ABD, Almanya, Ä°ngiltere, Japonya, Fransa, Kanada ve Ä°talya’dan oluÅŸan G7 ülkeleri ve AB liderlerinin katılımıyla Ä°talya’nın tatil beldesi Borgo Egnazia’da gerçekleÅŸtirilen 50. G7 Liderler Zirvesi, sonuç bildirisinin yayınlanmasıyla tamamlandı.
G7 ülkelerinin liderleri, OrtadoÄŸu’da tüm sivil can kayıplarını eÅŸit ÅŸekilde kınadıklarını, özellikle kadın ve çocuklar olmak üzere kabul edilemez sayıdaki sivil can kaybını büyük endiÅŸeyle karşıladıklarını bildirdi.
ABD, Almanya, Ä°ngiltere, Japonya, Fransa, Kanada ve Ä°talya’dan oluÅŸan G7 ülkeleri ve Avrupa BirliÄŸi (AB) liderlerinin katılımıyla Ä°talya’nın tatil beldesi Borgo Egnazia’da gerçekleÅŸtirilen 50. G7 Liderler Zirvesi, ikinci gününde sonuç bildirisinin yayınlanmasıyla tamamlandı.
Bildiride, G7 liderlerinin, tarihin kritik bir döneminde uluslararası toplumun birbirleriyle baÄŸlantılı birden fazla krizle karşı karşıya olduÄŸu bir dönemde küresel güçlüklerle baÅŸa çıkmak için kararlılıklarını Ä°talya’daki bu zirvede teyit ettikleri belirtildi.
RUSYA-UKRAYNA SAVAÅžI
Rusya-Ukrayna Savaşı’nda Ukrayna’ya verilen kesin desteÄŸin teyit edildiÄŸi belirtilen bildiride, “Ukrayna’ya askeri, bütçe, insani ve yeniden yapılanma desteÄŸi saÄŸlamaya devam etmekte kararlıyız. Ukrayna’nın acil kısa vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılamasına yardımcı olmaya ve uzun vadeli toparlanma ve yeniden yapılanma önceliklerini desteklemeye güçlü bir ÅŸekilde baÄŸlıyız” ifadesi kullanıldı.
“Rusya, yasa dışı saldırganlık savaşını sona erdirmeli ve Ukrayna’ya verdiÄŸi zararı ödemelidir” denilen bildiride, Dünya Bankası’na göre Ukrayna’nın zararının 486 milyar doları aÅŸtığı bilgisi verildi.
Bildiride, ÅŸunlar ifade edildi:
“DondurulmuÅŸ Rus varlıklarının olaÄŸanüstü gelirlerinden yararlanarak yaklaşık 50 milyar dolar tutarında bir kaynak ayırmaya karar verdik. Bu, (Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir) Putin’e açık bir mesajdır. Rusya’ya karşı Ukrayna’nın mevcut ve gelecekteki ihtiyaçlarını desteklemek amacıyla G7, Ukrayna’ya yıl sonuna kadar 50 milyar dolar ek mali finansman saÄŸlamak amacıyla Ukrayna için OlaÄŸanüstü Gelir Hızlandırma Kredileri baÅŸlatacaktır.”
Rusya’nın Ukrayna savaşı baÄŸlamında nükleer silah kullanmasının da kabul edilemez olduÄŸu belirtilen bildiride, “Rusya’nın sorumsuz ve tehdit edici nükleer söylemini ve Belarus’ta nükleer silah konuÅŸlandırma duyurusu da dahil olmak üzere stratejik gözdağı verme tavrını en güçlü ÅŸekilde kınıyoruz. Ukrayna halkına karşı iÅŸledikleri vahÅŸetten sorumlu olanları uluslararası hukuka uygun ÅŸekilde sorumlu tutmaya kararlıyız.” ifadesine yer verildi.
G7 liderleri, Ukrayna’nın Karadeniz üzerinden tahıl, gıda maddeleri, gübre gibi malzemelerinin engelsiz taşınmasını talep etti.
BIDEN’IN GAZZE ÖNERÄ°SÄ°NE DESTEK
Bildiride, Ä°srail’e verilen destek de yinelenerek, “Ä°srail, meÅŸru müdafaa hakkını kullanırken her durumda uluslararası insancıl hukuk da dahil olmak üzere uluslararası hukuka uygun davranmalı” deÄŸerlendirmesinde bulunuldu.
“Tüm sivil can kayıplarını eÅŸit ÅŸekilde kınıyoruz ve özellikle kadın ve çocuklar olmak üzere kabul edilemez sayıdaki sivil can kaybını büyük bir endiÅŸeyle karşılıyoruz.” ifadesinin kullanıldığı bildiride, tüm taraflara sivillerin korunması için somut adımlar atma çaÄŸrısı yapıldı.
Bildiride, ilk olarak ABD BaÅŸkanı Joe Biden’ın açıkladığı Gazze’de ateÅŸkes önerisine destek verildiÄŸi vurgulandı.
Hamas’a, bu teklifi kabul etme, Hamas üzerinde etkisi olan ülkelere de anlaÅŸmanın kabulü için baskı yapma çaÄŸrısında bulunuldu.
G7 ülkeleri, tüm tarafları baÅŸta kadın ve çocuklar için gönderilenler olmak üzere tüm insani yardımların giriÅŸi için engelleri kaldırmaya çağırırken, Usdud (AÅŸdod) limanı ve Refah Sınır Kapısı’nın da uluslararası insancıl hukuka uygun olarak açılması gerektiÄŸine dikkati çekti.
Bildiride, tüm kara sınır kapıları, deniz dağıtım yolları ve Gazze içindeki insani yardım erişiminin tam, hızlı, güvenli ve engelsiz bir şekilde sağlanmasının öncelik olduğuna işaret edildi.
“FÄ°LÄ°STÄ°N DEVLETÄ°NÄ°N TANINMASI SÄ°YASÄ° SÃœRECÄ°N ÖNEMLÄ° BÄ°R BÄ°LEÅžENÄ°”
Tüm BirleÅŸmiÅŸ Milletler (BM) kurumlarının yardım dağıtım görevlerini yerine getirebilmesinin kritik öneme sahip olduÄŸu vurgulanan bildiride, “Refah’ta devam eden kara operasyonlarının sivil nüfus üzerindeki sonuçlarından ve siviller için daha da kötü sonuçlar doÄŸuracak tam ölçekli bir askeri saldırı olasılığından derin endiÅŸe duyuyoruz. Ä°srail’i böyle bir saldırıdan kaçınmaya çağırıyoruz” ifadesi yer aldı.
Yeni Filistin hükümetinin kurulmasından duyulan memnuniyetin ifade edildiği bildiride, Filistin yönetimine desteğin süreceği belirtildi.
Filistin yönetimini zayıflatmaya yönelik tüm eylemlerin durması gerektiÄŸinin altı çizilen bildiride, bunlara örnek olarak Ä°srail’in Filistin’e ait bazı gelirlere el koyması gösterildi.
Bildiride, Batı Åžeria’nın ekonomik istikrarının bölge güvenliÄŸi için önemli olduÄŸuna iÅŸaret edildi. Bu kapsamda Ä°srail’e, bankacılık konularında gerekli hizmetleri saÄŸlama, ticaretin devamını saÄŸlayacak adımlar atma, el konulan gelirleri Filistin yönetimine aktarma, bölgenin ekonomik durumunu daha kötüye götüren uygulamaları kaldırma ve hafifletme çaÄŸrısı yapıldı.
Ä°ki devletli çözüme olan baÄŸlılığın da vurgulandığı bildiride, “Uygun zamanda bir Filistin devletinin tanınması da dahil olmak üzere karşılıklı tanımanın bu siyasi sürecin önemli bir bileÅŸeni olacağını belirtiyoruz” denildi.
Tüm taraflara iki devletli çözümü baltalayacak eylemlerden kaçınma çaÄŸrısı yapılan bildiride, “Tüm taraflar, Ä°srail’in yasa dışı Yahudi yerleÅŸim yerlerini geniÅŸletmesi ve bunları yasallaÅŸtırılması dahil olmak üzere iki devletli çözüm olasılığını baltalayan tek taraflı eylemlerden kaçınmalıdır. Batı Åžeria’daki güvenliÄŸi ve istikrarı baltalayan ve kalıcı bir barış olasılığını tehdit eden Filistinlilere karşı iÅŸlenen aşırılık yanlısı Yahudi yerleÅŸimci ÅŸiddetindeki artışı kınıyoruz” ifadesi kullanıldı.
YEMEN KONUSUNDA HUSÄ°LER ELEÅžTÄ°RÄ°LDÄ°, Ä°RAN KINANDI
Ä°ran’ın 13-14 Nisan’da Ä°srail’e gerçekleÅŸtirdiÄŸi saldırı kınanırken, Aden Körfezi ve Kızıldeniz’deki ticaret gemilerine yönelik saldırıların sona ermesi gerektiÄŸi bildirildi.
Yemen’deki Husilere, alıkoydukları denizcileri salıverme çaÄŸrısı yapılan bildiride, ÅŸu deÄŸerlendirmede bulunuldu:
“Deniz güvenliÄŸi ve seyrüsefer hakkı, tüm dünyadaki limanlar ve halklar için malların özgürce hareket etmesi için kritik öneme sahiptir. Bunlara, Yemen halkının yarısı için gönderilen hayat kurtaran insani yardım malzemeleri de dahildir. Husilerin Kızıldeniz’deki saldırıları, bölgeyi istikrarsızlaÅŸtırma, seyrüsefer özgürlüğü ve ticari akışı durdurma ve Yemen’de barışa yönelik BM yol haritasını tehlikeye atma riski taşıyor.”
Bildiride, “Ä°ran, istikrarsızlaÅŸtırıcı eylemlerine son vermeli. Nükleer silah geliÅŸtirmemesi ve almaması yönündeki kararlılığımızı yineliyoruz” denilerek, Ä°ran, nükleer alanda attığı adımları durdurup geri dönmeye çağırıldı.
G7 ülkeleri, Ä°ran’a, Rusya-Ukrayna Savaşı’nda Rusya’ya destek vermeme uyarısında da bulundu.
SAHEL BÖLGESİNDE ANAYASAL DÜZENE GEÇME SÜREÇLERİ
Bildiride, Afrika’nın Sahel bölgesindeki güvenlik, terörizm, çatışmalar ve yerinden edilmelerin endiÅŸe verici olmayı sürdürdüğü belirtildi.
Sahel bölgesi ülkelerine anayasal düzene geçme sürecini hızlandırma çağrısı yapılan bildiride, bu konuda G7 ülkelerinin yardım etmeye hazır olduğu vurgulandı.
Sudan’daki insani durumun da her geçen gün kötüye gittiÄŸine iÅŸaret edilen bildiride, “Tüm dış aktörleri bu ateÅŸi körükleyecek eylemlerden kaçınmaya, Sudanlı aktörleri ise ulusal diyaloÄŸa katılmaya çağırıyoruz” ifadesi kullanıldı.
HÄ°NT-PASÄ°FÄ°K’TEKÄ° DURUM
“Çin’in, Rusya’ya verdiÄŸi destekten dolayı derin endiÅŸemizi dile getiriyoruz.” denilen bildiride, G7’nin Çin’e zarar vermeye ya da ekonomik geliÅŸimini engellemeye çalışmadığı belirtildi.
Sonuç bildirisinde, “Çin’i, özellikle kritik mineraller üzerinde küresel tedarik zincirinde önemli kesintilere yol açabilecek ihracat kontrol önlemleri almaktan kaçınmaya çağırıyoruz. Çin’i siber alanlarda da sorumlu davranmaya davet ediyoruz” ifadesi kullanıldı.
BM Güvenlik Konseyi kararlarını ihlal ederek Kuzey Kore’ye nükleer veya balistik füzelerle ilgili bir teknoloji transfer edilmesi ihtimalinden derin endiÅŸe duyulduÄŸu belirtilerek, Kuzey Kore’ye, tüm kitle imha silahlarının ve balistik füzelerinin tamamen, doÄŸrulanabilir ve geri döndürülemez ÅŸekilde imha edilmesi çaÄŸrısı yinelendi.
Ä°KLÄ°M KRÄ°ZÄ°, TEMÄ°Z ENERJÄ°, SÄ°BER GÃœVENLÄ°K
Biyolojik çeşitliliğin azalması, kirlilik ve iklim krizi konusunda çabaların süreceği ifade edilen bildiride, küresel ısıtmayı 1,5 derecede tutma sözüne bağlılık yinelendi.
Sıfır emisyon hedefine 2050’de ulaÅŸmak için baÅŸta büyük ekonomiler olmak üzere herkesin birlikte hareket etmesinin öneminin vurgulandığı bildiride, “Herkes için uygun fiyatlı temiz enerjiyi güvence altına almak için küresel ve bölgesel çabaları ilerleteceÄŸiz ve farklı ulusal yollara saygı duyacağız” ifadesine yer verildi.
Bildiride, ÅŸunlar kaydedildi:
“Ä°klim hedeflerimize ulaÅŸmak ve tüm ülkelerin temiz enerji geçiÅŸinin faydalarını elde etmesine yardımcı olmak için ortaklarımızla birlikte yeni, kesintisiz kömür enerjisine verilen desteÄŸi sonlandırmak, yenilenebilir ve temiz enerji kaynaklarına yatırımları hızlandırmak ve güvenli, çeÅŸitli, sorumlu temiz enerji tedarik zincirleri kurmak için çalışacağız.”
Kötü niyetli siber saldırganları eylemlerinden sorumlu tutma ve stratejik tehditlere karşı koyma konusunda kararlılıktan da söz edilen bildiride, G7 ülkelerinin ilgili kurumları arasındaki koordinasyonu artırma çabalarının yoğunlaşacağı bilgisi verildi.
Saldırgan siber faaliyetlere karşı G7 ülkelerinin, siber alanda sorumlu devlet davranışını teşvik etme, özel sektör de dahil siber güvenliği iyileştirme, hasmane tutumlar ile siber suçları caydırıp bunlara anında yanıt verme, kullanılan altyapıyı bozacak araçlar geliştirme yöntemlerini benimsediği belirtildi.
TERÖR, GÖÇ, YAPAY ZEKA VE KÜRESEL EKONOMİ
Bildiride, terör ve şiddet her türlü formuyla kınandı. Terörün finansmanıyla, terör propagandasıyla ve terörist içeriklerin yayılmasıyla mücadele etmede kararlılık mesajı verildi.
Göçü küresel bir olgu olarak ele alma, zorluklarıyla mücadele etme ve uluslararası hukuka uygun, bütünleşik, kapsamlı ve dengeli bir yaklaşımla küresel olarak getirdiği fırsatları yakalama konusundaki ortak taahhüt teyit edilirken, kapsayıcı çözüm geliştirilmesi konusunda çalışılacağı belirtildi.
Küresel ekonominin dayanıklılık gösterdiÄŸi vurgulanan bildiride, “Ancak jeopolitik gerginliklerden, enerji fiyatlarındaki deÄŸiÅŸkenlikten ve tedarik zincirlerinin düzgün iÅŸleyiÅŸindeki daha fazla kesintiden kaynaklanan risklere maruz kalmaya devam ediyor. Ayrıca mevcut G7 döviz kuru taahhütlerimizi yeniden teyit ediyoruz” ifadesi kullanıldı.
Bildiride, yapay zeka konusunda ÅŸu bilgiler verildi:
“Yapay zeka, toplumlarımızda ilerleme ve geliÅŸmeyi teÅŸvik etmede önemli bir rol oynayabilir. Güvenli, emniyetli ve güvenilir yapay zekayı teÅŸvik edeceÄŸiz. Ortak demokratik deÄŸerlerimiz ve insan haklarına saygımız doÄŸrultusunda, ekonomik büyümeyi ve sürdürülebilir kalkınmayı destekleyen, faydaları en üst düzeye çıkaran ve riskleri yöneten, kapsayıcı, insan merkezli bir dijital dönüşümü sürdüreceÄŸiz.” (AA)
