Almanya, Ä°kinci Dünya Savaşı’nı izleyen neredeyse yarım yüzyıl boyunca bölünmüş bir ülkeydi. Ä°ki kutuplu dünyada DoÄŸu Almanya SSCB’nin, Batı Almanya ABD’nin müttefikiydi. DoÄŸunun Batıya katılmasıyla Almanya Avrupa’nın en büyük ülkesi haline geldi. Bu birleÅŸmenin bilinmeyelerini The Local derledi.
Ä°ki Almanya’nın birleÅŸmesine iliÅŸkin pek bilinmeyen gerçeklerden 10’unu çoÄŸunlukla Almanya’da yaÅŸayan yabancılara seslenen The Local gazetesi okurları için derledi.
1. Berlin Duvarı bir
yanlışlık yüzünden yıkıldı
Doğu Almanya yetkilileri üzerinde Doğu ile Batı arasındaki seyahat özgürlüğünün genişletilmesi doğrultusundaki artan baskılara karşın hiç kimse 9 Kasım 1989 sabahı insanların duvarı yıkacağı beklentisiyle uyanmamıştı. Aslında, hükümet o gün protestocuları yatıştırmak için yeni ve daha gevşek seyahat düzenlemeleri yapılacağını duyurmaya karar vermişti.
Ancak göreve yeni atanan hükümet sözcüsü Günter Schabowski sayesinde tarih farklı bir yöne aktı.
Basın toplantısının sorumluluğunu üstlenmiş olan Schabowski ne söyleyeceği konusunda düzgün bir şekilde bilgilendirilmemişti.
Bir muhabirin düzenlemelerin ne zaman yürürlüğe gireceÄŸi sorusuna yanıt verirken bocaladı. Düzenlemeler resmen ertesi gün baÅŸlayacak ve uzun bir vize baÅŸvurusu sürecini içerecekti. Schabowski duraksadı ve ardından “Ab sofort” dedi: “Hemen, ÅŸimdi.”
Birkaç saat içinde on binlerce insan duvarın önünde toplandı ve sonrası tarih oldu.
2. Eski şansölye Schröder 3 Ekim
tatil olmasın diye uğraşmıştı
2004’te eski Almanya Åžansölyesi Gerhard Schröder, Almanya Birlik Günü’nü ulusal bayramlar arasından çıkarmaya çalışmıştı.
Schröder planını savunduÄŸu mektubunda ÅŸunları yazdı: “Bayram kaldırılmasın ama her yıl Ekim ayının ilk Pazar günü bayram olsun”.
Schröder, ekonomik gerekçelerle ulusal bayramların sayısını azaltmaya kararlı olduğunu açıklamıştı. Ama kimsenin önerisini sevinçle karşılamamasında bir tuhaflık yoktu. 3 Ekim bayram olarak kaldı.
3. Bonn, yeniden birleÅŸmeden sonra
da hükümet merkezi olarak kaldı
Yeni Almanya’nın federal baÅŸkenti Berlin oldu ama, hükümet Bundestag’ı (parlamento) Bonn’dan taşımaya ancak ertesi yıl ve ucu ucuna karar verebildi.
Berlin’e taşınma kararı 20 Haziran 1991’de 338 lehte 320 aleyhte oyla geçebildi. Parlamento ve Åžansölyelik de Berlin’e ancak 1999’da taşındı, ancak bazı bakanlıklar ve birçok hükümet yetkilisi hala eski Batı Almanya baÅŸkentinde çalışmaya devam ediyor.
4. DoÄŸu Almanya’nın “Ampelmännchen”i
birleşmeden canını zor kurtardı
1990’dan baÅŸlayarak, yetkililer DoÄŸu Almanya’nın trafik ışıklarını standart lambalarla deÄŸiÅŸtirmeye giriÅŸmiÅŸlerdi.
Eski Demokratik Almanya Cumhuriyeti lideri Erich Honecker’in hasır ÅŸapkalı bir fotoÄŸrafına benzetilerek Amplemännchen [Trafik ışığı adamı] denilen bu insan suretindeki dur iÅŸareti apansız bir kült sembol haline geldi. Uzun protestolardan sonra “Ampelmännchen”in yerinde kalmasına karar verildi ve halen çok tutulan bir turistik ürün olarak raÄŸbet görüyor.
5. Berlin Duvarı’nınÂ
yıkıldığı tarih Birlik Günü olmadı
BaÅŸlangıçta birlik günü olarak Berlin Duvarı’nın yıkıldığı 9 Kasım günü önerilmiÅŸti.
Ancak “Schicksalstag” (Kader Günü) olarak anılan 9 Kasım’ın, hep Almanya tarihindeki önemli olaylarla ürkütücü bir baÄŸlantısı olmuÅŸtu. Önemli bir tarihi dönüm noktası olmasına raÄŸmen 9 Kasım 1989 ne yazık ki, birlik günü olamazdı.
Öteki 9 Kasımlarda şunlar olmuştu:
9 Kasım 1918’de, BaÅŸbakan Philipp Scheidemann, Almanya’nın monarÅŸiden kurtuluÅŸuna doÄŸru önemli bir adım atarak Berlin Eyalet Binası’nın (Stadtschloss) balkonundan Cumhuriyet ilan etti.
9 Kasım 1923’te, Hitler ve NSDAP genellikle Münih Birahane Darbesi olarak anılan giriÅŸimle Münih’te yönetime el koymaya kalkışmışlardı.
Ve 9 Kasım 1938’de, “Kristallnacht” (Kırık Camlar Gecesi) olarak bilinen Nazi pogromunda Yahudilerin dükkanlarına ve sinagoglarına yönelik saldırılarda yüzlerce Yahudi öldürülmüştü.
6. Merkel o günlerde Doğu Almanya
“sosyalist” hükümet görevlisiydi
Önceki Almanya Åžansölyesi Angela Merkel, son DoÄŸu Almanya hükümetinde görevliydi. 1990’ların baÅŸlarında “Demokratik Uyanış” hareketine katılan geleceÄŸin birleÅŸmiÅŸ Almanyasının ÅŸansölyesi, 1989 sonlarında DoÄŸu Almanya’nın son lideri Lothar de Maizière’in sözcü yardımcısı olmuÅŸtu.
7. Batı, DoÄŸu’yu yuttu
                                                                Almanya Anayasası
Almanya’nın yeniden birleÅŸmesi iki ülkenin yasal olarak birleÅŸmesi deÄŸil, DoÄŸu Alman eyaletlerinin Batı Almanya’ya dahil edilmesiydi.
3 Ekim’de DAC (DoÄŸu Almanya) dağıldı ve Almanya Anayasası’nın 23. maddesi uyarınca, beÅŸ doÄŸu eyaletinin (Bundesländer) ayrı ayrı Federal Almanya Cumhuriyeti’ne katılmak için oy kullanması gerekti. Bu, iki devletin resmen birleÅŸmesine tercih edildi, çünkü ekonomik istikrarsızlık koÅŸullarında hızlı bir birleÅŸme hayati önem taşıyordu.
8. Ä°ngiltere ve Fransa
birleşmeden memnun olmadı
Batı Almanya’nın müttefiklerinin çoÄŸu, onlarca yıl Almanya’nın yeniden birleÅŸmesini resmen desteklemiÅŸ olsalar da DAC’nin çökeceÄŸi anlaşıldıkça birçok devlet en azından perde gerisinde bu fikre karşı çıkmaya baÅŸlamışlardı. Batı Avrupa liderlerinin çoÄŸu, hala güçlü bir birleÅŸik Almanya’nın canlanmasından ürküyorlardı.
Dönemin BirleÅŸik Krallık BaÅŸbakanı, bu kaygıyı daha açık dile getiren liderlerdendi. Sovyetler BirliÄŸi lideri Mihayil Gorbaçov ile bir görüşmesinde Margaret Thatcher, “BirleÅŸik bir Almanya istemiyoruz […] böyle bir geliÅŸme uluslararası istikrarı tümden baltalar” demiÅŸti.
Fransa CumhurbaÅŸkanı Francois Mitterand’ın kiÅŸisel danışmanı da “Fransa hiçbir ÅŸekilde Almanya’nın yeniden birleÅŸmesini istemiyor.” demiÅŸti.
9. Putin o sırada Doğu
Almanya’da KGB ajanıyd
Bugünün Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin, 1985’ten 1990’a kadar Dresden’deki yerel Sovyet istihbarat ofisinde görev yapmıştı. Duvarın yıkıldığı gece, biyografisinin yazarlarına söylediÄŸine göre üzerinde çok çarpıcı bir etki bırakmıştı: “Sovyetler BirliÄŸi’nin hasta olduÄŸunu fark ettim. Felç denen verilen ölümcül bir hastalıktı. Bir güç felci.”
Putin hala akıcı bir Almanca konuÅŸuyor, hatta bir kez Bundestag’a (Alman parlamentosu) “auf Deutsch” (Almanca) hitap etmiÅŸliÄŸi var. Son birkaç yılda -Ukrayna iÅŸgali dahil – olan bitenlerden sonra Bundestag’a tekrar davet edilmesi uzak bir olasılık gibi görünüyor.
10. Resmi kutlamalar her
yıl başka bir kentte gerçekleşiyor
Berlin her zaman büyük bir gösteri düzenlese de, “Bürgerfest”e her yıl resmen farklı bir kent ev sahipliÄŸi yapıyor. Festival genellikle birkaç gün sürüyor ve o bölgede kutlanıyor.
2024 merkezi Birlik Günü kutlaması, 2-4 Ekim ​​arasında Schwerin’deki YurttaÅŸ Festivali ile gerçekleÅŸecek. Etkinlikte, tüm kuÅŸakları bilgilendirmek ve eÄŸlendirmek üzere tasarlanmış canlı sahne performansları, sanat sergileri ve paneller yer alacak.
(AEK)
