Kürdistan Demokrat Partisi (KDP), Irak Federal Mahkemesi tarafından alınan kararların Kürdistan Bölgesi’nin yetkilerini ve özelliklerini azaltma girişimi olduğunu belirtti.
KDP Siyasi Bürosu’ndan bugün (5 Mart 2023) yapılan açıklamada, Federal Mahkemenin Kürdistan Bölgesi Parlamentosuna ilişkin kararlarına yönelik değerlendirmeye yer verilirken, “Son kararları bölgenin güçlerini ve özelliklerini azaltmayı, kurumlarını zayıflatmayı ve federal yetkililerin bölgenin anayasal yetkilerini kötüye kullanmasına izin vermeyi amaçlıyor.” denildi.
Açıklamada, “Göz ardı edilemeyecek bir gerçek var: Anayasanın maddeleri bazı federal kurumlar tarafından sürekli göz ardı ediliyor ve ihlal ediliyor, en tehlikelisi de Federal Yüksek Mahkemenin anayasanın uygulanmasını güvence altına almak için ana görevlerine aykırı hareket etmesi.” ifadeleri kullanıldı.
“Birbirini takip eden mahkeme kararlarının yetkileri belirleyen ilkeyi ihlal ettiğini, dolayısıyla mahkemenin kendisini yasama ve yürütme organı konumuna yerleştirdiğini ve anayasanın kendisine vermediği bazı yetki ile özellikleri kendisine verdiğini belirtmekte fayda var.” denilen açıklamada, “Ayrıca Federal Yüksek Mahkeme son kararlarında bölgenin yetkilerini ve özelliklerini azaltmaya çalışmış, kurumlarını zayıflatmaya ve federal yetkililerin bölgenin anayasal yetkilerini aşmasına izin vermeye çalışmıştır.” sözleri yer aldı.
Bölgedeki bileşenlere tahsis edilen kotanın kaldırılmasının, parlamentoda bileşenlere sandalye tahsisini öngören federal parlamento ve il meclisleri seçimleri kanununa aykırı olduğuna işaret edilen açıklamada, “Sonuç olarak Federal Yüksek Mahkeme kararları, federal ve bölgesel otoriteler arasındaki ilişkileri, federal devletin ve demokratik sistemin dayandığı anayasal ilkeleri tehdit edecek şekilde karmaşıklaştırmış ve tahrip etmiştir. Bu durum Irak’ın merkezi sisteme yönelmesine ve federal demokratik sistemden uzaklaşmasına yol açacaktır.” değerlendirmesi yapıldı.
Ne olmuştu?
Kürdistan Bölgesi Parlamentosunun 5. dönem Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK) Grup Başkanı Ziad Cabar ve Süleymaniye İl Meclisindeki Rafideyin Fraksiyonu Üyesi Amanc Nacib Şamun, Kürdistan Bölgesi Parlamento Seçim Yasası’ndaki bazı maddeler hakkında Irak Federal Mahkemesine şikayette bulunmuştu.
Söz konusu şikayette, Federal Mahkemeden, Kürdistan Bölgesi Parlamento Seçim Yasası’nın (1992 tarihli 1 Sayılı Yasa) 1, 9,15, 22 ve 36. maddelerinin anayasaya aykırı ilan edilmesi talep ediliyordu.
Değişiklik yapılması talep edilen maddeler, kota sandalyeleri ve seçim bölgeleri ile ilgili konuları da içeriyordu.
Kürdistan Parlamento Seçim Yasası’nın 36. maddesine göre 5 kota sandalyesi Keldani, Asuri ve Süryanilere, 1 sandalye Ermenilere, 5 sandalye ise Türkmenlere ayrılmıştı ancak, 21 Şubat’ta Federal Mahkeme, söz konusu 11 sandalyeyi iptal etti.
Kürdistan Bölgesi Başkanlığı, 3 Mart 2024’te Neçirvan Barzani’nin Kürdistan Parlamento seçimlerinin 10 Haziran 2024’te yapılması yönündeki kararnameyi imzaladığını duyurdu.
Açıklamada, “2005 tarihli 1 sayılı Kürdistan Bölgesi Başkanlık Kanunu’nun 10’uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince Neçirvan Barzani, parlamento seçimlerinin 10 Haziran 2024 tarihinde yapılmasına karar verdi.” denilmişti.
NA
