eÅŸiklerini aşındırmak zorunda kalabiliyorlar. Yine Nedim ErkiÅŸ örneÄŸinde olduÄŸu gibi yaÅŸlanıyor ve ölümcül hastalıklara yakalanabiliyorlar.

Bu sıkıntıların yaşanmaması için öncelikle emanete hıyanet etmemek, verilen söze sadık kalmak gerekir elbette. Olay mahkemeye taşınmışsa mahkemenin davayı ivedilikle karara bağlaması da gerekir. Yıllara yayılan davalar sırasında taraflar birbirlerine bileniyorlar ve kim bilir, davanın neticelendiğini görmek şansını kaybedebiliyorlar. Geç tecelli eden adalet, adalet vasfını da kaybetmiş oluyor.

“Bizim kimsenin toprağında gözümüz yok. Kimseye düşman deÄŸiliz. Köyümüzde barış içinde yaÅŸamak istiyoruz” diyen Nedim ErkiÅŸ ve akrabalarına geçmiÅŸ olsun. Umarım köylerinde huzur içinde yaÅŸarlar.

Duvar