Van Müze Müdürlüğü öncülüğünde ve IÄŸdır Ãœniversitesi Sanat Tarihi Bölüm BaÅŸkanı Doç. Dr. Rıfat Kuvanç’ın bilimsel sorumluluÄŸunda yürütülen kazı çalışmaları, bölgenin tarihî dokusunu gün yüzüne çıkarma amacı taşıyor. Kazılar sonucu keÅŸfedilen pithosların, Urartular döneminde yaÄŸ, tahıl ve içecek gibi ürünlerin saklanmasında kullanıldığı tespit edildi. Özellikle çivi yazıtları ve depo kapları üzerindeki desenler, bu alanların depo olarak kullanıldığına iÅŸaret ediyor. Bu yıl ilk kez baÅŸlatılan Kevenli Kalesi kazıları, Kültür ve Turizm Bakanlığının desteÄŸiyle yürütülüyor ve Urartu Krallığı’nın tarımsal kapasitesi hakkında önemli bilgiler sunuyor.
“Amaç kaçak kazılar ile zarar görmüş alanların korunması”
Konuya iliÅŸkin açıklamalarda bulunan IÄŸdır Ãœniversitesi Sanat Tarihi Bölüm BaÅŸkanı Doç. Dr. Rıfat Kuvanç, Kevenli Kalesi’nin Van Ovası’nın doÄŸusundaki Erek Dağı’nın batı yamaçlarındaki hakim bir tepe üzerinde yer aldığını belirtti. Kalenin Urartu Krallığı’nın baÅŸkenti olan Van Kalesi’ne 10 kilometre mesafede olduÄŸunu ifade eden Doç. Dr. Kuvanç, “Mevcut kalıntılar kalenin dört bir taraftan surlarla çevrili olduÄŸunu göstermektedir. Bu surlu alan yaklaşık olarak 4 bin 500 metrekarelik bir alanı kapsamaktadır. Kevenli Kalesi’ndeki kazı çalışmaları 21 Ekim 2024 tarihinde Van Müze Müdürlüğü’nün baÅŸkanlığında baÅŸlamıştır. Bu yılki çalışmaların temel amacı kaçak kazılar ile zarar görmüş alanların korunmasıdır. Bu amaçla yapılan kazı çalışmaları kalenin güneydoÄŸu uç noktasındaki pithoslu alanda gerçekleÅŸtirilmiÅŸtir. Yüzeyde tespit edilen çok sayıda pithos parçası buranın depo mekanları olabileceÄŸini göstermiÅŸtir. Nitekim yapılan çalışmalar neticesinde içinde toplamda 42 adet büyük depo kabının olduÄŸu bir alanın olduÄŸunu kanıtlamıştır. 42 adet pithosun bulunduÄŸu bu alanda bir bölme duvarıyla birbirinden ayrılmış olan 2 depo mekanın olduÄŸu anlaşılmıştır. 1’nolu depo mekanı 35 adet büyük depo kabı ile birlikte tasarlanmıştır. Büyük ölçekli depo kapları bugüne kadar Altıntepe, Yukarı ve AÅŸağı Anzaf Kaleleri, Kayalıdere, Ayanis, ÇavuÅŸtepe, ArgiÅŸtihinili, Karmir-Blur ve Bastam gibi çok sayıdaki krali Urartu kalesinden bilinmektedir. Benzer biçimde pithosların varlığı özellikle Van Ovası’nın tarımsal ürün depolama kapasitesi hakkında da önemli bilgiler sunmaktadır” dedi.
“Kapların hacmi bin litre”
Kevenli Kalesi’ndeki kazılar neticesinde bulunan depo kaplarının üzerinde ve içinde saklanan ürünlerin hacmi hakkında bilgi veren iÅŸaretlerle, çivi yazıtları da tespit edildiÄŸini dile getiren Kuvanç, “Özellikle çivi yazıtları yaÄŸ veya içecek gibi sıvı ürünlerin burada depolanmış olabileceÄŸini göstermiÅŸtir. Yapılan tahminler neticesinde bir depo kabının hacminin yaklaşık bin litre olabileceÄŸi tahmin edilmiÅŸtir. Bu tahminler de 35 adet pithosun olduÄŸu bir deponun da yaklaşık 35 bin litre kapasitede olabileceÄŸine iÅŸaret ediyor. Kevenli Kalesi kazıları; Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Van Müze Müdürlüğü ve IÄŸdır Ãœniversitesi’nin katkıları ile gerçekleÅŸtirilmiÅŸtir. Ortaya çıkan mimari ve arkeolojik veriler doÄŸrultusunda önümüzdeki yıllarda burada daha kapsamlı bir projenin gerçekleÅŸtirilmesi planlanmaktadır” diye konuÅŸtu.
